2013/08/21

شعرەكا (ڤەهێل محسن) و شەفافیەت وەك نمونە

عبدالرحمن بامەرنی
چێژ یان تام وەرگرتن ژ هەر دەقەكێ‌ شعری، بمن وەرە د دوو تشتان دا دهێتە دیتن، ئێك: ئەو پەیوەندیا هوزانڤان دناڤبەرا دەقێ‌ خوەیێ‌ شعری و خاندەڤای دا پەیدا دكەت و یا دوێ‌ ژی: تام وەرگرتنە ژ ستایلێ‌ نڤیسینا دەقی ژلایێ‌ هوزانڤانی ڤە و مەعریفە و ئەزمونا وی یا شعری و ئەو پەیڤێن هوزانڤانی بكارئیناین و تا چ راددە د كێشانا وێنەیێن خوە دا یێ‌ سەركەتی بویە. دەقێن خوش و یێن زێدەتر خاندەڤا حەژێ‌ دكەن و تامێ‌ ژێوەردگرن ژی، وەك خودیكەكا روناهیێ‌ دهێنە نیشاندان و خاندەڤا دەمێ‌ دهێت و دخوینیت، تا راددەیەكێ‌ باش دشێت خوە دناڤ را ببینیت و خاندەڤا ب وێ‌ دیتنا یان رەنگڤەدانا بەشەك ژ وی و كەساتیا وی  دەمێ‌ وێ‌ شعرێ‌ دخوینیت و خوە دبینیت، حێبەتی و سەرسام دبیت.
ئەگەر بگشتی ل سەر شعرا ئەڤرو ژی راوەستین ب تایبەت ئەڤا ژلایێ‌ چەند گەنجان ڤە دهێتە نڤیسین، زێدەتر نڤیسینا شعرێ‌ بەرەڤ شەفافیەتێ‌ و سادەیێ‌ ڤە دچیت، بەلێ‌ ئەڤ سادەیی و شەفافیەتا هەنێ‌، نە ب وێ‌ مەبەستێ‌ كو شعر رەنگ و سیمایێ‌ خوە یێ‌ شعری ژ دەست بدەت. ئەڤا من زێدەتر مەرەم پێ‌ ئەز دڤێ‌ نڤیسینا خوە دا بینمە زمان، شێوەیێ‌ نڤیسینا مژەوی یە ئەڤێن گەلەك هوزانڤانێن مە خوە دناڤ را ڤەدشێرن و گەلەك جاران ئەڤێن هەنێ‌ دبێژن گرنگ نینە كی د شعرا مە بگەهیت یان نە. مخابن، ئەو بو وێ‌ هزرێ‌ دچن كو شعر بو شاعری و گوشت بو گوشت فروشی.

بزانین شەفافیەت دشعرێ‌ دا چیە و لدەف خاندەڤای چەندا مەقبولە، مە شعرەكا هوزانڤانێ‌ گەنج (ڤەهێل محسن) لبن ناڤێ‌ (شلق) بو بابەتێ‌ خوە هەلبژارتیە و بزانین ڤی هوزانڤانی ئەمێن خاندەڤا چەند ب دەقێ‌ خوە یێ‌ شعری ڤە، گرێداینە.
ئەڤرۆ نە ئەڤرۆیە/ دەم نە دەمە/ ئاگر د ئاگری دا دسۆژیت/ ئاڤ د ئاڤێ دا دخەندقیت/ با بای دگەل خۆ دبەت/ ئاخ ئاخێ دكێشیتە بن خۆ/ تو ئەی مرۆڤ رویس مایەڤە/ دێ ب چ خۆ ستارەكەی؟
ئەگەر لڤێ‌ پارچەیا سەری ژڤێ‌ شعرێ‌ سەح بكەین، هوزانڤانی پەنا بریە بەر تەكنیكەكێ‌ كو وێنەیێن خوە دوبارەكرینە، دوبارەكرن ژی برامانا ئینانا یان كێشانا وێنەیێن نزیكی ئێك ب رامانا خوە، لێ‌ دخوە بخوە دا ئەڤ وێنەیێن هەنێ‌ ب شاعریانە هاتینە دارێتن و دخورستی دا وێنەگرەكێ‌ ئاسایی نەشێت وێنەیەكێ‌ ژڤی رەنگی بكێشیت تا كامیرا وی چەند ماركە بیت و كوالیتا وێ‌ یا باش بیت، دەما دڤی وێنەی دا دبێژیت بو نمونە (ئاگر د ئاگری دا دسوژیت)، ئەڤ جورە وێنێن هەنێ‌ ژی زێدەتر ئەم دنڤیسێن خوە دوپاتیێ‌ ل سەر دكەین كو هوزانڤان گرنگیێ‌ ب سنعەتكاریێ‌ د دەقێن خوە یێن شعری دا بكەت و چەند ئەزمون و مەعریفەیا خوە یا شعری دارێژیتە تراشینا وێنەیێن خوە، دەقێ‌ وی یێ‌ شعری جوانتر و مەقبول تر دبیت ژلایێ‌ خاندەڤای ڤە. دوبارەكرن ژی لڤێرە ئەو تەكنیكە یا من دڤیا بەحس بكەم، كو هوزانڤان دشێت چەند كودێن نوی بدەتە دەست خاندەڤایێ‌ خوە و دهەمان دەمدا ژ بو زەنگینیا شعرا خوە كاری ل سەر وان كودێن نوی دا بكەت. یا راست ژی ئەڤ وێنەیێن دڤێ‌ پارچەیێ‌ دا هاتینە بەرچاڤ كرن هەمی وێنەیێن شەفاف و سادەنە، هەر وێنەیەك ژی دەستپێكا بابەتەكی یە و دڤەخواندنا هەمیان دا، هوزانڤان مە بەرەڤ بابەتەكی ڤە دبەت، كو وی ڤیایی چ بەركرن بكەتە بەر شعرا خوە و چ پەیام بگەهینیت، كو ئەو بابەتەكێ‌ جودایە ژ یێ‌ نڤیسینا مە.
مینا سیتاڤكێ ل شلقێ بنێرە هەكو ئاڤ
ڤەدگەریتە چیرۆكا خۆ.
ئەڤ وێنەیێ‌ شلقێ‌ و ئاڤێ‌، ئێك ژ گەلەك وێنەیانە دڤێ‌ شعرێ‌ دا هاتینە كێشان، ژبلی كو هەر ئێك ژێ‌ جوداتر، هوزانڤانی ب مەرەم ئیناینە و دڤێت پەیامەكێ‌ بگەهینتە مە، كو چ تشتەك یێ‌ راوەستای نینە و ئەو لڤینێن هەنێ‌ ئەڤێن ل جیهانێ‌ و لناڤ سروشتی رویددەن، هەمی ئاماژەیەكن بو تشتەكی كو بێ ئاگەهیبونا مروڤی یان مەندبونا هزرا مروڤی یە، ئەگەر ئەم مێشكێ‌ خوە نەدەین كاری و دگەل پێڤاژویێ‌ نە دەینە رێ‌، دڤان هەمی وێنەیان ژی دا هوزانڤانی ئێك پەیام هەیە، ئەو ژی هشیاركرنا مروڤی یە و دا هەڤكێشە دروست بیت و پەیام دروست بگەهیتە مروڤی، هوزانڤانی پەنا بریە بەر وێنە و دەستەواژەیێن سادە بو ئاڤاهیێ‌ شعرا خوە.


ليست هناك تعليقات: