.jpg)
عبدالرحمن بامەرنیئەم هەمی دزانین دەما مروڤ ژ دایك دبن، وەك جەستەیەكێ بێ ناڤ دهێنە سەر رویێ عەردی و دەما دمرن ژی وەك ناڤەكێ بێ جەستە باردكەن، ئەڤ هەڤكێشە ژ كەڤن وەرە دهێتە گوتن. تشتێ گرنگ ژ ڤێ هەڤكێشەیێ ژی ئەوە، ئەوا دناڤبەرا ڤان هەردوو قوناغان دا پەیدا دبیت، ئەو ژی رح، هەناسە و دنیا دیتنا مروڤی یە بو تشتێن ل دەوروبەری مروڤی رویددەن. ئەو كەسێ بشێت ڤێ هەڤكێەشێ دورست بكەت ژی و پەیوەندیا دناڤبەرا هەبون و نەبونێ دا بئێختە دقالبێ وێ یێ دروست دا، ئەو مروڤ جیاوازە و ئەوە یێ بەردەوامیێ ددەتە گرنگیا هەبونا مروڤی. ئەڤا هەنێ ژی زێدەتر ل دەڤ شاعران، روماننڤیسان و شێوەكاران پەیدا دبیت، دەما ب هەناسەیێن خوە، برێكێن داهێنان و بەهرەمەندییا خوە، ماچا ژیانێ ب جەستەی دپەخشن و رویەكێ بەردەوامیێ ددەنە هەر تشتەكی.
هەسنایەیێن تریفایێ، دەقەكێ شعری یێ هوزانڤانا خانم (تریفا دوسكی) یە و دروژناما وار ژمارە 854 دا بلاڤ بویە، بزانین، گرێدانا ڤان هەناسەییان ب هەڤكێشەییا مە ڤە تا چ راددە دێ سەرگریت، هوزانڤان چەند شیایە جەستەی ب زمان بێخیت و یارییا ب ڤی جەستەی بكەت، كو لدویڤ هەڤكێشەیێ، ئەم هەناسەیێن وێ بو ژیانێ ببینین، دەما دڤی وێنەی دا دبێژیت:
سەحكە گیایی ددەستێن من دا چەندێ سلە ژ تورەی نڤستی یە
سەحكە دەریایێ چ ترانان ب ماچێن من دكەت
سەحكە باژێری پشتا خوە دایە شعرێن من
ئەز ژی ژ دووریا تە دەو و دوشاڤێ تێكەل دكەم...
هندییا تورەمە
دڤێ پارچە شعرێ دا گەلەك وێنە هاتینە كێشان، هەر چەندە هوزانڤان دشێت ب وێنەكی بتنێ مەرەما دەقێ خوە یێ شعری بگەهینیت، لێ هەبون و كێشانا وێنەیێن تێكرا و جودا، خوشیەكا دی و تامەكا جوداتر ددەتە دەقێ شعری و دهەمان دەمدا، بالكێشیا وەرگری بو دیمەنەكی رادكێشیت كو هوزانڤان حەزدكەت، هەستێن خاندەڤای ب ئازرینیت و ب دیمەنەكێ وێ ڤیایی بكێشیت، خاندەڤای ب دەقێ خوە یێ شعری ڤە سەرسام بكەت، هەر وەكو دڤێ پارچە شعرێ دا هاتی. هوزانڤانێ چەند وێنەیێن جودا ئیناینە، وەك (گیا، سلبون، ژ تورەیێ نڤستی)، ئەم هەمی یێن راهاتین كو گیا و شوینكاتی بەردەوامیا ژیانێ نە و دەما ژنەك وێ شوینكاتیێ دكەتە دناڤا دەستێ خوە دا، ئەو یا مەسجا خو بو حەژێكرنێ دیاردكەت. ژن ژی لڤێرە ئەو كەسە یا حەژێكرنێ بەلاڤەدكەت جوداتر ژ زەلامی، هوسان بڤی وێنەی، ئەم هەست ب وێ حەژێكرنێ ناكەین و ئەم هەست ب دوو دلی و نە ئارامییا ڤێ ژنێ دكەین، ئەم هەست بهەناسەیێن تریفایێ ناكەین كو ئەو شوینكاتی دناڤ دەستێن وێ دا تەمری یە یان دڤان هەردوو دیمەنێن دی دا (دەریا دەما چ بهایی بو ماچێن وێ نە دانیت یان ژی ئەو باژێرێ بهەبونا وێ یا ژن بەردەوامیێ ددەتە گەشەكرنا خوە)، لڤێرە هوزانڤان بو دیاركرنا هەستێن خوە دوو تشت زوم كرینە، ئەو ژی (دەریا و باژێر)، دەریا ئەو جهێ كو مروڤ دشێت ب ئازادانە دگەل باخڤیت و نهێنیێن مروڤی دگەل دا دپارستی بن و ژبەر هندێ پتریا خەلكی، كەسێن عاشق، بەهرەمەند حەزدكەن دەریایێ بكەنە هەڤالێن خوە یان ئەو باژێرێ شعران بو دنڤیسیت، ئەو باژێرێ ئەوێ خەون لێ چاندین و هەست دكەت شعرێن وێ حەژێكرنێ بلاڤ دكەن و هەمیان پشتا خوە دایێ و دەریایی ترانە بحەژێكرنا وێكر، لڤێرە بێزاریەك لدەف پەیدا دبیت و تا ڤێرە هوزانڤانێ دگەل كێشانا ڤان وێنەیان، هندەك كلیل رادەستی مەیێن خاندەڤا كرینە، كو ئەم بچینە دناڤ ڤالاتییا هەستێن وێ دا.
دوێنەیێ دوماهیێ دا ژ ڤی دەقێ شعری، دەما دبێژیت (ئەز ژی ژ دووریا تە دەو و دوشاڤێ تێكەل دكەم.../ هندیا تورەمە)، هەستێن وێ ب رونی و ئاشكەرای بو مەیێن خاندەڤا ئاشكەرا دبن، دەما نە ئارامیا هەستێن خوە دیار دكەت، كو ئەگەر مروڤ یێ سەوداسەر نەبیت چ جارەكێ ڤان هەردوو خارنان (دەو و دوشاڤ)ێ تێكەلی ئێك ناكەت، ئەڤە ژی ئاماژەیەكن بو گوتنەكا مەزنان دەما دبێژیت (ژن بێ زەلام ژار دبن و زەلام بێ ژن هار دبن). دڤێ پارچە شعرێ ژی دا یا من ڤیایی بەحس بكەم، ئەو تەكنیكا شاعیرانەیە یا (تریفەخانێ) بكارئینای بو دیار كرن و ێنەكرنا هەستێن خوە، كو وەرگر دگەل دەقێ وێ یێ شعری بژیت و تام و خوشیێ ژێ وەربگریت.
ليست هناك تعليقات:
إرسال تعليق