دیدار: مه‌تین
سه‌ره‌راى نه‌بونا چ بریاریێن یاساى بو داخستنا روژنامه و گوڤاران ل هه‌رێما كوردستانێ، پشتى ده‌ركه‌تنا 102 ژمارێن وێ، لبن چه‌ندین گڤاشتنان ده‌رئێخستنا روژناما چاڤدێر هاته راوه‌ستاندن، به‌لاڤكرنا شعره‌كێ ستافێ روژنامێ ب سه‌رنڤیسه‌ر ڤه گوهارتن و ده‌رێ روژنامێ ژى هاته داخستن. شعره‌ك شیا جاددێ هه‌میێ بلڤینیت و بو ده‌مه‌كى، روژنامه‌ڤانى و سایت و مالپه‌رێن كوردى پێڤه مژویل بون، ژوان ژى هنده‌ك مالپه‌رێن عه‌ره‌بى. سه‌ره‌راى به‌لاڤكرنا رونكرنه‌كێ و به‌لاڤكرنا لێبورینه‌كا پێدڤى و سه‌ره‌راى هه‌بونا یاسا كارێ روژنامه‌ڤانى كو نابیت روژنامه‌نڤیس بهێنه زیندانكرن، سه‌رنڤیسه‌رێ وێ بو ماوێ 48 ده‌مژمێران هاته ده‌سته‌سه‌ركرن. سڤكاتى پێكرن ب ئاینى و ده‌ست دداخستنا وێ دا و چه‌ندین پرسێن دى، دیداره‌كا ڤه‌كرینه دگه‌ل (عبدالرحمن بامه‌رنى) سه‌رنڤیسه‌رێ روژناما چاڤدێر یا داخستى.
پ/ پشتى به‌لاڤ بونا شعرا هوشه‌نگى بناڤێ (ئه‌ز د ئه‌یفوره‌كێ دا) د روژناما چاڤدێر دا، هوین وه‌ك سه‌رنڤیسه‌ر هاتنه گونه‌هباركرن ب سڤكاتى پێكرنێ ب ئاینێ پیروزێ ئیسلامێ، ئه‌ڤ چه‌نده ژى بو ئه‌گه‌رێ ده‌سته‌سه‌ركرنا وه دگه‌ل شاعرى بو ماوێ 48 ده‌مژمێران، هه‌ر دیسان روژناما چاڤدێر ژى هاته داخستن، تو چاوان ڤێ چه‌ندێ لێكدده‌ى؟
ـ جارێ ئه‌ز دێ ژ سڤكاتى پێكرنێ ده‌ست پێكه‌م و ئه‌و لایه‌نێن بوینه ئه‌گه‌ر كو بابه‌ت بوى ره‌نگى بهێته وه‌رگرتن، ژبه‌ركو ئه‌ڤه بو جارا ئێكێ نینه ئه‌م (دچاڤدێر) دا بابه‌تێن ڤى شاعرى به‌لاڤ دكه‌ین، دیسان بو ماوێ پتر ژ پێنج سالان چاڤدێر دكه‌فته بازاراى و تا داخستنا چاڤدێر 102 ژماره هاتینه ده‌رئێخستن، چاڤدێر ب روژنامه‌ك ئازاد و وێره‌ك ل ده‌ڤه‌رێ ده‌ردكه‌ت و ئه‌ڤ چه‌نده ژى ب شاهده‌ییا گه‌له‌ك نڤیسه‌ر و روژنامه‌نڤیس و ره‌وشه‌نبیرێن چاڤدێریا روژنامه‌ڤانیا ده‌ڤه‌رێ دكرن، ئه‌و بابه‌تێن دچاڤدێر دا دهاتنه به‌لاڤكرن، ئه‌ز باوه‌رناكه‌م به‌لاڤوكه‌ك دى ئه‌و وێره‌كى دابیته خوه بو به‌لاڤكرنا هه‌مان شێوه، ژبیرنه‌كه ژى روژنامه‌ك بڤى شێوه‌ى دێ به‌رنامه بو داخستنا وێ ل پێش وه‌خت، هێته دانان. دڤى ماوێ بورى یێ ده‌رئێخستنا چاڤدێر دا كو هه‌میێ ئه‌ز سه‌رنڤیسه‌رێ وێ بوم، ئێك جوره بابه‌ت، ناڤزراندنه‌ك ب كه‌سه‌كى یان شكاندنه‌ك یان سڤكاتى پێكرن، مه دچاڤدێر دا به‌لاڤنه‌كرینه و مه هه‌ولنه‌دایه ئه‌م ده‌رگه‌هێن ژ وى جورى دناڤ روژناما خوه دا ڤه‌كه‌ین ژى، تا بهزرا مه دڤیابا مه ده‌رگه‌هه‌ك بو گه‌له‌ك بابه‌تان هێلابا ڤه‌كرى، وه‌ك ره‌وشه‌نبیریا سكسى بو نمونه، لێ ژبه‌ركو مه هه‌ست دكر هنده‌ك كه‌س ب كێماتى وه‌ربگرن و كارتێكرنه‌كا خراب بو سنێله‌ى بهێلیت، مه خوه ژێ ددا پاش، تا وى راده‌ى، هه‌ر وێنێ كچه‌كێ ژى با، مه دئێخسته دبن چه‌ند فلته‌ران دا و شنوى مه ده‌ستویریا به‌لاڤكرنێ بو ددا.
پ/ ته دڤێت بێژى وێ شعرێ سڤكاتى تێدا نه بو؟
ـ نه‌خێر، ئه‌ز دوپات دكه‌م وێ شعرێ چ جوره سڤكاتى بو ئاینێ پیروزێ ئیسلامێ تێدا نه‌بون، ئه‌و جوره شروڤه‌كرنا بو وێ شعرێ هاتیه كرن ژى، شروڤه‌كرنه‌كا تژى عاتفیه‌ت بو، ژبه‌ركو هه‌رده‌م شعر یا قابیله بو ته‌ئویلات و رامانێن جودا، به‌لگه ژى بو ڤێ چه‌ندێ شعرا نویخازا نوكه دهێته نڤیسین، خوه دسه‌ر چه‌ندین قالبان را دهاڤێژیت، خانده‌ڤایه‌كێ چارچوڤه‌كرى بو په‌یدا بویه، ژبه‌ر هندێ ژى پتریا دیوانێن شاعران ئه‌ڤێن نوكه ب نویخازى دنڤیسن و ب په‌رتوك هاتینه به‌لاڤكرن، هه‌مى كه‌س خوشى و تامێ ژێ وه‌رناگرن یان دبێژن ئه‌ڤێن هه شعرێ بو خوه دنڤیسن. شاعرێ شعرا نویخاز دنڤیسیت، هه‌ولدده‌ت وى تشتى دشعرا خوه دا بكار بینیت، یێ هزر دكه‌ت ئه‌و تشت یێ راسته و دهزرا وى دایه كو وه‌رگر ژى، دێ وى تشتى ب وێ رامانێ وه‌رگریت، هه‌ر ئه‌ڤ چه‌نده یه ژى خانده‌ڤایێ شعرا نویخاز چارچوڤه دكه‌ت و كه‌سێن سادده و خانده‌ڤایێن سه‌ر پێ و ئه‌وێن خوه دسه‌ر نڤیسینان را گاڤ دده‌ن، نه‌شێن تامێ ژێ وه‌ربگرن، به‌لێ ئه‌گه‌ر خانده‌ڤا به‌ره‌ڤ چ خاندنان نه‌چیت، بتایبه‌ت ئه‌گه‌ر پاشماوه‌كێ هزرى و ره‌وشه‌نبیریه‌تێ لده‌ف نه‌بیت، دێ وه‌ك خوه دبابه‌تى گه‌هیت، لدویڤ راوێژا خوه یا هزرى. تشتێ ڤێ بوشاهیێ ژى دناڤبه‌را خانده‌ڤاى و نڤیسه‌رى دا په‌یدا دكه‌ت، شاعرێ نویخاز گه‌له‌ك ده‌ستپێكێن بابه‌تان دشعرا خوه دا بكار دئینیت، به‌لێ پسیار لڤێره ئه‌وه ئایا گرێدانا وان كوما ده‌ستپێكا د شعرا وى دا گرێدانه‌ك بو هه‌یه یان نه، لڤێره پێكدادان په‌یدا دبیت. هه‌ر نڤیسه‌ره‌ك هه‌ولدده‌ت وى تشتى بنڤیسیت یێ لده‌ف وى گرنگ و ب بها و دروست، به‌لێ ئایا وه‌رگر دێ چاوان وى تشتى وه‌رگریت، ئایا بره‌نگه‌كێ ئه‌رێنى یان ژى وه‌كى چاوان ئه‌ڤ شعره هاتیه وه‌رگرتن. تشتێ من تێبینى ژ وێ شعرێ دیتى، ئه‌و ژى شاعرى هنده‌ك قالبێن شعرێ شكاندینه و گه‌له‌ك ده‌ستپێك و سه‌رێن بابه‌تان دشعرا خوه دا هێلاینه ڤه‌كرى، بهزرا من شاعرى جوانكاریا شعرێ تێكدایه و من پێشبینى دكر، ره‌خنه دێ بو وێ شعرێ هه‌بن، به‌لێ ئه‌و ره‌خنه ژى دێ دقالبێ ئه‌ده‌بیاتا دا بن و ئه‌ڤ كه‌سێن تایبه‌ت ب ره‌خنا ئه‌ده‌بى ڤه، نه‌ك بكه‌ڤیته به‌ر شروڤه‌كرنه‌كا ده‌ستپێكى و خه‌لك ب عاتفیه‌ت به‌رێ خوه بده‌تێ، خه‌لكه‌كێ هێش دبه‌ر خه‌له‌كێن دوبلاژكرى و فلمێن هندى را روندكێن وى دهێنه‌خار، ئه‌ز دبێژم ئه‌و شروڤه‌كرنا بو وێ شعرێ هاتیه دان، یا تژى عاتفیه‌ت بو، هه‌ر وان هه‌ستێ خه‌لكى بریندار كر، ئه‌ڤ جورێ شروڤه‌كرنان ل به‌رى سه‌رهلدانێ ل سه‌رده‌مێ رژێما دكتاتور و ژناڤچوى ژى هه‌بو، چه‌ندین كه‌س دهاتنه گرتن و ئه‌شكه‌نجه‌دان و به‌رزه‌كرن، چنكو شێوازێ وان دڤیا و ئه‌و كوژیێ وان دڤیا بوى ره‌نگى ل نڤیسه‌رى دنێرین، دڤیان ترسێ لده‌ف خه‌لكى په‌یداكه‌ن، هه‌تا ڤێگاڤێ ژى ئه‌م یێ باجا وى كه‌لتورێ ترسێ دده‌ین، ترس ژ ئاینى، حزبێ، به‌رژه‌وه‌ندیان و دخه‌ونێن خوه ژى دا ئه‌م ژوى كه‌لتورى قورتال نابین.
پ/ دوان پازده روژێن به‌رى هوین بهێنه ده‌سته‌سه‌ركرن، هه‌ستا ته وه‌ك رێده‌رێ به‌لاڤكرنا وێ شعرێ، به‌رامبه‌ر گوتنێن خه‌لكى چبون، بتایبه‌ت كو بابه‌تێن سه‌ره‌كى یێن گوتارێن روژا ئه‌ینى، تو وه‌ك سه‌رنڤیسه‌ر و شاعر بون؟
ـ براستى ئه‌ز نزانم بو ته چاوا هه‌ستا خوه ده‌رببرم، من گه‌له‌ك تشت گوهـ لێ دبون، زانایێن ئاینى ل سه‌ر مینبه‌ران گه‌له‌ك به‌حسێ مه كرن، ئه‌م بهه‌مى تشه‌كى هاتینه شبهاندن، گه‌له‌ك جاران من بو خوه دگوت، ئایا راسته من سڤكاتى ب ئاینى كریه، تا نوكه ژى وه‌ك فلمه‌كى ل پێش چاڤێن منه، ئه‌ز ب سه‌ر خنزیر هاتمه شوبهاندن، (سه‌رنڤیسه‌ر سه‌ر خنزیر) ب كافر، هه‌ر تشته‌كێ خودێ نه‌هیا خوه ژێ كرى، تا وى رادده‌ى مه‌لایه‌ك تا ژ سه‌ر مینبه‌رێ بهێته خار، چاڤێن وى ژ روندكان زوها نه‌ببون، (براستى ئه‌گه‌ر بوى ره‌نگى گه‌هشتبا گوهێن من ژى، دبیت من هه‌لویست به‌رامبه‌ر وى كه‌سى و وى شاعرى وه‌رگرتبان). تو یێ دبێژیه من هه‌ستا ته به‌رامبه‌ر خه‌لكى چبون، براستى تا نوكه ژى خه‌لك ب چاڤه‌ك دى سه‌حدكه‌نه من، هه‌ر ئێكى دیتنه‌ك جودا بو من هه‌یه، ئه‌ز ل باوه‌رم ژى كته‌كا گه‌له‌ك كێم ژ وى خه‌لكى ئه‌و شعر خاندبیت، ئه‌و زانایێن ئاینى ژى ئه‌گه‌ر شعر خاندبیت ژى، ئه‌و بخوه ژى دوێ باوه‌رێ دابن كو رامانا وێ شعرێ بوى ره‌نگى نه‌بویه، یا ئێك ژوان زانایان شروڤه‌كرن دایه شعرێ، كو نێزیكى 10 زانایێن دى درونشتى بون و گوتى ئه‌ڤه بوچونا منه بو شعرێ و ئه‌ڤ بوچونه لبه‌رى ئاماده‌بونا من لده‌ف وانا، بو زانایێن دژى گوتبو، بتنێ به‌هانا وى ئه‌و بو كو خه‌لك بوێ رامانا وى دا یێ، ناوه‌رگرن.
پ/ ته دڤێت دیار بكه‌ى كو زانایێن ئاینى ئه‌گه‌رێ مه‌زن كرنا بابه‌تى بون، به‌لێ ته ژبیركر كو ئه‌و ئێكسه‌ر گرێداى مزگه‌فتێ نه كو سڤكاتى پێ هاتیه‌كرن؟
ـ جارێ ئه‌ز به‌حسێ وێ سڤكاتیێ بو ته ناكه‌م یان وێ شروڤه‌كرنا زانایێ ئیسلامى ب شه‌هده‌ییا پتر ژ ده‌هـ زانایێن دى یێن ئیسلامى، بتنێ ئه‌ز دێ پسیاره‌كێ ئاراسته‌ى زانایێن ئیسلامى كه‌م كو من رێز بو هه‌میان هه‌یه كو خوه ب به‌ره‌ڤانێ ئاینێ پیروزێ ئیسلامێ دزانن. ئه‌و ژى ئه‌گه‌ر ئه‌ڤ شعره و شروڤه‌كرنا بو هاتیه دان كو سڤكاتى پێكرنه ب ره‌مزه‌كى ژ ره‌مزێن ئاینى، پا كا ئه‌و به‌ره‌ڤانیا ئه‌و ژ ئاینێ پیروز دكه‌ن، ده‌ما هه‌ر دروژناما چاڤدێر ژماره 20 یا روژا 15/5/2006ێ دا و ب مانشێته‌كێ مه‌زن و به‌رچاڤ و ل لاپه‌رێ ئێكێ هاتیه به‌لاڤكرن (ل دهوكێ 150 موسلمان دبنه مه‌سیحى)، ئایا ما تشته‌كێ ژ ڤێ مه‌زنتر هه‌یه، یان خه‌ته‌رتر هه‌یه بو ئاینێ ئیسلامێ، ئایا بوچى بابه‌ت ل سه‌ر مینبه‌ران نه دهاته ئازراندن، كو نابیت موسلمان ببنه مه‌سیحى، تو بێژى ژى نوكه ژمارا وان 150 كه‌سان گه‌هشتى یه چه‌ندێ؟ ئایا دڤیابا ئه‌و ببا بابه‌تێ سه‌ر مینبه‌را و خوتبه‌یێن روژێن ئه‌ینى یان ژى په‌ره‌گرافێ شعره‌كێ، كو گومانێ په‌یدا دكه‌ت، كا دچیته دقالبێ سڤكاتى پێكرنێ دا یان نه، ژبه‌ركو هنده‌ك لایه‌نان بو به‌رژه‌وه‌ندیا سیاسى و هه‌وا هه‌لبژارتنان ئێخستیه دوى قالبى دا و قه‌باره‌كێ گه‌له‌ك مه‌زن دایێ! ل دوماهیێ ژى ماده‌م شعره قابیلى رامان و ته‌ئویلاتێن جودایه و به‌لێ مورته‌د بون، نزانم، چ ناڤ لێ بدانم، ئایا ده‌ما كه‌سانه‌ك ب كافر دهێته ل قه‌له‌م دان و ئیهانه و شكاندن و سڤكاتى پێكرن، كه‌سانه‌ك لدویڤ ئینفیعالاتێن خوه راببا و پێرابون دده‌رحه‌ق مه دا ئه‌نجامدابا، هینگێ دا كى به‌رامبه‌ر خودێ، یێ به‌رپسیار بیت.
پ/ ته به‌حسێ شروڤه‌كرنه‌كێ كر كو زانایه‌كێ ئیسلامى دایه وى په‌رگرافێ شعرێ، ئه‌وا بناڤێ سڤكاتیێ هاتیه ل قه‌له‌م دان، دێ شێى دوباره‌كه‌ى؟
ـ به‌لێ دده‌ما سه‌ره‌دانا خوه دا بو ئێكه‌تیا زانایێن ئیسلامى یێن كوردستانێ، سه‌روكێ ئێكه‌تیا زانا ب ئاماده‌بونا چه‌ندین زانایێن دى یێن ئیسلامى كو درونشتى بون، بڤى ره‌نگى ئه‌ڤ شروڤه‌كرنه دا وى په‌ره‌گرافێ شیعرێ و دوپاتكر كو وى ئه‌ڤ شروڤه‌كرنه به‌رى ئه‌م بچینه وێرێ ژى بو وان زانایان ڤه‌گێرایه، ئه‌و ژى، (مزگه‌فت و مروڤ هه‌ردوو دێ بنه نڤیسین، گومبه‌ت و مه‌مك، مناره و كیر، لێ جهێ وان بگوهرى دێ بنه كاره‌سات)، گومبه‌ت برامانا لێ جه‌میان و په‌روه‌رده‌كرنا موسلمانان ب نیشاندانێن ئاینى و مه‌مك برامانا خودانكرن و په‌روه‌رده‌كرنا زاروكى، ئه‌گه‌ر جهێن وان بهێنه گوهرین، گومبه‌ت بو تیرورێ بهێنه بكار ئینان و مه‌مك بو شه‌هوه‌تێ و سه‌ردابرنا خه‌لكى هاتنه بكار ئینان، هینگێ دێ بیته كاره‌سات و دیسان كیر بو زێده‌بونا مروڤاهیێ و به‌رده‌وامیا نه‌سلى دهێته بكار ئینان و مناره ژى بو گازیكرنا موسلمانان دهێته بكار ئینان، ئه‌گه‌ر كیر بو زنایێ هاته بكار ئینان، دێ چه‌ند (بیژى) كه‌ڤنه كولانان و ئه‌گه‌ر مناره بو گازیكرنا تیرورێ و بناڤێ ئیسلامێ و جیهادێ هاته بكار ئینان، دێ چه‌ند بێگونه‌هـ هێنه كوشتن كو ئه‌م روژانه ل ته‌لفزیونان دبینین و گوهـ لێ دبین. ئه‌ڤه وه‌ك زانایه‌ك و ره‌وشه‌نبیره‌ك شروڤه‌كه‌ت، ئایا پسیار لڤێره چه‌ند كه‌سان و چه‌ند شروڤه بو وى په‌ره‌گرافى هاتینه كرن. پسیار بلا بو سه‌یدایێن من یێن ئاینى بیت، ئه‌گه‌ر په‌ره‌گرافێ شعرى ژ هزرا خانده‌ڤایێ جاددێ مه‌زنتر بیت و به‌هانا وان كو خه‌لك ب سفكاتى وه‌رگریت، ما باشتر نه‌بو مه لێبورینا خوه دروژناما خوه دا به‌لاڤكربا و به‌یاننامه‌یه‌ك ژى ژ لایێ ئێكه‌تیا زانایان بو مه هاتبا ئاراسته‌كرن، تێدا ئه‌م ڤان جوره بابه‌تان به‌لاڤ نه‌كه‌ین، ژبه‌ركو خه‌لكه‌كێ سادده و ژن و زاروك ژى دخوینن. ئه‌و به‌یاننامه و رونكرن و لێبورینا مه دجهه‌كێ به‌رچاڤێ روژنامێ دا هاتبا به‌لاڤكرن و هه‌ستا خه‌لكى ژى نه‌دهاته شكاندن!
پ/ تو هزر دكه‌ى كو تو وه‌ك روژنامه‌ڤان یێ ژ ڤێ سڤكاتیكرنێ، بێ به‌هرى؟
ـ جارێ هه‌كو تو دوپات دكه‌ى كو سڤكاتى پێكرن بو، ئه‌ڤه تو ده‌رگه‌هه‌كێ به‌ره‌للایێ دهێلیه ل تاق و تو یێ شیرێ دادیێ د كه‌یه دده‌ستێ خه‌لكى دا، تو رولێ دادگه‌هێ دده‌یه ئالیه‌كى. ئه‌ز دبێژم بابه‌ت گه‌له‌ك هاته مه‌زنكرن، ده‌هـ جاركى و بیست جاركى ژ قالبێ وێ مه‌زنتر، كێ ده‌ست دئازراندنا بابه‌تى دا هه‌بو، ئه‌ڤه بابه‌ته‌كێ جودایه، ته‌وقیته‌كا نه یا دجێهـ خوه دا بو، نێزیكى هه‌وا هه‌لبژارتنان. دڤێت ژبیر نه‌كه‌ین ژى شعر قابیلى رامان و چه‌قێن جودایه و هه‌ر ئێك دشێت بو خوه شروڤه‌كرنه‌كێ بده‌تێ، نه‌ك وه‌ك بابه‌ته‌كى یان دویڤچونه‌كێ یان دیداره‌كێ یان راپوته‌كێ یان هه‌واله‌كى یان ژى هه‌ر ژانره‌كێ روژنامه‌ڤانى كو كه‌سێ ئێكێ به‌رامبه‌ر روژناما خوه ئه‌ز پێ به‌ر پرس ببم. خالا گرنگ ژى هه‌ر چاوا من زانى شروڤه‌كرنه‌ك شاش بو تێكه‌هشتنا شعرێ به‌لاڤ بو، من رونكرنه‌ك نڤیسى و تێدا من دیار كر كو مه وه‌ك موسلمان رێز بو ئاینێ خوه هه‌نه و چ جار مه رێ نه دایه به‌لاڤكرنا ڤان جوره بابه‌تان و ئه‌م رێ ناده‌ینێ ژى، من رونكرن نڤیسى كو ئه‌گه‌ر شروڤه‌كرنه‌كا جودا بو شعرێ چوو بیت ئه‌م داخازا لێبورینێ دكه‌ین، ئه‌ڤ رونكرنه من دچه‌ند جهان دا به‌لاڤكر، روژناما چاودێر، كو چاڤدێر پاشكوێ وێ یه و دیسان بو (سایتێ چاڤدێر) و لجهه‌كێ به‌رچاڤ، من بو چه‌ند سایتان هه‌لویستێ خوه ژ به‌لاڤكرنا وێ شعرێ نیشان دا، من بو ته‌له‌ڤزیونا (سپێده) یا یه‌كگرتو رونكرن دا و دوو جاران و د دوو به‌رنامێن رادیویا یه‌كگرتو دا من به‌شدارى د به‌رنامێن وان یێن ڤه‌كرى دا لدوور وێ شعرێ رونكرن دان و هه‌لویستێ خوه بو راگه‌هاند، من سه‌ره‌دانا ئێكه‌تیا زانایێن ئیسلامێ كر و ب ئاماده‌بونا چه‌ندین زانایێن ئیسلامى، من هه‌لویستێ خوه وه‌ك سه‌رنڤیسه‌رێ روژنامێ بو وان دیار كر. ئه‌ڤه ئالیه‌ك و یا دوێ ژى من دڤێت پسیاره‌كێ بكه‌م ئایا من چ ئایدولوژیه‌تا جودا هه‌یه ئه‌ز هه‌ولێن به‌لاڤكرنا وێ دده‌م، من چ مه‌ره‌م پێ هه‌یه ئه‌ز بهاڤێژمه ئاینه‌كى كو من باوه‌رى پێ هه‌بیت یان روژناما من ناهێته فروتن ب وێ هزرێ كو ئه‌ز پر فروشتن بكه‌م، ئێك ژ ئاریشێن (چاڤدێر) ئه‌وه كو تیراژا وێ بتنێ 750 دانه‌نه و ئه‌م نه‌شێین زێده‌كه‌ین و تا ئه‌م نه‌شێین بكه‌ینه حه‌فتانه و دچه‌ندین هه‌لكه‌فتان دا، من ئه‌ڤ چه‌نده یا گوتى و راگه‌هاندى.
پ/ ته ئه‌ڤ پێرابونه هه‌مى كرن و هه‌ر تو ب گونه‌هبار هاتیه ل قه‌له‌مدان؟
ـ به‌لێ ئه‌ز ب گونه‌هبار هاتمه ل قه‌له‌مدان، لدویڤ سزایه‌كێ یاسا عیراقێ یێ كه‌ڤن، سه‌ره‌راى ده‌ركه‌تنا یاسایه‌كا تایبه‌ت بكارێ روژنامه‌ڤانى ڤه كو ژ په‌رله‌مانێ كوردستانێ ده‌ركه‌تى و ئیمزا سه‌روكێ هه‌رێمێ ل سه‌ر، یاسا ده‌وله‌تا عیراقێ ژماره 372 كو سزایێ وێ دگه‌هیته سێ سالێن زیندانێ، ده‌سته‌سه‌ركرنا مه ژى بو ماوێ 48 ده‌مژمێران هه‌ر لدویڤ وێ یاسایێ بو، گه‌له‌ك لایه‌نان به‌یاننامێن نه‌رازیبونێ و ئیدانه‌كرنێ ده‌رئێخستن، ژوان سه‌نته‌رێ میترو بو داكوكیكرنێ ژ مافێن روژنامه‌نڤیسان، سه‌ندیكا روژنامه‌نڤیسان و پارێزه‌ره‌كێ تایبه‌ت بو مه گرت بو به‌ره‌ڤانیكرنێ، رولێ ئێكه‌تیا نڤیسه‌رێن كورد، پتر ژ 500 ئیمزا ژ ئه‌ندام په‌رله‌مان و ئه‌كادیمى و ره‌وشه‌نبیر و نڤیسه‌ر و روژنامه‌نڤیسان هاتنه كومكرن، پتریا سایت و روژنامێن ئه‌له‌كترونى یێن عه‌ره‌بى و كوردى، بره‌نگه‌كێ گشتى ڤێ ناڤه‌ندێ هه‌میێ ده‌سته‌سه‌ركرنا مه ب تشته‌كێ نه ره‌وا زانین، سوپاسیا هه‌ر لایه‌نه‌كى دكه‌م، یێ هه‌ڤپشكى خه‌ما مه بوین و پشتگیریا خوه ده‌ربرین، بو رێڤه‌به‌ریا چاكسازییا زه‌لامان ل زركان و ئه‌و كه‌سێن سه‌ره‌دانا مه كرین ل زیندانێ و پشتگیریا خوه بو مه ده‌ربرین.
پ/ هه‌وه لبه‌ر نینه، ئه‌گه‌ر ل دادگه‌هێ ب ئالیێ وه داهات یان نه‌هات، هوون ژى داوایه‌كێ ل سه‌ر وان كه‌سێن كرێتى ل سه وه گوتین، تومار بكه‌ن؟
ـ یا بزه‌حمه‌ته تو سكالایێ ل سه‌ر كه‌سه‌كى تومار بكه‌ى، ده‌ستهه‌لاتا وى به‌رامبه‌ر ده‌ستهه‌لاتا یاسایێ بیت. ئه‌گه‌ر رێدانا مه بو وێ شیعرێ هه‌ر وه‌كو هاتیه ڤه‌گوهاستن سڤكاتى بیت و مه روژنامه بو سڤكاتیپێكرنێ بكار ئینابیت، كو من وه‌ك سه‌رنڤیسه‌ر بتنێ كار دگه‌ل شعرێ كریه و ده‌ما شروڤه‌كرنه‌كا خه‌له‌ت بو شعرێ چوى ژى ئێكسه‌ر من هه‌لویستێ خوه ژ وێ شعرێ راگه‌هاندى. نه‌خێر، ئه‌ز سكالایێ تومارناكه‌م كو هنده‌ك بخوه ب ده‌رفه‌ت بزانن و ل سه‌ر حسابا ئاینى و پیروزیێن وێ، هه‌ستا خه‌لكى بهێته ئازراندن ڤه و ئه‌ڤا ماموستایێن ئاینى دده‌رحه‌ق مه‌دا كرى و هه‌ر وه‌كو من ل پێشیێ گوتى (ئه‌گه‌ر بوى ره‌نگى گه‌هشتبا من ژى، دبیت من هه‌لویست به‌رامبه‌ر شاعرى و سه‌رنڤیسه‌رى هه‌بان)، به‌س دسه‌ر هندێ ژى را، ئه‌ز دا دویڤچونا بابه‌تى كه‌م و پاش دا حوكمێ خو ده‌م، و ئه‌ز باوه‌ردكه‌م ژى رێكا یاسایێ ژ هه‌میا باشتر بو.
پ/ ئه‌رێ ئه‌و ده‌زگه‌هێن هوین ب سه‌رڤه، چ به‌ره‌ڤانى بو هه‌وه نه كر؟ یانژى ئه‌و ده‌زگه‌هه بخو پارچه‌ك ژ ئاریشێ بوو. ب رامانه‌كا دى، بوچى وان چ هه‌لویست وه‌رنه‌دگرتن؟ گرتنا چاڤدێر بخو و نه ده‌ركه‌تنا وێ تا نوكه، هنده‌ك پرسێن دیتر دئازرینیت، ته چ خواندن بو ڤێ چه‌ندێ هه‌نه؟
ــ چاڤدێر پاشكوێ روژناما چاودێره و د ئێكه‌م ژمارا وێ دا پشتى بابه‌ت هاتیه ئازراندن، رونكرنا مه تێدا هاته به‌لاڤه‌كرن، دسایتێ چاودێر دا كو تایبه‌ته ب مه‌كته‌با رێكخراوێن دیموكراتى ڤه، ئیدانا ده‌سته‌سه‌ركرنا مه هاته به‌لاڤه‌كرن و دیسان برێكا روژنامه‌نڤیسێن (روژناما چاودێر) و هه‌ر چار نڤیسینگه‌هێن روژنامێ ل (هه‌ولێر و كه‌ركوك و گه‌رمیان و دهوك) و دناڤخویا سلێمانیێ ژى دا، ده‌ست ب وه‌رگرتنا ئیمزایان هاته كرن كو تێدا نڤیسه‌ر و روژنامه‌نڤیس و ئه‌كادیمى و په‌رله‌مانتار و ماموستایێن زانكوێ به‌شدار بوین، هه‌میان ژى ئیدانا وى ره‌نگێ یاسایێ كرن، ئه‌وا دده‌رحه‌ق ده‌سته‌سه‌ركرنا مه دا هاتیه كرن. سه‌باره‌ت داخستنا چاڤدێر و نه ده‌ركه‌تنا وێ تا نوكه، گرێدانه‌ك بخودیێ مه‌كته‌با ریكخراوێن دیموكراتى ڤه هه‌یه و نه‌بونا بودجه‌ى، كو چاڤدێر ب پالپشتیا وێ ده‌ردكه‌ڤیت، ئه‌ز باوه‌ردكه‌م ژى هه‌مى كه‌س ئاگه‌هى وێ چه‌ندێ نه كو ل دوماهیا هه‌یڤا چار، شنوى بودجه ژ لایێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ ڤه هاته په‌سه‌ندكرن و تا دگه‌هیته به‌ر ده‌ستێ حكومه‌تا هه‌رێمێ و دكه‌ڤیته دقوناغا جێبه‌جێكرنێ دا.
پ/ ته دڤێت بێژى، چاڤدێر وه‌ك به‌رێ و بهه‌مان ستاف دێ ده‌ركه‌ڤیته ڤه؟
ــ بتنێ دێ بێژم (چاڤدێر) نه هاتیه راوه‌ستاندن، به‌لكو تا نوكه یا هلاویستى یه و ژبیرنه‌كه ژى هه‌ر وه‌كو مه گه‌له‌ك جاران گوتى، ئاریشێن چاڤدێر هه‌بون، روژنامه‌ك 15 روژان كو مه چه‌ندین هه‌ولدان دكرن كو بكێماتى ببیته حه‌فتیێ جاره‌كێ، تیراژه‌كا كێم كو بتنێ 750 دانه. دڤى ماوێ ڤه‌قه‌تیانێ دا دێ چ گوهرین هه‌بن، ئه‌ز ژى نزانم، نه دویره ژى ئه‌م هزرێ دوێ چه‌ندێ دا بكه‌ین چاڤدێرێ ژ روژنامێ بكه‌ینه گوڤار، ژبه‌ركو نوكه ل دهوكێ دوو روژنامێن روژانه هه‌نه و نه دویره ژى (چاڤدێر) ژماره‌كێ، ل سه‌ر به‌لاڤوكێن روژنامه‌ڤانیا ده‌ڤه‌را مه زێده‌كه‌ت.
پ/ تو بێژى گرتنا روژناما هه‌وه، نه ژ ئه‌گه‌رێ بارودوخێ هه‌لبژارتنان بو كو ئێكه‌تى نیشتیمانى كوردستان خوه ژێ ڤه‌كێشا و باجا وێ ژى ببونه هوین، به‌رامبه‌ر ب ده‌ستڤه‌ئینانا ده‌نگان بو به‌ربژێرێن وێ.
ـ به‌لێ ب ئاشكراى دبێژم، ئه‌گه‌رێ سه‌ره‌كى یێ گرتنا چاڤدێر ژبه‌ر بارودوخێ هه‌لبژارتنان بو، بریارا گرتنا چاڤدێر ژى تشته‌كێ زورێ نورمال بو، ئه‌ز ژى ئێك ژوان بوم یێن دگه‌ل وێ چه‌ندێ چاڤدێر بهێته‌گرتن و ئه‌م نه‌كه‌ڤینه ناڤ ململانه‌كا سیاسى و حزبێن دى یێن سیاسى دهه‌وا هه‌لبژارتنان دا بخو مه بكه‌نه به‌هانه، ژبو ڤێ چه‌ندێ ژى شانده‌كى ژ مه‌لبه‌ندێ ئێكه‌تیێ سه‌ره‌دانا ئێكه‌تیا زانایان كر و دبه‌یننامه‌یه‌كێ دا بو وان دیار كرن كو (ئێكه‌تى نیشتیمانى كوردستان) ژى دگه‌ل سڤكاتى پێكرنێ ب ئاینێ پیروز نینه. وه‌ك پێرابون ژى چه‌ند بریار هاتنه دان، ژوان گوهرینا ستافى و راوه‌ستاندنا چاڤدێر بو دوو ژماران، ئه‌ڤ بریاره ژى بو من بخو وه‌ك سه‌رنڤیسه‌ر تشته‌كێ سروشتى بو، ژبه‌ركو من نه دخاست هه‌ستا خه‌لكى ل سه‌ر حسابا مه بهێته ئازراندن، ژبه‌ركو چاڤدێر هه‌بویه دا خزمه‌تا خه‌لكى بكه‌ت، هه‌ر وه‌كو من ل ده‌ستپێكێ ئاماژه پێداى، بو چه‌ندین روژان، چاڤدێر ببو بابه‌تێ هنده‌ك ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ كو ب (مه‌ردانه) ل سه‌ر مه كار دكر، (ته‌وقیته‌كا نه یا مناسب)، ئه‌ز باوه‌ردكه‌م ئه‌گه‌ر ئه‌و په‌ره‌گرافێ شعرێ ل ده‌مه‌ك دى هاتبا به‌لاڤكرن، بوى ره‌نگێ به‌رفره‌هـ و مه‌زن نه‌ببا و هه‌ستا خه‌لكى ژى نه‌هاتبا برینداركرن.
پ/ تو چ شیره‌ت ل روژنامه‌ڤانان دكه‌ى، كو دوباره نه‌كه‌ڤنه هه‌مان خه‌له‌تى؟
ـ روژنامه‌ڤانى ئێك ژ كارێن هه‌رى زه‌حمه‌ته و هه‌ر ده‌م روژنامه‌ڤان دكه‌ڤنه ئاریشان، ژبه‌ركو كارێ وى یێ روژانه، دویڤچوون و ڤه‌گوهاستنا كێماسى و گازنده و به‌رچاڤكرنا گه‌نده‌لى و رویدانا یه، ئه‌ڤێن هه ژى ئه‌گه‌ر بو هنده‌ك لایه‌نان باش بیت ژى، پتریا جاران ل به‌رژه‌وه‌ندا هنده‌ك لایه‌نان دده‌ت، لدوماهیێ ژى مفایێ هاولاتى و ره‌ئیا گشتى تێدایه، ب عه‌ره‌بى ژى گوتنه‌ك هه‌یه دبێژیت (الصحافه مهنه المتاعب)، ژبه‌ر هندێ ژى یاسایه‌ك تایبه‌ت بكارێ روژنامه‌ڤانى ژ په‌رله‌مانێ كوردستانێ تایبه‌ت بو روژنامه‌ڤانان ده‌ركه‌تیه، بو پاراستنا وان. بتنێ دخازم، به‌رى روژنامه‌ڤان بكه‌ڤیته به‌ر ره‌خنێ و بهێته تاوانباركرن، پێداچونه‌ك دكارێ وى دا بهێته كرن، شنوى حوكم ل سه‌ر بهێته دان، ئه‌ز باوه‌رناكه‌م ژى شكاندنا نڤیسه‌ر و روژنامه‌نڤیسان ب كاره‌كێ باش بیت، به‌لكو دحاله‌تێن ژڤى ره‌نگى دا، هنده‌ك رێكێن شارستانیتر هه‌نه كو بگرنه به‌ر، یاسا ژى نێزیكترین تشته كو ئه‌ركێ خوه بگێریت، ئه‌ز باوه‌ردكه‌م ژى، ئه‌م هه‌مى ملكه‌چى یاسایێینه و ب تایبه‌تى روژنامه‌ڤان كو ئه‌و هه‌مى كارێ خوه دكه‌ت، ژبو به‌رچاڤكرنا كێماسیان و دویڤچونان ل سه‌ر دكه‌ت و دئێخته به‌رچاڤى جهێن شوله ژێ و په‌یوه‌ندیدار.
تێبینى: ئه‌ڤ دیداره ل روژا 10/5/2010 ێ هاتیه ئه‌نجامدان
+ ئه‌ڤ دیداره دگوڤارا مه‌تین ژماره 192 دا به‌لاڤ بویه.
ليست هناك تعليقات:
إرسال تعليق