عبدالرحمن بامەرنی
وێنێ شعری، چەندین لایەنێن خوە یێن تاری و قولاچكێن ڤەشارتی هەنە و دڤێت ئەو قولاچكێن هەنێ بهێنە رونكرن یان پەردە ل سەر بهێتە لادان و خواندنێن شعری ژی، دەرگەهەكن بو لێك نزیكبون و ئاشنابونا خواندەڤای و حەژێكەرێن شعرێ، بخودیێ ئەزمونا رەوشەنبیری و مەعریفی یا هوزانڤانی ڤە، بتایبەت ژی ئەگەر ئەو دەقێ شعری یێ ئالوز بیت و هوزانڤان ژوان كەسان بیت یێن حەز دكەن یاریان ب پەیڤان بكەن و سنعەتكاریێ دوێنەیێن خوە یێن شعری دا بكەن. رەنگە ئەڤێ چەندێ ژی جورە پەیوەندیەك دگەل كەساتیا ئالوزا هوزانڤانی هەبیت، بتایبەت ئەگەر هوزانڤان ژوان كەسان بیت یێن كێم دیار دكەن و گەلەك وەردگرن. هوزانڤانێن بڤی رەنگی ژی زێدەتر حەزدكەن جیهانێ و دەوروبەرا و ئەو تشتێن هزرێن وی مژویل دكەن، بكەنە ئێخسیر و بەندێن دەقێن خوە یێن شعری. دێ بینین ژی دڤان شعران دا، لێگەریان و دەستەواژەیێن هوزانڤانی وەك بای نە و یا ئەم ژ بای فێر بوین ژی، با كەسێ ناس ناكەت و حەز ناكەت ژی چ سنور ژ بو هەبن.
وێنێ شعری، چەندین لایەنێن خوە یێن تاری و قولاچكێن ڤەشارتی هەنە و دڤێت ئەو قولاچكێن هەنێ بهێنە رونكرن یان پەردە ل سەر بهێتە لادان و خواندنێن شعری ژی، دەرگەهەكن بو لێك نزیكبون و ئاشنابونا خواندەڤای و حەژێكەرێن شعرێ، بخودیێ ئەزمونا رەوشەنبیری و مەعریفی یا هوزانڤانی ڤە، بتایبەت ژی ئەگەر ئەو دەقێ شعری یێ ئالوز بیت و هوزانڤان ژوان كەسان بیت یێن حەز دكەن یاریان ب پەیڤان بكەن و سنعەتكاریێ دوێنەیێن خوە یێن شعری دا بكەن. رەنگە ئەڤێ چەندێ ژی جورە پەیوەندیەك دگەل كەساتیا ئالوزا هوزانڤانی هەبیت، بتایبەت ئەگەر هوزانڤان ژوان كەسان بیت یێن كێم دیار دكەن و گەلەك وەردگرن. هوزانڤانێن بڤی رەنگی ژی زێدەتر حەزدكەن جیهانێ و دەوروبەرا و ئەو تشتێن هزرێن وی مژویل دكەن، بكەنە ئێخسیر و بەندێن دەقێن خوە یێن شعری. دێ بینین ژی دڤان شعران دا، لێگەریان و دەستەواژەیێن هوزانڤانی وەك بای نە و یا ئەم ژ بای فێر بوین ژی، با كەسێ ناس ناكەت و حەز ناكەت ژی چ سنور ژ بو هەبن.
دا بزانین ئەو چ تشتن هوزانڤانێ گەنج (رزگار سوبحی) سەرقال دكەن یان ئەگەر بێژین ئەو چ تشتن هوزانڤان حەزدكەت بینتە زمان و چ پەیاما ڤەشارتی دپشت ڤێ ئالوزیێ و یاریكرنا ب پەیڤان را هەیە، دێ شعرا وی یا بناڤێ (درەوەكا سەر سپی) كو د روژناما وار ژمارە 632 دا بلاڤ بویە وەرگرین. دەما د وێنەكی دا دبێژیت:
بنێڕە!/ ژبلی كو درەوەك سەر سپی یە../ هەر وەكی ئەڤ گەردوونە،/ هەمی تشتان دەربارەی مرۆڤان دزانت/ لەورا وەكی وی دڤێت/ دزڤڕیت../ نە وەكی مرۆڤان دڤێت!
ل بەراهیێ و ئەگەر ژ تایتلێ شعرێ دەست پێبكەین، هوزانڤانی (سەر سپی) وەك هێمایەك وەرگرتیە، ئەگەر زێدەتر بێژم (سەر سپی) بو گەلەك تشتان بكار دئێت وەك مروڤێن سەر سپی یێن تژی ئەزمون و دنیا دیتی یان كو ئەڤ كەسێن هەنێ دهێنە رێزلێنان، چ ژ ئەزمونا وی یا مەعریفی بن چ ژی رێزگرتن بو تەمەنێ وان كو سپی بونا پرچی، بو ناڤ سالبونا وی ئاماژە یە و هەر ئەڤ مروڤێن هەنێ چ بكەن و چ شاشی ژی بكەن، پرچا وان یا سپی بەرچاڤ دهێتە وەرگرتن. هوزانڤانی ژی ئەڤ سپی بونا پرچا سەری ب مەرەم د شعرا خوە دا تەوزیفكریە و نە بتنێ وەك وێنە بو شعرێ وەرگرتیە، بەلكو زوم دا یە سەر ڤێ پەیڤێ و رامانا ڤێ پەیڤێ و بتایبەت ئەو چاڤێن خەلكێ مە ل ڤان جورە مروڤان سەح دكەن، تا وی راددەی ئەگەر بزانیت بیروكەیا ڤی مروڤێ هەنێ نە یا دروستە ژی لێ نا دەتە سەر ئاخفتنا وی، ژبەر هندێ ژی ب درەوەكا سەر سپی، شعرا خوە ناڤكریە.
دڤی وێنەی دا هوزانڤانی ڤیایە هندەك سنوران بشكێنیت و هەڤبەركرنا خوە دقەبارەیەكێ مەزنتر دا نیشان بدەت، دەما دهێت و دیار دكەت كو تەمەن نەشێت هەمی نهێنیێن ژیانێ بزانیت و رێ رەوێ دروستێ مروڤیایەتیێ ل سەر پرێڤە ببەت. یان دڤی وێنەی دا دەما دبێژیت:
بنێڕە!/ ل ڤی وەلاتێ هەتكبەر/ ئەم نە مرۆڤ دژین،/ دژوین دنێرین../ ما قەی هەر تشت مینا بەرێخودانا مرۆڤێن سەر سپی یە؟/ ما تو بێژی/ عشق، ژیان../ درەوەك سەر سپی یە و/ نەشێیین باوەر ژ درەوێن سەرسپی نە كەین؟
دڤی وێنەیێ دوماهیێ ژ ڤێ شعرێ، زێدەتر پەردە ل سەر پەیاما شعری هاتیە لادان، دەما هوزانڤان دبێژیت (.... نەشێین باوەر ژ درەوێن سەر سپی بكەین). هوزانڤانی چەند وێنە بەرچاڤكرینە وەك (وەلاتێ هەتكبەر، نە مروڤ دژین، بەرێخودانا مروڤێن سەر سپی)، ئەڤ وێنێن هەنێ هەمی ب پسیارەكێ ب دوماهی دهێن كو هوزانڤانی ب ئەنقەست ڤیایە پەیاما شعرێ بگەهیت و خواندەڤای بەشداری ڤێ شعرێ بكەت كو ئەو دبینیت كومەلگەهـ سەر سپی یە و ئەم گەلەك رێزێ ل كومەلگەهێ خوە دگرین، مە گەلەك پیروزی دا یە هندەك عرف و عادەتان و تا وی راددەی ئەم دزانین هندەك دبێ كێماسی نینن ژی، لێ مە سانسور بخو دروست كرینە و ئەم نەشێین نەفی بكەین مە بەرێخوە ژێ وەرگێراندی یە.
دڤێ خواندنا شعرێ ژی د ابو مە دەردكەڤیت، ئەگەر مە بڤێت كومەلگەهی بگوهورین، دڤێت ل تشتێن جوانێن كومەلگەهی بگەرین و شعر ژی هوسا ل تشتێن جوان دگەریت و زمانێ شعری ژی وەزیفەیێ عەقلی یە دناڤ پەیوەندی و دەربرینان دا.
%20copy.jpg)
ليست هناك تعليقات:
إرسال تعليق