.jpg)
عبدالرحمن بامەرنی
شعر ژ نشكەكێ ڤە ناهێتە نڤیسین و هوزانڤان ژی هەر هوسا و ژ خورایی پەیدا نابن. ئەگەر كەسەكی بڤێت شعرێ ژی بنڤیسیت، دڤێت بو وێ شعرێ كار بكەت و داهێنان و وێنەیێن جوان بتنێ بەس نینن، ئەگەر هوزانڤانی سنعەتكاری بو دەقێ خوە یێ شعری نەبیت و زمانێ خوەیێ تایبەت نەبیت. سنعەتكاری ژی وەك خەپارەكرنێ یە بو ناڤ پەیڤان، جوانكرنا پەیڤان، تراشین، سەر راستكرنا رستێن شعری، كو ئەو رستێن هەنێ، وێنەیێ شعری بكەتە دقالبێ وێ دا و وێنە بچیتە د پەروازەیێ خوە یێ دروست دا، كو دەما خاندەڤا یان حەژێكەرێ شعری دهێت، تام و خوشیا ژ وێنەیێ شعری، ژ دەقێ شعری دبینیت، هەست بكەت كو شاعری گیانەك یێ دایە دەقێ خوە یێ شعری و ئەو شعرا هە دگەل وی بزمان دهێت.
شعر ژ نشكەكێ ڤە ناهێتە نڤیسین و هوزانڤان ژی هەر هوسا و ژ خورایی پەیدا نابن. ئەگەر كەسەكی بڤێت شعرێ ژی بنڤیسیت، دڤێت بو وێ شعرێ كار بكەت و داهێنان و وێنەیێن جوان بتنێ بەس نینن، ئەگەر هوزانڤانی سنعەتكاری بو دەقێ خوە یێ شعری نەبیت و زمانێ خوەیێ تایبەت نەبیت. سنعەتكاری ژی وەك خەپارەكرنێ یە بو ناڤ پەیڤان، جوانكرنا پەیڤان، تراشین، سەر راستكرنا رستێن شعری، كو ئەو رستێن هەنێ، وێنەیێ شعری بكەتە دقالبێ وێ دا و وێنە بچیتە د پەروازەیێ خوە یێ دروست دا، كو دەما خاندەڤا یان حەژێكەرێ شعری دهێت، تام و خوشیا ژ وێنەیێ شعری، ژ دەقێ شعری دبینیت، هەست بكەت كو شاعری گیانەك یێ دایە دەقێ خوە یێ شعری و ئەو شعرا هە دگەل وی بزمان دهێت.
خەپارەكرنا شعرێ نە ب رامانا جوانكرنا شعرێ بتنێ یە، ژبەركو هوزانڤان دەقێ خوە یێ شعری و وێنەیێن شعری ژ ناڤ سروشتی و ژناڤ هەبونێ دەردئێخیت و ئەو سروشتێ هەنێ و ئەو هەبونا هەنێ پێش وەخت هەبوینە، بتنێ هوزانڤان یێ شیایی تشتەكێ نە لڤ ژ جهـ ببەت و برییا زمانێ دەربرینێ، پێژنەكێ بدەتێ. ژیان ژی هەر هوسان بویە، هەر تشتی خزمەتكرن بو دڤێت، ئەڤە وەك شعر ئەز بەحس بكەم، شعر وەك زاروكی یە، وەك زاروكەكێ ساڤا و پێدڤی پەروەردەكرن و نازاندنێ و یاریكانە، زاروك ژی ل بەارمبەری وێ ماندیبونا پێڤە دهێتە برن، كەنیەكێ و بشكورینەكێ پێش كێش دكەت.
لێگەریان ناڤێ شعرەكا هوزانڤان خەلیل عەبدلغەفورە، د پەرتوكا (هزرێن بێ سنور) دایە كو ژلایێ كومەلا هەلبەستڤانێن گەنج ڤە هاتیە چاپكرن. دێ هەولدەین ڤێ شعرێ بێخینە بەر دەستێ خوە و بزانین، هوزانڤانی چ زمانێ شعری یێ دەربرینێ تایبەت بخو ڤەهەیە، بزانین خەپارە دشعرێ دا چاوان دهێتە كرن و كەنگی یا پێدڤی یە كو ئەو شعرا هەنێ نە بتنێ یا مەقبول بیت لدەڤ خواندەڤای دەما دخوینیت، بەلكو تەمەنێ وێ شعرێ دێ چەند بیت و دێ چەند دەنگ ڤەدەت.
ئەگەر وێنێ دەستپێكێ یێ ڤێ شعرێ وەربگرین، دەما هوزانڤان دبێژیت:
ئەو ژ مێژە بوو/ بەفر ل هیڤیا وان دباری../ دناڤ هەمی عەورا دا لێ دگەریا و/ هەمی فرێن بای فردكرن/ دا زانی با/ كا دناڤدانە/ یان ل كولانێن عەسمانی بەرزەبووینە
دڤی وێنەیێ سەری دا، ئەز بەحس ناكەم كا ئەو زمانێ دڤێ شعرێ دا هاتیە بكار ئینان، باشە یان خراب؟ بەلكو یا من مەرەم پێ، هوزانڤان چەند یێ سەركەتی بویە، كو كاریگەریێ ل سەر خاندەڤایێ خوە بكەت ب رییا وی زمانی. هەر چەندە ئەو پەیڤێن، دەستەواژەیێن هوزانڤانی بكار ئیناین هەمی د سادەنە و ب زمانەكێ سادە كو تایبەت ب هوزانڤانی ڤە هاتینە كێشان و مروڤ دشێت زوی وەربگریت، لێ زێدەتر ئەڤ جورێ وێنەیێن شعری خاندەڤایێ خوە تێر ناكەن و هوزانڤان دگرتنە بەرا تەكنیكەكا ژڤی جوری، هەولددەت بەرەڤ دوماهیەكێ ڤە بچیت، كو زێدەتر ئەڤ جورێ تەكنیكا، بو كورتە چیروكا هونەری یا گونجایە. هوزانڤانی ڤیایە تەكنیكەكێ بكاربینیت، وەك جورە پێناسەیەكێ، بەس پێناسەیەك برەنگەك دی، ژلایەكی ڤیایە خاندەڤای بدەقێ خوە یێ شعری ڤە گرێبدەت و دیسان نەڤیایە هەر زوی پیرێن ددەستێ خوە دا بو خاندەڤای ئاشكرا بكەت.
دڤی دەقێ شعری دا هوزانڤانی پەنا بریە بەر سروشتی و ڤیایە ئەو كەسێ بیركرنا وی داگیركری دگەل خوە دا بینتە زمان، دڤێرە ژی دا هوزانڤان دڤێت یێ بلیمەت تر بیت، ئەگەر حەز بكەت شعرا وی ڤەدانەكا زێدەتر هەبیت، ڤەدانا شعرێ ژی ل سەر گەلەك بنەمایان خوە دگریت، زمانێ شعرێ، نویاتی دشعرێ دا، مەعریفە، ئاستێ زانستی یێ هوزانڤانی و ئەزمونا هوزانڤانی بخو گەلەك یا گرنگە، ژبەر كو دنڤیسینا شعرەكا ژڤی رەنگی دا، مەقبولیەت دڤێت كو خاندەڤا بشێت تام و چێژەكا خوش ژ دەقێ شعری وەربگریت.
دڤێ شعرێ دا هوزاڤانی گرنگی دایە زمانێ شعری و گەلەك دبینن كو زمان ژلایێ هوزانڤانی ڤە كیانەكێ سەربەخویە و دیسان هندەكێن دی دبێژن زمان خودیكا جیهانێ یە و لڤێرە ژی دەما دبێژین هەر كەسەكی زمانێ خوە یێ شعری هەیە، نە ب وێ رامانێ یە كو ئەزمونا وی هوزانڤانی دهێتە سنورداركرن. ئەڤە ژی ئێك ژ تایبەتمەندیێن هەر هوزانڤانەكی نە، كو زمانەكێ تایبەت بخوە ڤە هەبیت ژ بو دەربرینێ و ل دوماهیێ ژی، ئەو زمانێ هەنێ یە، هێزا دەربرینێ ژلایێ وی شاعری ڤە دیار دكەت.
ليست هناك تعليقات:
إرسال تعليق