2011/01/24

خواندنه‌كا كورت بو سێ تێكستێن (قیناع) كرى، دوو شیعر و په‌خشانه‌ك


سێ ده‌ق، دوو شیعر و ئێك په‌خشان، بارا لاپه‌رێ 11 ێ ژ روژناما وار ژماره‌ 314 بون. ئه‌گه‌ر هه‌ر سێ ده‌قان وه‌ك تێكست ب خاندنه‌كا هزرى و كورت، بو خودیێ ئه‌و كه‌سێن ئه‌ڤ تێكسته‌ دارشتین و ئه‌و ژیوارێ ئه‌ڤ كه‌سه‌ دناڤ دا دژین، بكه‌ین. دێ بینین سێ هزرێن هلوه‌ریایینه‌، برامانا بێ ئومێدیێ و هه‌ڤدژیێ دناڤبه‌را دوو كه‌ساتیان دا، ئێك ئه‌وا خوه‌ پێ ل به‌ر خودیكێ دبینن و یا دوان ژى، ئه‌وا خه‌لك پێ ته‌ماشاى وان دكه‌ت. ئه‌گه‌ر ل خودیێ هه‌ر سێ كه‌سان ژى بنێرم و شاره‌زاییا من دبوارێ ئه‌ده‌بى دا و ئه‌و به‌لاڤوكێن ل ده‌ڤه‌رێ و ب شێوه‌زارێ كرمانجى ده‌ردكه‌ڤن.
بتنێ من به‌رهه‌مێ كاك (داهر سلێڤانه‌ى) دیتى یه‌ و هه‌ردوو خانمێن دى ژى، باوه‌ردكه‌م دته‌مه‌نێ گه‌نجاتیا خوه‌ دابن. هه‌ر بخاندنا تێكستێن وان و ژلایه‌كێ دیڤه‌، كو ئه‌و ناڤ بو من دنوى نه‌ و هه‌ر چنه‌ بیت، ئه‌و ناڤ پێش وه‌خت لبه‌ر چاڤێن من كه‌هى نه‌بوینه‌.
دهه‌لبه‌ستا (خودیكه‌ك ژ كه‌ڤالێ بیكاسوى) یا هوزانڤان (هودا محه‌مه‌د سه‌عید حه‌سه‌ن) دا هاتیه‌:

هه‌ناسا من یا دبیته‌ كه‌ڤال
د گه‌رده‌نا بالكونێ دا یا بویه‌ رستك
یا دبێژیته‌ من... نه‌ خوزیێن من

راگه‌هاندنا بێ ئومێدیێ یان هه‌ست ب یاخیبونێ و دویركه‌فتنێ، نیشانێن بێزاریێ نه‌، ژ وى دورهێلێ ئه‌و تێدا دژیت. بتایبه‌ت ده‌ما دبێژیت: (یاخى بویمه‌، ژ وى ره‌نگێ ته‌ سه‌روچاڤیَِن من پێ بویاغكرین). تا ڤێره‌، هوزانڤانا دبێژته‌ مه‌، ئه‌و دورهێلێ ئه‌ز دناڤ دا دژیم، نه‌ ژ خواسته‌كا منه‌. هه‌ناسه‌ كو نێزیكترین تشته‌ بو مان و نه‌مانا هه‌ر مروڤه‌كى. هوزانڤانێ بژیرا نه‌، هه‌بونا خوه‌ كریه‌ وێنه‌یه‌كێ شیعرى و گرێدایه‌ ب كه‌ساتیه‌كا نه‌مر ڤه‌، وه‌ك هونه‌رمه‌ندێ جیهانى یێ شێوه‌كار (بیكاسوى)، هه‌بونا خوه‌ بكه‌سه‌كا  یاخیبویێ نیشاندده‌ت. ئه‌گه‌ر ل بنه‌كوكا رامانا ڤان دێران ژى بنێرین، هوزانڤانێ دڤێت هوشداریه‌كێ بده‌ته‌ مه‌ كو ئه‌و خه‌یالێن ئه‌و دناڤ دا دژیت، زوى ئاڤا دبن و نه‌مانا وان به‌رامبه‌ر هونه‌رمه‌نده‌كێ وه‌ك بیكاسوى رادگه‌هینیت، تا ئه‌و هونه‌رمه‌ند ژى وێ بكه‌ته‌ كه‌ڤال. به‌لێ ژبه‌ركو ئه‌و ل سه‌ر وى دورهێلێ ئه‌و دناڤ دا نه‌ یا پێخوشه‌ و خه‌ونێن وێ دویر ناچن، هه‌ست دكه‌ت دێ دموزه‌خانه‌كا تارى ڤه‌ یا هلاویستى بیت و كه‌س چ بهایى بكه‌ڤالى ناده‌ت.
 ئه‌گه‌ر ل په‌خشانا كاك (داهر سلێڤانه‌ى) یا بناڤێ (خوه‌زى و خه‌ون)  ڤه‌گه‌رین و تاماشاى دێرێن ئێكێ بكه‌ین. 

وه‌كى هه‌مى شه‌ڤا.. ژڤانێ من و هه‌یڤێ بو، دا ل دیوانا ئه‌سمانى و ساهى و دناڤ ستێرێن گه‌شێن شه‌ڤێ دا.. ئێك و دوو بینین. لێ هه‌یڤ نه‌هات؟! هه‌تا سپێدێ مام ل ژڤانێ وێ.. هه‌ر نه‌هات؟!

دێ گه‌له‌ك هیڤى و ئومێدان بینین، كو نڤیسه‌رى بخو دخه‌یالا خوه‌ دا راچاندینه‌. ئه‌گه‌ر ئه‌م بدیتنه‌كا بله‌ز ژى ل خواسته‌كێن وى بكه‌ین، دێ بینین وه‌ك هه‌ر عاشقه‌كى، خودان ژڤان بویه‌ و دگه‌ل خه‌یالێن خوه‌ ستێر هژمارتینه‌ و دناڤ روناهیا هه‌یڤێ دا، خه‌ونێن خوه‌ كرینه‌ راستى! به‌لێ ده‌ما ئه‌م دناڤ خه‌یالا وى یا تێكستى دا دچینه‌ خارێ، ئه‌ڤ هیڤى و ئومێدێن هه‌ نه‌یێن عشقا وینه‌، بتایبه‌ت ئه‌گه‌ر خاندنه‌كێ بده‌ینه‌ ئه‌و ژیوارێ ئه‌و دناڤ دا دژیت و ئه‌م چاوان سه‌ره‌ده‌ریێ دگه‌ل عشقێ دكه‌ین و عشق ب چ ره‌نگى دهێته‌كرن و عاشق چاوان دگه‌هنه‌ ژڤانێن خوه‌. هه‌ر وه‌كو ئه‌وى دڤێت خوه‌ بره‌نگه‌كێ دى نیشا مه‌ بده‌ت. ئه‌گه‌ر دبیت وى جهه‌ك دى و ڤه‌ده‌ر، بو ژڤانێن خوه‌ ل دویراتیه‌كێ ژێگرتبانه‌ و دویرى چاڤێن خه‌لكى! به‌لێ ده‌ما ژڤانێ خوه‌ ل عه‌سمانان ددانیت و ستێران دهه‌لبژێریت، خه‌ونێن وى ژ جیهانا وى یا كه‌سایه‌تى ده‌رباز دبن یان كو هیڤیى یێن وى هیڤى یێن كومێ نه‌، ژبه‌ر هندێ ب نه‌هاتنا هه‌یڤێ، ئه‌و هیڤى و ئومێد لێكدانى سفرێ دبن. 
دهه‌لبه‌ستا (ئه‌لند) یا هوزانڤان (فاتیما ئه‌حمه‌د) دا، هه‌ر ژ دێرێن ئێكێ ژ خاندنا هه‌لبه‌ستێ، هوزانڤان مه‌ دگه‌ل خوه‌  دبه‌ته‌ دناڤا دوو تشتێن هه‌ڤدژ و دهه‌مان ده‌مدا پێكڤه‌ په‌چریمه‌كرى، ده‌ما دبێژیت:

لمن نه‌گرن
ئه‌ز دزانم گومان _  تاوانه‌
گومانا نه‌ هاتنا ئه‌لندێ
و بێ تاوانى
ل سه‌ر كه‌له‌خێ وێ خوشیا 
ژ نوو بشكڤى
كى دێ دلێ ڤێ ئه‌لندێ ب
تنێ خوه‌ش كه‌ت؟

 ئه‌لند كو چه‌ندین رامان بو دچن، هه‌مى ژى نیشانێن هیڤى، روژه‌كا نوى، هزرێن نوى و پاشه‌روژه‌كا گه‌شن. هه‌مى كه‌س حه‌زدكه‌ن گوهرینه‌ك نوى هه‌بیت، تشتێن نوى و گه‌شبین تر هه‌بن! به‌لكو ژ ئه‌وا چووى باشتر بیت، گوهرین و ئه‌لنده‌كا نوى ژى بێ گومان په‌یدا نابیت. ئاخفتنا دلڤه‌كه‌را ئه‌ڤرو دناڤ خه‌لكى ژى دا و هه‌رى ئاخفتنا به‌لاڤ و بهێته‌گوتن (دێ چێبیت) ه‌. لێ هوزانڤانا مه‌ خوه‌ بهیڤیا ڤێ (دێ چێبیت) ه‌ ڤه‌ ناگریت، ژبه‌ركو ئه‌ڤه‌ سالێن درێژه‌ دێ چێبیت و چ دیار نه‌؟ هه‌مى گومان هه‌ر وه‌كو ئه‌و دبینیت خه‌لك بتاوان ل قه‌له‌م دده‌ن. هه‌ر زوى بێ ئومێدیا خوه‌ رادگه‌هینیت، كو ئایندێ خه‌ونێن وێ ل سه‌ر ئاڤا بوینه‌ و ئه‌و ئاینده‌ ژى پاشمایێ هزرێن كه‌ڤنارن، گومان ژى جوره‌ تاوانه‌كه‌، هه‌ر چنه‌ بیت دچاڤێن خه‌لكى دا تاوانه‌.
دڤان نمونێن سه‌رى دا، مروڤ دشێت بێژیت، ئه‌ڤان تێكستان گرێدانه‌كا ئێكسه‌ر بخودیێ خودانێن تێكستان ڤه‌ هه‌یه‌. ژبه‌ركو دكومه‌لگه‌هه‌كێ وه‌كى یێ مه‌ یێ گرتى و داخستى دا، هه‌ر ده‌م مه‌ ل سه‌ر زارێن كه‌سێن دى، مه‌ ل سه‌ر هزرێن كه‌سێن دى، ل سه‌ر خه‌ونێن كه‌سێن دى، هزرێن خوه‌ راچاندینه‌ و ئه‌گه‌ر مه‌ خه‌ون هه‌بن ژى، ئه‌م نه‌شیاینه‌ ب ئاشكراى ده‌ربرینێ ژێ بكه‌ین. ئه‌ڤ چه‌ندا هه‌ ژى دگه‌ل رابردویێ مه‌ و  وى پاشماوه‌یێ هزرى یه‌، یێ ئه‌م ل سه‌ر په‌یدا بوین و دناڤ دا مه‌زن بوین و به‌رده‌وام دناڤ دا دژین! ژبه‌ر هندى! دویر نینه‌ دڤان هه‌ر سێ تێكستان دا، ئه‌م دخودیێ ده‌رونێ خودانێن وان دا ئاشنا ببین، به‌لێ نه‌ رامانا وێ ئه‌وه‌ كو نڤیسینا ڤان تێكستان ژ چنه‌بونێ و خه‌یالێ هاتبیت. ژبه‌ركو هه‌ر ده‌م ئه‌م هه‌ولدده‌ین ئه‌م ب رولێ نیشان ده‌رى راببین، و دبێژین ژیان هوسانه‌، هزركرن هوسا دهێته‌كرن و دڤێت بڤێ رێكێ ژى بهێته‌ گوهرین. به‌لێ مخابن ئه‌م نه‌شێین خوه‌ بگوهرین و دڤان ده‌قان ژى دا و دگه‌له‌ك ده‌ق و تێكستێن دى ژى دا، (قیناع) یێ دیاره‌ و ئه‌گه‌ر ئه‌م شیابین هنده‌ك حه‌ز و خواسته‌كێن خوه‌ دارێژینه‌ دناڤ تێكستێن خوه‌ یێن نڤیسى ژى دا، به‌لێ مه‌ خوه‌ دبن قیناعێن كه‌سێن دى ڤه‌ ڤه‌شارتیه‌.

         ل روژناما وار یا روژ 24/1/2011 ێ ژماره‌ 318 هاتیه‌ به‌لاڤكرن

ليست هناك تعليقات: