لوقمان مهحمود
وى دهمى شعر دێ یا سهركهفتى بیت، دهما سهركهفتیانه ژ دوو دلیهكا بهرچاڤ ڤهدگهریێت ڤه، برامانا حهژێكرنا ژیانێ دكوراتیا ساتێن مروڤى یێن ئالوز دا، بههمى ههستداریا خوه ڤه دگهل ناخێ خوه یێ گرێدایى هزرا ئاراستهكرى ژ كوراتیا مروڤى. بڤێ رامانێ، حهژێكرن بههست و نهستێن خوه یێن بهرزه دێ بهرگریێ ژ جوانیا خوه كهت، بهردهوامى دێ دژیانێ دا ههبیت، تا دكرێتترین دهمێن وێ ژى دا.
ل بهرامبهر ڤان ههستان، ژن ب ههمى شروڤهكرنێن خوه ڤه پهیدا دبیت، ژ لایهكى ڤه برامانا بهردهوامیا ژیانێ ژ لایهكێ دی ڤه برامانا رهوشتى و راستیێ و ژلایهكێ دژى ڤه برامانا ههبونهكا بهردهوام و بهرفرههـ. دههڤگرتنا پێكڤه یا ڤان رامانان دا، دێ هزركهى ژن وهك ئاریشهیهك ژ كورترین ئهزمونێن دلدارى یێن مروڤاتیێ بوى رهنگێ هژیانا جوانیێ كو ئاڤا مهند یا پێكڤه گرێدانا چارهنڤیسى ب شلقینیت، ژبهر هندێ عشقا ژنێ دێ نهمر مینیت بتایبهتى لدهف شاعران، ددوو دلیا ههڤركیا وان دا دگهل ژیانێ ب حهزهكا دژوار د دورهێلێ حهژێكرنێ دا و گوهرینا وێ بو شوینوارهكێ بههرهمهندیێ.
هندهك ژ ئهڤا ل سهرى مه ئاماژه پێداى، د ئهزمونا هوزانڤان (عبدالرحمن بامهرنى) كو پێگهیهكێ گرنگ د دامهزراندنا ڤێ حهزێ دا و ههر دوو بوچونێن خوه یێن هونهرى و مروڤایهتیێ دا، دهێته دیتن. دوێ پهیوهندیا نهێنى یا دناڤبهرا عشقێ و شعرێ دا، دێ وه هزركهى تێكهلكرنهكه دساتێ مروڤاتیێ یێ بهردهوام و ههڤپشك دا، دناڤبهرا گازییا ئازارێن كوراتیێ و ئازارێن ههلبهستێ دا.
وى دهمى شعر دێ یا سهركهفتى بیت، دهما سهركهفتیانه ژ دوو دلیهكا بهرچاڤ ڤهدگهریێت ڤه، برامانا حهژێكرنا ژیانێ دكوراتیا ساتێن مروڤى یێن ئالوز دا، بههمى ههستداریا خوه ڤه دگهل ناخێ خوه یێ گرێدایى هزرا ئاراستهكرى ژ كوراتیا مروڤى. بڤێ رامانێ، حهژێكرن بههست و نهستێن خوه یێن بهرزه دێ بهرگریێ ژ جوانیا خوه كهت، بهردهوامى دێ دژیانێ دا ههبیت، تا دكرێتترین دهمێن وێ ژى دا.
ل بهرامبهر ڤان ههستان، ژن ب ههمى شروڤهكرنێن خوه ڤه پهیدا دبیت، ژ لایهكى ڤه برامانا بهردهوامیا ژیانێ ژ لایهكێ دی ڤه برامانا رهوشتى و راستیێ و ژلایهكێ دژى ڤه برامانا ههبونهكا بهردهوام و بهرفرههـ. دههڤگرتنا پێكڤه یا ڤان رامانان دا، دێ هزركهى ژن وهك ئاریشهیهك ژ كورترین ئهزمونێن دلدارى یێن مروڤاتیێ بوى رهنگێ هژیانا جوانیێ كو ئاڤا مهند یا پێكڤه گرێدانا چارهنڤیسى ب شلقینیت، ژبهر هندێ عشقا ژنێ دێ نهمر مینیت بتایبهتى لدهف شاعران، ددوو دلیا ههڤركیا وان دا دگهل ژیانێ ب حهزهكا دژوار د دورهێلێ حهژێكرنێ دا و گوهرینا وێ بو شوینوارهكێ بههرهمهندیێ.
هندهك ژ ئهڤا ل سهرى مه ئاماژه پێداى، د ئهزمونا هوزانڤان (عبدالرحمن بامهرنى) كو پێگهیهكێ گرنگ د دامهزراندنا ڤێ حهزێ دا و ههر دوو بوچونێن خوه یێن هونهرى و مروڤایهتیێ دا، دهێته دیتن. دوێ پهیوهندیا نهێنى یا دناڤبهرا عشقێ و شعرێ دا، دێ وه هزركهى تێكهلكرنهكه دساتێ مروڤاتیێ یێ بهردهوام و ههڤپشك دا، دناڤبهرا گازییا ئازارێن كوراتیێ و ئازارێن ههلبهستێ دا.
دگهل كێشا ژیانێ گونههبارمگونههباریا رابردویێ ل سهر من هاتیه نژنینئهى جوانترین بێدهنگىئهى جوانترین تورهبونئهى جوانترین خانما من شعر بو ڤههاندینتو دگونهها من دا دكهلى وئهز دگونهها خوه دا نڤێژا بو بهرزهبونێ دكهم"دهفتهرا بێ گونههیێ، ل تهنشت خهونهكا دهستویرداى، لاپهر 55"
دتهنشت ڤێ ئازارا ڤهرهسیایى دا، هوزانڤان زومێ دئێخته سهر ژنێ وهك رابردویهكى ـ بهردهوامبونهكا زیندى دههلبهستێ دا، كو دبیته ئهگهرێ شلقاڤهكا كویر و بهێز، پتر ژ لایهنهكى. دڤى پهرهگرافى و یێن د ژى دا، خاندهڤایێ بامهرنى ههست ب جیهانهكێ دكهت كو خهمگینیهكا ئاشكرا بهرپا ب بیت ژ ئهركێن خوه یێن بهرچاڤ و ههیى دبورینیت، ئهڤه ژى ب خراندنا ههبونێ دئازار و هیڤیان دا.
بێى تهوهك پیره چنارهكاكهتیه بهر پێلێن باى"ههناسهیێن شیعرى، چنار، لاپهر 86"
یان ژى دڤى پهرهگرافى دا
جوانترین روژگارا منچاڤێن منبشكورین ژ لێڤێن ته ددزین" ههناسهیێن شیعرى، ماندیبون، لاپهر 87"
ئهڤ لێكگوهرینا دناڤبهرا ئازار و هیڤیان دا ههستداریهكا دهربرینێ ددهته ههلبهستێ، ئهڤه ژى ئامانجا شعرێ یه، ههلبهست ژى برهنگهكێ گشتى دڤێ ئامانجێ دا یا ب سهر كهتى بویه.
دگهل دوماهى ههناسهدوماهى نڤیسین و دوماهى عشقدبومه گهروك و ل سیبهرا خوه دگهریام"ههناسهیێن شیعرى، شهڤهكا پایزى، 68"
دڤى بنهمایى دا ههلبهست ـ لڤێره ـ بهروڤاژیكرنا دورهێلهكى یه ئاڤاكرنا حالهتهكى دناڤبهرا ئارامیێ و نه ئارامیێ دا دناڤبهرا لایهنهكێ سهركهتى و یێ داكهفتى دا. لڤێره ژى دێ ئاماژێ بگوتنا (كافكا) دهین وهك رونكرنهك بو ڤێ بوچوونێ "هوزانڤان دهستێن خوه بو مروڤان درێژ دكهن، بهلێ ئهڤێن هه دهستێن ههڤال نابینن، بهلكو بتنێ مچاندنێن ئاراستهكرى بو چاڤا و دلان دبینن".دان پێدان بڤان راستییان ئازارێن هوزانڤانى بلند دكهن، ب بلندكرن بو پروژێن شههیدى ڤێجا چ ل گرتیخانهیان مر بیت یان ژى ژ حهژێكنرێ مر بیت.دڤى بیاڤى دا یێ مه بهحس ژێ كرى، جیهان لبهرامبهر هوزانڤانى تهنگ دبیت، هندى هندهك ههبن هیڤیا ب دهستێن هوڤانه ببرن، ئهڤه ژى (دهمى) ل بهرامبهر شاعرى ههر دهم ئالوز دكهت، ب وێ چهندێ كو تا ددهمێ خوه یێ تێدا دژیت ژى دا، ههست بدهمێ خوه یێ راست دكهت، پهیڤا نهێنى ژى بو ڤێ لبهركرنێ بتنێ داهێنانهكا راستگویانه یه.
داڤێن پرچا تهوهك پهیڤێن شعرهكا منچاڤێن خهلكى رادكێشن!چهند بگهڤنه بهر داڤێن شهیى وحلى ببن..هند شعرا من بهلاڤ دبیت ونهێنیێن جوانیا تهرادگریت.."ههناسهیێن شیعرى، نهێنى، لاپهر 81"
دكوراتیا ڤان هزركرنێن بێ هوش دا، كو برهنگهكى ژ رهنگان كارتێكرنێ ل سهر ههستێن راستگویانه دكهت گازیهكا بێ ئومێدیێ پهیدا دبیت و تهئكیدێ ل سهر ژیانێ ل ڤى روژههلاتێ بێ دهستههلات دا دكهت كو ژیان لڤێره یا پاش خستى یه، لدویڤ پیڤهرێ لاوازییا ئهندامێ باشیێ بهرامبهر بهێزبونا ئهندامێ خرابكاریێ. دسهر ڤان ههمیان را، ههلبهستا (بامهرنى) شیایه جانیهكێ بهرههم بینیت كو یا ب وى ڤه تایبهت بیت، ب حهزكرنا ژیانێ و ئاشتیێ دگهل نوكه و رابردویێ خوه دئێك دهم دا.هوزانڤان دڤێ ههلهستا بناڤێ (نهێنى) بهرڤ وان تشتێن مروڤایهتى دچیت كو لایهنهكێ نهمریێ تێدا ههیه، ژن ژێدهرێ ههلبهستێ یه چاوا ژێدهرێ باشیێ یه، د ههمى پیڤهر و بهایێن خوه یێن مروڤاتیێ و بههرهمهندیێ دا، ئهو ژى دان پێدانهكا مروڤایهتیا شعرى یه كو دهێته گوهرین بو كریارهكا ههره باشا جوانیێ.دڤى ئاراستهى ژى دا ئهزمونا (عبدالرحمن بامهرنى) خودان بهایهكا راستهقینه یه برامانا جوانكارى د وژدانێ دا.
ليست هناك تعليقات:
إرسال تعليق