دبێژن ل باژێره‌كی باش تجاره‌كێ گه‌له‌ك زه‌نگین هه‌بوو و بتنێ كوره‌ك هه‌بوو و ژبه‌ر باشیا وی و زیره‌كاتیا وی د بازرگانیێ دا چ جاران كاروان بێى وی برێ نه‌دكه‌فتن.
دبێژن بۆ وه‌ختێ كاروانی و كاروان هه‌می ڤێككه‌فتن و هاتنه ده‌ف باش تجاری، به‌لێ باش تجارى گوتێ ئه‌ز ئه‌ڤ ساله نه‌شێم دگه‌ل هه‌وه بهێم، ژبه‌ر كو ئه‌ز یێ ب ناڤ سال ڤه چویم و من تاقه‌تا كاروانی نینه، كاروانیا گوتێ ئه‌م بێى ته نه‌شێین بچین و تو بازرگانه‌كێ زیره‌ك بوی و هه‌ر جار مه لسه‌ر ده‌ستێ ته كاروانه‌كێ باش یێ كری و كاروانێ مه ب قازانج یێ زڤری یه ڤه.
و هندی بو باش تجاری گوتن كو رێیه‌كێ ب به‌نێ ئه‌ڤ ساله ژی سه‌ركێشیا كاروانی بكه‌ت، به‌لێ هه‌ولێن وان ژ قه‌ستا بون.
ئینا كاروانی رێككه‌فتن كو باش تجار كورێ خو دگه‌ل وان هه‌ما بو سه‌بر و ئێغبال فرێكه‌ت دا خێر د كاروانێ وان و كرین و فروتنا وان دا هه‌بیت.
باش تجار بڤێ پێشنیارێ رازی بو و رابو كارێ كورێ خوكر و هه‌ما ڤیا بو گه‌ریان دگه‌ل وان بچیت.
دبێژن كاروانێ ب سه‌ر كێشیا جه‌مشیدێ كورێ باش تجاری ب رێكه‌فتن و چه‌ند روژان تا گه‌هشتینه وی جهێ وان دڤێت، و بارێن ده‌وارێن خو ل خانێ دانان و كاروانی ب ناڤ باژێری كه‌فتن بو كرین و فروتنا متایێ خو.
جه‌مشیدی ژی ژبه‌ر كو بابێ وی پاره‌كێ باش یێ بو دانای هه‌ر ژ سپێدێ تا ئێڤاری بتنێ ل بازاری و جهێ كه‌یفێ دگه‌ریت.
دبێژن روژه‌كێ جه‌مشید یێ ل بازاری گه‌ریانێ دكه‌ت، دیت ژنكه‌كا گه‌له‌كا جوان دبه‌ر ویرا چوو ملێ خو ل ملێ ویدا و پێ كره كه‌نی.
جه‌مشیدی ژی ئه‌ڤ چه‌نده بچ ڤه وه‌رنه‌گرت.
روژا پاشتر ژی دیت هه‌ر وێ ژنكێ جاره‌كا دی ملێ خوه ل ملێ جه‌مشیدی دا و ڤێجارێ ئیشاره‌ت دا یێ كو د دویفرا بچیت، جه‌مشیدی ژی كارێ خوه هێلا و د دویف ژنكێ را چوو هه‌تا زانی چوو د چ خانی ڤه و بو خو ئه‌و جه نیشانكر و زڤری ده‌ف هه‌ڤالێن خوڤه.
هه‌ڤالێن وی گوتێ جه‌مشید ئه‌م دێ سپێدێ زوی زڤرینه باژێرێ خوڤه ڤێجا كا ته كارێ خو كری یه؟
جه‌مشیدی گوتێ نه‌خێر كارێ من هێشتا یێ مای و پارێن من ژی یێن ماین، ڤێجا هه‌كو هوین دزڤرنه مال بێژنه بابێ من كو جه‌مشید ئه‌ڤ ساله دێ مینیته ل وی باژێری و نوكه ناهێته ڤه.
كاروانی بێ جه‌مشید زڤرینه باژێرێ خو ڤه.
جه‌مشید روژا پاشتر چوو نك خانیێ ژنكێ و دیت كولكه‌ك یێ ل نێزیك مالا وێ ژنكێ و بتنێ پیره‌ژنه‌ك تێڤه دژیت.
جه‌مشیدی قه‌ستا پیره‌ژنێ كر و گوتێ تو مێهڤانا نا حه‌وینی؟
پیره‌ژنێ گوتێ دای گوری ئه‌ز پیره‌ژنه‌كا بتنێ و مێهڤان حه‌واندن!
جه‌مشیدی پێنچ زێر هاڤێتنه به‌ر پیره‌ژنێ.
پیره‌ژنێ گوتێ داوو مێهڤان مێهڤانێن خودێ نه و هه‌ما ته چه‌ند دڤێت ل ڤێره بمینه و ئه‌ز ده‌یكا ته و تز كورێ من.
جه‌مشیدی گوته پیره ژنێ پیرێ ئه‌ڤه ژنكه‌كا د ڤێ مالا به‌رامبه‌ری ته ڤه دژیت و دلێ من گه‌له‌ك یێ كه‌تیێ و من پاره یێ هه‌ی، ڤێجا تو من ل ده‌ف خو بحه‌وینه و هه‌ره بێژه وێ ژی ئه‌و جه‌حێلێ تو ل بازاری ملێ خو ل ملێ وی د ده‌ی كورێ منه، كا دێ چ بێژیته ته.
پیرێ گوتێ سه‌رچاڤا دای گوری، هه‌ما ژ نوكه وێڤه تو كورێ منی و ئه‌ز ده‌یكاته.
پیرێ هه‌ر زوی قه‌ستا مالا وێ ژنكێ كر و گوتێ ئه‌و جه‌حێل كورێ منه و ئه‌زا فرێكریمه ده‌ف ته.
ژنكێ گوتێ ب خودێ پیرێ دلێ من ژی گه‌له‌ك یێ كه‌تیێ و من دڤێت ئه‌ز وی بینم و هه‌ره بێژی بلا بچیته د كادینا كایێ ڤه و ل هیڤیا من ب مینیت.
ده‌ما پیرێ ئه‌ڤ چه‌ندا هه گوتی یه جه‌مشیدی گه‌له‌ك كه‌یفا وی هات ده‌ه زێر هاڤێتنه دكوشا پیرێ دا و ئێكسه‌ر چوو د كادینا وان یا كایێ ڤه.
ده‌ما ژنكێ زانی ئه‌و جه‌حێل چوو د كادینێ ڤه، بله‌ز چوو گوته مێرێ خو هلو بگه‌هه كادینێ و دزێن كه‌تینێ و زله‌ك بو حه‌یوانێ مه نه‌هێلایه.
زه‌لامێ وێ بله‌ز به‌ره‌ف كادینێ ڤه چوو.
جه‌مشیدی دیت كو ئه‌ڤه زه‌لامه‌ك بنك ویڤه هات، هه‌ما بله‌ز شه‌لوالێ خوه ژ پێ خو كر و كا كرێ.
زه‌لامی گوتێ ئه‌و تو د كادینا من یا كایێ ڤه چ دكه‌ی؟
جه‌مشیدی گوتێ باوه‌ر بكه ئه‌م كاروانینه و نوكه مه بارێن خوه یێن داناین و ده‌وارێن مه كه‌تن ژ برسا، ڤێجا ئه‌زێ بو هاتیمه هنده‌ك كایێ.
دلێ وی زه‌لامی ما ب جه‌مشیدی ڤه و گوتێ شه‌لوالێ خوه بكه پێخو و چوو بو گینیه‌ك ئینا و تژی كا كر و گوتێ بخو ببه.
جه‌مشید زڤری ده‌ف پیرێ و گوتێ پیرێ هه‌ره بێژه وێ ژنكێ ئه‌ڤه وێ چ ب سه‌رێ من ئینا.
پیرێ ژی چوو ده‌ف وێ ژنكێ و نه‌عیما خوه دگه‌ل ترش كر و گوتێ ته كورێ من یێ ترساندی.
ژنكێ گوتێ ب ده‌ستێ من نه بو و نزا زه‌لامێ من د كیرێ را هاتبو مال و هه‌ره بێژێ بلا ئه‌ڤ شه‌ڤه بهێته به‌ر په‌نجه‌رێ، ئه‌ز دێ بو وه‌ریسه‌كی تێدا به‌رده‌م و سه‌رێ دی یێ وه‌ریسی ئێخمه ده‌ستێ خوه.
پیرێ ژی ئه‌و ئاخفتن بو جه‌مشیدی ئینا و جه‌مشیدی ژی خو گرت تا لێ بویه شه‌ڤ و چوو به‌ر په‌نجه‌رێ دیت كو ئه‌و وه‌ریس یێ ب په‌نجه‌رێ ڤه ژوردا داهێلای. ئینا پێڤه چوو سلال و دیت یا ب ده‌سته‌كی ڤه و وی هزر كر ئه‌ڤه ده‌ستێ ژنكێ یه و هه‌ما ئێكسه‌ر ده‌رپێ وێ دسه‌ر پیان دا ئینا خار و هند دیت زه‌لامه‌ك رابو ڤه و گوتێ كور و ئه‌و تو چ دكه‌ی ته ده‌رپێ من ئینا خار.
جه‌مشیدی چ پێ نه‌ما گوتێ لمن ببوره به‌لێ ئه‌ز شڤانم و هه‌ڤالێ من گاڤانه و مه سه‌را زێره‌كی شه‌رتانێ یا كری، من دگوت یێ ب دوو رتلانه وی دگوته من نه‌خێر یێ ب رتله‌كی یه.
گوتێ هلو هه‌ره زێرێ خو ژێ وه‌رگره ئه‌ز یێ بدوو رتلانم.
جه‌مشید گه‌له‌ك ب ترس زڤری ده‌ف پیرێ و گوته پیرێ ڤێجارێ هه‌ره بێژێ هه‌كه دێ هه‌ر هو بسه‌رێ من ئینیت، ئه‌ز دێ تێكه‌لیا وێ هێلم.
سپێدێ پیرێ چوو ده‌ف ژنكێ و گوتێ ئه‌ڤه دوو جار ته كورێ من ئێخسته به‌ر كوشتنێ و هه‌كه دێ حه‌ژێكرنا ته یا هوسا بیت هه‌ما به‌لا خو ژێڤه كه.
ژنكێ گوته پیرێ هه‌ره بێژێ من د جه‌رباند كانێ گه‌ر ئه‌م كه‌فتینه ته‌نگاڤیه‌كێ دێ شێت خو قورتال كه‌ت و هه‌ره بێژێ بلا خو بگریت هه‌كو مێرێ من ژ مال ده‌ركه‌ت بلا بهێته دژورڤه.
ده‌ما پیرێ ئه‌ڤ مزگینی یه بو جه‌مشیدی ئینای ڤێجارێ جه‌مشیدی سیه زێر دانه پیرێ و خو گرت هه‌تا مێرێ وێ ژ مال ده‌ر كه‌تی و چوو دژورڤه و دگه‌ل ژنكێ كه‌ته گه‌لتێ و تا بویه ده‌ما زڤرینا مێرێ وێ و شنوی ژ مالا ژنكێ ده‌ركه‌ت و هاته مالا پیرێ ڤه.
درێژناكه‌م ئه‌ڤه بو حالێ جه‌مشیدی و ژنكێ و هه‌رو دگه‌ل ده‌ركه‌تنا زه‌لامێ وێ دا چیته ده‌ف ژنكێ و كه‌ڤنه گه‌لتێ و تا دبو ده‌مێ زڤرینا زه‌لامێ وێ.
دبێژن جه‌مشیدی بخو هزر كرن و رابو چایخانه‌كا بچویك ل به‌ر ده‌رێ مالا ژنكێ ڤه كر و ژ نێزیكتر ده‌مێن ده‌ركه‌تن و هاتنا زه‌لامێ ژنكێ زانین.
دبێژن زه‌لامێ ژنكێ هزرا خوه دڤێ چایخانا بچویك دا دكرن و چ جارا خه‌لكه‌كی لده‌ف نابینیت كو قه‌ست بكه‌تێ و چایێ لێ ڤه‌خون، روژه‌كێ چوو ده‌ف جه‌مشیدێ و ژێ پسیار كر ئه‌رێ لاو ئه‌ڤه چ چایخانه‌یه ته لڤێره ڤه‌كری، ما كی ل ڤێره دهێته ده‌ف ته چایێ ڤه دخوت، تو بوچی َناچی نیڤا بازاری بخو ئێكێ ڤه‌كه‌ی وێرێ جهێ شولی یه.
جه‌مشیدی گوتێ من منه‌ت ب پارێ چایێ نینه، كو ئێك بهێت ل ده‌ف من وێ چایێ ڤه خوت.
من ئه‌ڤ چایخانه یا ڤه‌كری ژبه‌ر مالا هه‌نێ یا به‌رامبه‌ری من و ده‌ستێ خو درێژكره مالا وى و گوتێ ژنه‌كا گه‌له‌كا جوان یا تێڤه و یارا منه و ئه‌ز لبه‌ر مێرێ وێ د راوه‌ستم هه‌ر گاڤا زه‌لامێ وێ ده‌ركه‌ت، ئه‌ز دچم ده‌ڤ وێ و بو خو گه‌لتێ دكه‌ین هه‌تا ده‌مێ زڤرینا وی.
وی زه‌لامی گوتێ ئه‌ڤه ژ كه‌نگی وه‌ره تو دچی یه ده‌ف وێ ژنكێ؟
گوتێ ئه‌ڤه هه‌یامه‌كێ درێژه بو یه یارا من.
زه‌لامى گوتێ چا چ تشت ب سه‌رێ ته نه هاتیه؟
جه‌مشیدى گوتێ به‌لێ بخودێ وێ ژنكێ دو جارا ئه‌ز یێ دایمه كوشتن، به‌لێ باش بو و چیروكا خو و كادینا كایێ و به‌ندكێ په‌نجه‌رێ و شه‌رتانا خوه دگه‌ل گاڤانى بو گوت.
زه‌لامێ ژنكێ د دلێ خوه دا گوت پا دڤێت ئه‌ز ته ب جه‌ربینم و ژ مال ده‌ركه‌ت و چوو خو مژویل كر و زڤری دیت چایخانه یا ده‌رگرتی یه و هه‌ر زوی قه‌ستا مالا خو كر و ژنا وی پێحه‌سیا كو زه‌لامێ وێ ژ كارێ خوه زڤری و هێش جه‌مشید یێ دخانی ڤه.
ئینا بله‌ز رابو جه‌مشید دناڤ به‌ركێ پێچا و پالدا دیواری.
ژنكێ ده‌رگه‌ه بو زه‌لامی ڤه‌كر و زه‌لامێ وێ بله‌ز دناڤ خانی گه‌ریا و كانێ كی دژور ڤه‌یه.
هندی ژنكێ گوتێ ته خێره جامێر و و زانی ئێكی بو تشته‌كێ گوتی و زه‌لامێ خو بره د ژوره‌كێ ڤه و ب دزیكیڤه ده‌ركه‌ت و جه‌مشید ژناڤ به‌ركێ ده‌رئێخست و بو ده‌روك ڤه‌كر و چوو.
زه‌لامێ ژنكێ پشتی بێ هیڤی بوی كو چ زه‌لامێن بیانی د خانیێ وێ ڤه نینن، رابو چوو ژ ده‌رڤه دیت چایخانه یا ڤه‌كری یه و ئه‌و مروڤ یێ لبه‌ر چایخانا خو.
زه‌لام چوو ده‌ف جه‌مشیدی ڤه و گوتێ ئێ ده‌سته برا ته ئه‌ڤرو چكر تو چوویه ده‌ف یارا خو.
جه‌مشیدی گوتێ ما بو ته چ بێژم، نزانم ئێكی بو تشته‌ك گوتبو، هێژ ئه‌ز نه‌چویمه دژورڤه و من چ یاری دگه‌ل یارا خو نه‌كرین، پیسه زه‌لامێ وێ هات و ل ده‌رگه‌هی دا.
گوتێ ئێ پاشی تو كیڤه چووی؟
جه‌مشیدی گوتێ باش بو ژنك یا شاره‌زا بو و هه‌ر زوی ئه‌ز دناڤ به‌ركێ پێچام و ئه‌و به‌رك پالدا دیواری و هندی زه‌لامێ وێ ل خانی گه‌ریا ئه‌ز نه دیتم و ژنكێ زه‌لامێ خو مژویل كر و ئه‌ز ژ خانی ده‌رئێخستم.
زه‌لامی سه‌رێ خوه هژاند و خاترا خو ژێ خاست.
روژا پاشتر جه‌مشیدی خو گرت، تا زه‌لامێ ژنكێ ده‌ركه‌تی و هه‌ر زوی قه‌ستا مالا ژنكێ كر و ژبه‌ر كو زه‌لامێ ژنكێ یێ بشك كه‌فتی و پشتی خو بێهنه‌كێ مژویل كری زڤری مالا خو ڤه و به‌رێ خو دا چایخانێ كو ده‌رێ وێ یێ گرتی یه و هه‌ر زوی هاته مال و ل ده‌رگه‌هی دا.
ژنكێ زانی ئه‌ڤه زه‌لامێ وێ جاره‌كا دی هاته ڤه.
رابو جه‌مشید كره د كومه‌دینا ئامانا دا و ده‌رگه‌ه بو زه‌لامێ خو ڤه‌كر و زه‌لامێ وێ چوو به‌رك ل عه‌ردی دا و چ تێدا نه‌دیت و چوو سه‌حكره د هه‌می ژۆرا ڤه هه‌ر دیسان چ نه دیت.
ژنكێ جاره‌كا دی ل دلێ زه‌لامێ خوه دا و بره د ژۆرڤه و گوتێ ئه‌ڤه كێ بوته چ گوتی یه و ب هێجه‌تا ئاڤێ چوو ده‌رێ كومه‌دینێ ڤه كر و جه‌مشید ژ خانی ده‌ركه‌ت و چوو چایخانا خو ڤه‌كره‌ڤه.
زه‌لامێ ژنكێ پشتی ژ جه‌مشیدی بێ هیڤی بوی و دخانى ڤه نه دیتى، ژ خانی ده‌ركه‌ت و چوو دیت یێ ل به‌ر چایخانا خوڤه.
جاره‌كا دی زه‌لامێ ژنكێ هاته نك جه‌مشیدی و گوتێ ها ده‌سته برا ته ئه‌ڤرو چكر.
جه‌مشیدی گوتێ ما دێ بوته چ بێژم. ئه‌ز ئه‌ڤرو هێش نه‌چویمه د ژورڤه زه‌لامێ وێ هات و ئه‌ڤه دوو روژه ئه‌ز گه‌له‌ك ژ یارا خوه خه‌ریب بویم.
گوتێ ئێ ده‌سته برا ڤێجارێ هه‌كو زه‌لامێ وێ هاتی تو كیڤه چووی؟
جه‌مشیدی گوتێ ژنك ڤێجارێ ژی یا شاره‌زا بو و ئه‌ز برم كرمه د كومه‌دینا ئامانا دا و زه‌لامێ وێ وه‌ك دینا ب ژور كه‌ت و ئێكه‌م جار به‌رك لعه‌ردی دا و پاشی چوو هه‌می ژۆر تێكڤه‌دان.
و ژنكێ ئه‌ز ژ خانی ده‌رئێخستم و من چایخانا خو ڤه‌كره ڤه.
زه‌لام ما هزرێن خوه كرن و بو خو گوت: یا قه‌نج ئه‌وه ئه‌ز بچم برایێن ژنكێ بینم و بلا بخو چیرۆكا وێ بزانن.
زه‌لام چوو ده‌ف هه‌ر حه‌فت برایێن ژنكا خوه و گوتێ خویشكا وه په‌یوه‌ندیێن نه‌پاقژ یێن دگه‌ل كوره جه‌حێله‌كێ هه‌ین و وه‌رن بو چاره‌كێ بینن.
برایێن ژنكێ دگه‌ل وی هاتنه ده‌ف جه‌مشیدی و زه‌لامێ ژنكێ گوته جه‌مشیدی ئێ ده‌سته‌برا كا بو مه چیرۆكا خو و یارا خو ژ سه‌ری بێژه و كاته چاوان په‌یوه‌ندی دگه‌ل گرێدان و ته ژبه‌ر چ ئه‌ڤ چایخانه ڤه‌كریه و چاوان زه‌لامێ وێ ل دویف ته دهات.
جه‌مشیدی ژ ی پێڤه چوو هه‌ر روژا ئێكێ وه‌ك كاروانی هاتی یه ڤی باژێری و چاوان ژنكێ ملێ خوه ل ملێ وی دا و ئه‌و ب دویف كه‌ت و چوو مالا پیرێ و ژنكێ فرێكریه كادینێ و تا دوماهیێ یێ چیرۆكێ دبێژیت.
ژنكێ د په‌نجه‌رێ را دیت، كو برایێن وێ زه‌لامێ وێ یێ ل ده‌ف جه‌مشیدی خركرین، رابو بله‌ز كه‌فیكه‌كا سور و زه‌ر ئینا و ژ په‌نجه‌رێ ده‌رئێخست و ئێشاره‌ت دانه جه‌مشیدی.
هه‌كو جه‌مشیدی سوحبه‌ت دكر و چاوان په‌نجه‌رێ و وه‌ریسێ بسه‌ر دكه‌ت و چاڤێ وی ب ژنكێ و كه‌فیكێ كه‌ت. زانی مه‌سه‌له یا خه‌له‌ت بوی و وی ژی به‌رده‌وامی دا چیرۆكا خو و تا دوماهیێ گوتێ ڤێجا برا سپێدێ ئه‌ز ژ خه‌و رابوم من یا میزتی یه بخوڤه و ده‌یكا من ئه‌ز دامه به‌ر شونكا.
برایێن ژنكێ گوتێ یه‌عنی ئه‌ڤه هه‌می خه‌ون بو و ته چ په‌یوه‌ندی دگه‌ل وێ ژنكێ نینن.
جه‌مشیدی گوت په‌یوه‌ندیێن چ ئه‌ز ئه‌ڤ هه‌ژاره دێ چاوان چم په‌یوه‌ندیان دگه‌ل ژنه‌كێ گرێده‌م. ئه‌رێ بسه‌رێ وه ئه‌ڤه هه‌می خه‌ون بون.
كه‌ربێن برایێن ژنكێ گه‌له‌ك ڤه‌بون و گوته زه‌لامێ ژنكێ دیاره تو بێ به‌ختیا ب دویف خویشكا مه ڤه دنی و ته دڤێت سمعه‌تا مه بشكێنی.
رابون زه‌لامێ ژنكێ برن و كوشتن و چوونه ده‌ف خویشكا خو و گوتێ گه‌ر ته بڤێت ئه‌م دێ ته ل جه‌مشیدی مه‌هر كه‌ین.
كه‌یفا ژنكێ ژی هات و گوتێ هه‌ما كه‌یفا وه‌یه و بۆ جه‌مشیدی و ژنكێ كرنه داوه‌ت و خانی ژی بو و خانى ب مال ڤه و ژنك ڤه بو جه‌مشیدى مان.
* ئه‌ڤه سه‌رهاتی یه ژلایێ من ڤه دروژناما هاوكاری دا هاتی یه به‌لاڤكرن ژماره( 37/1) روژا 21/ 12/ 1989
%20copy.jpg)
ليست هناك تعليقات:
إرسال تعليق