Gomana di navbera rojnamegerî û wergerê de, parêzgeha Duhokê wek nimûne

     Rojnamegerî di pêşeya xwe da bi berçavkirina yarîpêkirin, xirabî û kemterxemiyan dikarûbarên giştî de, dixizmeta raya giştî daye. Dîtinên berteng berçav nake, belku dadyê bikar dîne û alîsengyê dêxte diboçûnên hevdij de, pîşeyeke diruşimê wê “Bila ronahiyek hebe”.

Rojnamenivîs Edolf. S. Okis li rojnameya Newyork Times

Tomas Cîfirmon serokê siyê yê Emrîka, li dor rojnamegeriyê dibêje: “Heger min bêxine di navbera helbijartinan de hukmeta bê rojnamegerî yan rojnamegeriya bê hukimet divêt, ez dê ya diwê helbijêrim. Li vê derê dema serokê Emrîkî di vê helbijartinê de rojnamegeriyê bi baştir dizane, merema wî pê rojnamegerî amîrekê guhorîn û pêşxistinêye di hemû biyavekî de.

Ew dûvçûn, dîdar û raportên ji layê peyamnêran ve dihêne dirustkirin û belavkirin yan nîşandan, ew pêzanîn û behreya di hemû biyavekî da dihête komkirin û dikevîte berdestê wergirî û xwandevan. Dubare avakirin û werarkirina mêşkê xelkî ye û rastivekirina wan pêzanîn û gotgotkên şaşe yên bo hatîne gotin yan wergirtin. Serokê Emrîkî, yê şaş nîne dema di ser wan hemû asankariyên hukimet bo milleta û xelkî pêşkêş dike, rojnamegeriyê bi ektîftir bizane. Rojnamegerî dişêt mil bi milê xelkî, di hemû biyavekî de, her ji takekesî û komelgehî, xwandingehê û bi hemû dam û dezgehên xizmetkarî ve, ta bilindtirîn gopîtka desthelatê jî karbike û rolê xwe bigêrît. Dûvçûnê li ser Aliyên mijewî bike, rastiyan berçav bike û danîte berçavên xelkî. Kengî rojnamegeryê şiya rolê xwe bi ektîfane bigêrît, kengî komelgehـ yan xelk di rastiyan gehiştin, hîngê dê înîtmaa wî jî bo hukmetê û desthelata wî ya bihêz be. Divêt ev çend e ya zana be, rojnamegerî bi hemû layenekî ve diberjewenda giştî da ye, çi welatî be yan komelgehـ yan desthelat bixwe be. ji ber ku bitinê peyama wê gehandin û berçavkirina rastiyane û biwo raya giştî û aşkirakirina layenê kemiterxem û dûvçûna her mijewiyekê diher biyavekî da.

Dema em behsa rojnamevanyê dikin, em behsa desthelata çarê dikin. Hebûna azadiya rojnamevanî jî ji deverekê bo devereka dî, girêdayî çawaniya peyrewkirina wê desthelatê ye. Em dê dişaş bîn, eger em egerên nebûna azadiya rojnamevanî bo welatî û xelkî bizivirînîn. ji ber ku her ew xelke û her ew welatî ye, milkeçî hindek desthelatên dî, wek desthelata eşayîrî, civakî û ayînî dibe. ji ber ku ew desthelat şiyayne digel dirêjahiya demî desthelata xwe bi parêzin, ew desthelata diqonaxên êk lidûv êk ra derbazbûyin û gehiştîne me, eger gêrana wan desthelatan didemekî da peyda bibin û rê bo ya vekirî be, ew rêya ji encamê nebûna fezayekê ragehandinê û bi destiveynana pêzanîna û teknolojiya serdem, ya hajû be. Evroke fezayek dî û cudatir, kenalên esmanî, entirinêt û faks û teknolojiyayê cîhan di nav pêzanînan û agehiyan ra berzekirî ye. Fezayek e dîmokirasî dişêt têda rolê xwe bigêrît. Eger diqonaxên duhî û pêr da, xelkî jiyana xwe û xwe milkeçî guhê xwe kiribe, xwe milkeçî bîrubawerên eşayîrî kiribe! Evro û di cîhana serdem da, hemû hestên wê pêk ve dişên her pêşhatekê şiroveken. Ewa rojnamevanek bo pêşkêş dike, gelek cudahiya xwe heye, digel hizireka eşayîrî yan civakî yan ayînî. Bi mercekî eger ev desthelata bi navê desthelata çarê şiya rolê xwe bi ektîfane bigêre. Kengî rolê ragehandinê di avakirina komelgehê da bi giringî hate zanîn, peydakirina mînberan bo welatî, rêdana civakê medenî ku bi rolê xwe rabibin, ji bo peydakirina hêzeka bergir, ji bo desthelatên dî yên heyin di meydanê de, nehêlana biryarên takane û li dûv berjewendiya layen û hizirên berteng, yan jî pêdagîrî bo texekê li ser berjewendiya texeka dî bihêtekirin, hîngê ez bi bawerim desthelatek peyda bibe bi navê desthelata çarê, ku dê babetê me bo egerên vê peydanebûnê yê terxan kirî be.

Bo çi azadiya rojnamevanî?

Azadiya rojnamevanî ji giringtirîn azadiyên raderbirînêye, mafekê rewayê her welatiyekiye, rojnamevanî li hemû welatên cîhanê bûye beşek ji jiyana siyasî, her kesekî maf heye pişikdariyê di rêvebirina hindek ji wê siyasetê de bike, ji ber ku ew jî endameke ji wê komelgehê. Ev çende jî têgehiştine bo çemkê dîmokirasîbûnê, ew dîmokirasiya rê didete her kesekî derbirînê ji boçûnên xwe bi azadane bike, ew dîmokirasiya rê didete her kesekî bibe xwedan biryar di avakirin û geşekirina milletê xwe û komelgehê xwe de. Ji bo wê çendê jî da ku ev kesê he bişêt bibe xwedan biryar, divêt yê azad be di derbirînên xwe de, di hizra xwe de. Ev azadiya bi desthelata çarê dihête navkirin, dibe egerê peydabûna raya giştî û peydabûna raya giştî jî dişêt fişarê bêxite li ser her sê desthelatên (yasadananê, cêbecêkirinê û desthelata dadwerî), dîsan çavdêrî û çawaniya bicihـ înan û cêbecêkirina karên van hersê desthelatan radibe.

Cîmis riston gotineka navdara heye, dibêje: (eger em biçavê polîsekî li reftarên rojnamevanî binêrîn, dibe wan bi hewalgîriya cihekê biyanî gunehbar bikin). Eve jî wê çendê didete aşkerakirin, ku pîşeyyê rojnamevanî gelek yê kartêkere li ser komelgehê, metirsîdar, mandîbûn û pirî astenge. ji ber ku ev pîşeye rojnamenivîsî neçar dike ku gelek yê gerok be û gelek şêwazên rêkan bigire ber, ji bo bidestiveynana her pêzanînekê.

Rojnamegerî baştirîn şêwazê peywendîkirinê ye, bo derbirîna mirovî ji dîduboçûnên wî. Welatî dişêt birêya rojnamegeryê, ewa dihizra wî da bêxite ser berperên rojnamê û desthelat û cihên peywendîdar, bibînin. Ew peywendiya di navbera desthelatê û welatîda birêya helbijartinan peydabûy, li gel ragehandina encamên helbijartinan, ew peywendî dihête birrîn. Kandîdên derçûyî, birêya peyrewkirina desthelata xwe ku li ser biniyatê nûnerên xelkî hatîne helbijartin, bi takane bihizir û boçûnên xwe, desthelatên xwe peyre û cêbecê dikin. Pênevêt, li welatekê berjewendiya partayetî ya zal, dîmokirasî têda hêş li qonaxên werarê, ew veqetiyan peyda dibe, welatî dihêlte li Aliyê temaşevanyê. Bûye da ku ew peywendî ya mukim û berdewam be, divêt hindek şêwaze rêyên dî yên peywendiyê û çavdêrîkirinê hebin, dîduboçûnên welatî berdewam bin û bigiringî bihêne wergirtin û take rêya vê peywendîkirinê jî li welatekê weku yê me, birêya raderbîneka saxleme, ew derbirrîn jî, birêya rojnamegeryê semta xwe dibîne.

Vemana desthelata çarê

Veqetiyana desthelata raderbirrînê, berellayê diher tiştekî da peyda dike. Xelk pêgîryê bi yasayê nakin, her êk li dûv berjewendiya xwe digere, her layek yê beramber gunehbar dike, ne bawerî, dûrkeftin, paş veman, zalbûna hesta guhî li ser hesta bînînê. Ya ji hemûyê metirsîdar tir, peydabûna yan xurtbûna desthelatên dî û dubare vejandina wan, çî ew desthelat bi navê civakî û rewşt û tîtalên eşayirî bin, çî bi navê aynî û layenên bi navê berîgirkirin yan vejandina aynî be. Vemana desthelata çarê dibe egerê peydabûna boşayê di navbera desthelatê û welatî da, herdu alî êk du gunehbar dikin, herdu alî êk du bi temamekerên xwe nizanin. Desthelat hemû hêza xwe dike dixizmeta welatî da, xizmetkariyan, pêşêxistina astê perwerdeyê û saxlemî û pîşesazî û çandinê birengekê giştî û di hemû biyavekî da. Zêdebarî peydakirina derfetên karî û berihevkirina projeyên xizmetkarî û kareb û ava paqij û vekirin û qêrkirina caddeyan. Di beramber da, welatî van xizmetan hemûyan lêkdanî (sifir) ê dike. Hukmeteka genidel, berpirsên kemiterxem, perlemantarên xewte, bitinê çavên wî avahyên berpirs û rêveberan di bînin, çavê wî yê li tirumbêl û maldariya wan, guhê wî bo her gotgotkekê yê vekirî ye. Cadde zû kartêkirinê lêdike, neşêt xwe ji hizirên eşayîrî dûr bêxe, zû bi komele û bizavan bi navê ayînî dihête xapandin. Her tiştê pozetîv bo wî nîşanên pirsê û sersurmanêne. Li dumahyê jî ev welatî ye di be welatiyekê mişexur, çu dahênanan nake, beşdaryê di çu bizavekê û werarekê da nake, çî ew bizav siyasî yan civakî yan abûrî be, belku bitinê dê mînit welatiyek çavên wî û guhên wî birisî û bitinê dê çawan wek hemûyan, baştirîn tirumbêl, baştirîn avahî, baştirîn maldarî. Ya cihê metirsyê jî ku paşmawên xirab li ser komelgehê û desthelatê hebin, bo wî ne ya giring e ew pare çawan bikevîte destên wî.

Rojnamegerî bigiştî

Nivîsîn û dûvçûnên rojnamevanî, berihemê mandîbûn û hizirkirin û serborên kesên bispor û şarezaye di biyavên cuda da, berihemê dahênan û hizirkirina feyilesuf û ekadîmî û rewşenbîrane, diyarkirina demekê mêjûy yê taybet û şirovekirina nûtîrîn pêşhat, rênîşandana jiyaneka aramtir û bisanahîtir, gehandina bûyerek û rûdaneka veşartî û mijewî, nasandina civak û parastina kelepurê milletan, çêkirina siyasetmedaran, mêjunasan, behremendan. Gehandina bûyeran wek xwe û bi rengekê zanisitî, çêkirina raya giştî, nehêlana propagandeyan, dûvçûna babetan û nehêlana rûyê mijewî û veşartyê wan, nehêlan û aşkirakirina genidelî û genidelçiyan, fermanberên kemiterxem, rêveberî û dam û dezgehên bê berihem, berçavkirina bûyerên rûdanê û lezatî û bê layenî digehandinê da, aşkirakirina qulaçik û dûvelankên egerên peydabûna rûdanê, şirovekirina babetan, hizirkirin û bîrkirineka dirêj xayen.

Nivîser û rojnamevan du kesên pîşedarin, berihemê wan çi rastewxo yan ne rastewxo, girêdan bi jîn û jiyara xelkî ve heye. Dikomelgehê me da û disinorê parêzgeha me da, veqetiyanek zîq û aşkera, di navbera nivîserî û xwandevan da û ji layek dî ve, di navbera rojnamenivîsî û wergirî da heye. Ev veqetiyana heyî jî, akamên xwe yên xirab li ser pêşveçûna komelgehî bicihـ hêlayne, ew ne baweriya di navbera rojnamevanî û wergirî da hey, dergehekê propagandeya xirab hêlaye vekirî û eger rojnamevanî ku bi desthelata çarê dihête hijmartin, ne şiyabe, desthelata xwe peyrew bike, her ew rengê neşiyanê ye jî, rojnamevanî ji ber neşiyay raya giştî peyda bike. Ev veqetiyana dihête dîtin, curekê dî yê desthelatê peydakirî ye, eger ew desthelate ya veşartî jî be, çî bi aşkiray yan veşartî, şiliq bicaddê dikevin. Livandina caddê jî, hem ne tiştekê bi sanahî ye û hem jî ne di çu desthelatan daye. Koreyiya livandina caddê, akamên xirab li pişt xwe dihêle, pisiyar livêre ew e boçî? Ew boşayî di navbera nivîserî û xwandevanî da hebe? Egerên wê çine? Boçî rojnamevanî ne bûye pira baweriyê û ne şiyaye xalên veşartî yên caddê bixwe ve girêdet?

Wergir yan xwandevan, kî ye?

Em dê dişaş bîn, eger bêjîn egerên veqetiyana xwandevan ji pertûk û rojnameyan, hebûna hindek alavên dî yên ragehandinê ye, wek televzyon û radyo û entirinêt. Em dê dişaş bîn eger hizir bikîn, dûrkeftina xwandevan ji egerê peydabûna hindek arezwyên wî yên dî ye. Carê, da em pisiyara wegirî yan xwandevan bikîn, ew kî ye? Wergir, her kesê di nav komelgehî da bijît, deng û basên mirinê û bûnê û nesax bûnê û jin înan û jin berdanê û geriyan û seredanan guhـ lêbibe yan biçavên xwe bibîne. Her kesê bîr li xwarinê û vexwarinê bike, bîr li nivîstinê û serşûştinê û zarokên xwe bike, her kesê bîr li mirovaynyê û hevalînyê û milletî bike, bîr bike ku yê kirêya xanî yan tirumbêlê yan kirrîna fêqî û kelupelê nav malê û xwarin û vexwarinê û giranî û erzaniya bazarî û kirêya tirumbêlê û teksyê dide, barê abûrî bigiştî û ew gefên siyasî yên ne aramyê peyda dikin, ew gefên civakî yên komelgehî paş ve di bin, xwekuştinê û şerî û tulivekirinê û dizînê û beser dagirtinê dikin. xwandevane yan ku hemû kes wergire û her kesek bi rêyên cuda, deng û basî werdigire û bo wî zor ya giring e bizanibe li rex û dorên wî, çî çêdi be. Bo wî zor ya giring e rastiya rûdanê wek xwe, ne kêm û ne zêdetir bigehîte wî. Çî ew gehandin, xwandin be yan guhـ lêbûn yan jî dîtin be. Her tiştê êkser girêdan bijiyana welatî ve hey ew tişt yê giring e, rêkên gehandina wî tiştî babetekê dî ye û di bin hindek xanên dî ve ye, hindek babet wek vekolîn û şirovekirin, hindek wek hewal û deng û basên rojane, hindek birêya dûvçûn û raportan, hindek birêya dîdaran û ta nûtirîn babetên zanisitî û cîhan gehiştî ye çî pêşveçûn, jiblî bêhnivedana mejyê xelkî yê wesitiyayî, bi hindek seyir û semeran ve.

Nivîser û xwandevan

Boşayiya di navbera nivîserî û xwandevan da hey, dergehekê ne baweriyê hêlaye li taq û her kes yê beramber, bi wê boşayyê gunehbar dike! Nivîser di bêje xwandeva nîne û gazinda dike û behana wî bo vê çendê jî di bêje, şûna bi hizar dînaran êk kupê şerbetê vexut, dişêt pê çar rojnaman bikirrît û ne bitinê ew, belku çar kesên dijî ji mala wî, dê wê rojnamê xwînin û her wesa ev gotine bo kirrîna pertûkekê yan kovarekê jî. Di beramber de, xwandeva gazindan dikin û di bêjin nivîserê me ne şiyaye çi nûyatiyan peyda bike û ew tiştê ew dinivîst, bitinê tiştekê rutînî ye û em neşiyayne pêve bihêyne girêdan û xwandin û nexwandina wan tiştan jî, ne çî li me kêm dike û ne çî zêde dike. Sebaret nivîseran jî, di bêjin, bitinê me nivîserê kurte çîrokê û hozanan yê hey û ewa ew pê bi navê nûxazyê dinivîsin, jiblî wan kesê dî tênagehe, nivîserê rojnamê jî bitinê şirovekirinan didete layenekê bûyerê û li dûv berjewendiya xûyetî û berjewendiya siyaseta parta wî ji wî dixwaze, bi wî rengî, bûyer û rûdanan şirove û berçav dike.

Ev gunehbarkirina dulayenî, dergehekê ne baweriyê di navbera herdu layan da hêlaye li taq û ji wê ne baweriyê, dûr keftinek peyda bûye. Ji wê ne baweriyê jî, ne nivîser dişêt raya cadê biguhore û livandina cadê jî kefitî ye ber hindek desthelatên dî yên veşartî û bi hindek navan û her gava wan bivêt, dişên şilqa bi caddê bêxin. Ew rojnamevaniya me liber dest hey jî, eger hindek boşayî pir kiribin jî, bes dwî biyavî da kar nekirî ye ku hewlên livandina caddê bide, dwî biyavî da kar bike cadde rû bidetê, nehêle şilqên berellayî vêbkevin. Livandina caddê çi girêdan bi hizbê û peyrewkirina siyaseta wê ve nînin, ku palpştiya vê belavokê dike û hindek hizir bikin ku dişiyan da nîne, hemû babet bihêne azirandin. Nexêr hizib û desthelat jî ne digel wê çendê ne. Ew şilqên bi caddê dikevin, eger du yan sê çar careka di berjewendiya hizbê û desthelatê da bin jî, ne ramana wê ew e ku bo wê baş e û di berjewendiya wê daye û desthelat li ser guhê temaşevanî lê binêre, ji ber ku dê carekê ev livandina raya caddê ya kore, bi serê wê hizbê û wê desthelatê da şkêt û xudê dizane, hîngê dê berev çî karesat çît yan dema ev tişte peyda dibe, hîngê baca wê jî dê ya mezin be. ji ber hindê, divêt ew biyav bo nivîserî û rojnamevanî divekirî bin, ku pê caddê bilivînît, eger ew biyav hindek car bo desthelatê, dizivir û tehil jî bin. Eger em bêjîn rojnamevaniya me ya mende û ew tiştê dinivîst û dazirînit û belav dike, wek duhî û pêr û berî heyivekê ye, ku ez bibawerim, me çi tiştê nû zêdenekirî ye. Eve encamê mendibûnekê ye û ne ya diyar e jî, ev mendibûna hey, dê çend dumê kêşt. Diyardeyeka zanisitî ye jî, her tiştekê di haletê mendibûnê da be, ew mendibûna he jî birêkên zanisitiyane nehêne çareserkirin, dê akamên xirab li dûv xwe hêlit.

Rojnamevanî û veqetiyan

Ew peywendiya di navbera xwandevan û rojnamê da peyda dibe, li ser biniyatê hindek xalane, ku dê behs kem, eger ew xal nehatine peyrewkirin, dê rastgoyiya wê belavukê hête ji destdan. Belku dê biziman halê wî layenî hête navkirin, ewê palpştiya darayî bo dike, heke xwe wê belavokê navê serbexwyê jî li serxwe danabe. Ew xal jî evên li xarê ne, ku serinictirîn rêkin bo kirrîna belavokê û rewaca wê:

Hewal: Birengekê giştî hindek rojname, hêza xwe dêxine ser peydakirina hewalî û giringiya wî hewalî bo xwandevan, ew jî her tiştekê çarenivîsê wî çî siyasî yan abûrî yan ayînî yan rewşenbîrî têda be, ku hest bike bi rengekî û diwa, dê bibe egerê ne aramiya wî. xwandeva jî pêşiwext dizane, ev belavoke ya taybete binûtirîn deng û bas ve û bitaybet eger şiya rastgoyiya xwe bi parêz e. xwandeva dê xwe li jivanê wê rojnameyê girît, pêdivî nake manşêtan bixwîne jî, êkser dê kêşte bin milê xwe û parê pertûkxanê detê.

Rapurt û dûvçûn

Ew belavokên giringiyê didene dûvçûn û raportên rojnamevanî, giringiyeka yekcar bo xwandevan heye, dê şêt baweriyê bo xwandevan peyda ke, ku her jimara nû, nûtirîn dûvçûn têdaye û curê azirandina wê dûyivçûnê bo wî ya giring e. xwandevan pêxoşe bizanibe bo nimûne ew parê li projeyekî hatî ye mezaxtin bi çî şêwe, ew proje destpêkirî ye, xalên lawaz û serkeftyên wê çine. Gelek ya giring e xalên lawazên projey bizanibe, wî nevêt rêveber bihête ser şaşa telefzyonê û bibêje, hinde pare bo projey hatîne mezaxtin û bo xwe bi zîrekî û filî bizanibe, xalên lawazên xwe bi sopasî û navitêdana berpirsekê ji xwe mezintir, veşêrt. ji ber ku xwandeva pêş wext dizane, ew rêveber yê mûçeyekê heyivane yê baş ji xezîna hukmetê werdigire, parçeyên erdî li baştirîn cihـ wergirtîne, her wî rêveberî şufêr heye û çayçî û xizmetkar û sikirtêrê xwe yê taybet heye, eger rêveber yê zîrek be, ew yê erikê xwe dibete ser, eger rêveberekê kemter xem be jî, divêt bihête berpirskirin. Li vê derê dema cure dûvçûnên bi vî rengî berdewam hebin, merc nîne ev belavoka navbirî, hêza xwe bêxite ser hewalê rojnamevanî, ji ber ku ya şiyayî baweriyekê bo wergirî peyda bike ku qesta pertûkxanê bike û wê belavokê bi destxwe bêxe.

Nivîserekê beriniyas

Gelek caran bo hindek belavok û rojnameyan ew biyav dest nade, palpştiya xwe bêxe ser hewalî yan dirustkirina dûvçûnekê, belê birêka peywendiyên xwe yên baş digel nivîseran, baştirîn gotar bo dihêne nivîsîn, çî ew gotar siyasî, rexneya civakî û ayînî bin, ya giring xwandeva hest bike nivîserê zîrek û wêrek heye û bo vê belavukê dinivîse, ji ber hindê, yê ji kirrîna wê belavokê zerermend nîne.

Bikurtî ew pira xwandevan û belavokê digehînte êk (hewalê baş yan dûvçûna baş yan nivîserê baş), eger belavokekê hêza xwe êxiste ser peydakirina diwa ji van yan her sê di nav da hebûn, pênevêt ew belavok dê ya pir bawer be û ji hemûyan jî pir firoştin be, dîsa jî dibêjim rîklam dê berdewam bo hên, ku ew belavok, biciwantirîn şêwaz derbikeve.

Rojnamegeriya me çi belav dike?

Birengekê giştî, ew rojname û belavokên derdikevin, çi taybetmendî nînin û bitaybet rojnameyan, ji ber ku çend kovarek ta radideyekî şiyayne taybetmendiyekê bo xwe peydabkin, lê ji ber ku babetê me li dor ne baweriya di navbera rojnamegeryê û wergirî daye, dê rojname û kovarên giştî wergirîn.

Ew babetên dihêne belavkirin, (deng û basên siyasî, hewalên navixoyî, dûvçûn, dîdar, boçûn, gotar, civakî, rewşenbîrî, werzşî û Hemereng) n, evên li serî ew laperên zîqên rojnameyane, rojname û kovar pê hewil diden, van hemûyan bidirêjî, qebareyekî ji belavokê bo terxan bikin, ji bo ku, xwandevanekê Hemecur, yê pêve girêday be.

Eger lêzivirînekê li rojnameyên xwe bikîn, ne hewal û ne dûvçûn û ne dîdar û ne boçunên nivîseran û şirovekirinên wan bo pêşhatên nû, neşiyayne heza xwandevan têr bikin. xwandevanek û wergirekê çavê wî li peyamnêrekê rîkurd û kamîra wî di destan de, bibe guhê wî û çavê wî û derbirrîna wî. Dê bînî berûvajî heza wî, ew peyamnêre dibe çav û guhـ axiftina rêveberî û cihê peywendîdar, xwandevan çi divêt û divêt çî bizane, li aliyekî ye û peyamnêr û siyaseta rojnamê û ew tiştê dikevîte ser berperan, li aliyek dî ye.

Babetên azirandî

Her rojnameyekê siyasetek cuda heye û ji bo wan babetên belav dike peyrew dike. Ev çenda hejî ya vebiriye bi berjewendiyên partayetî û desthelatê ve, ew kêşe û pêşhateyên dihêne pêş jî, divêt ji çarçûvê bo hatiye destnîşankirin dernekevin. Wek dî, her babetê bihête nivîsîn, derbirîna azadiya nivîseriye û ji ber ku babetekê mende û çi ziyan di dûv ra nînin, ne yên siyasî û ne civakî û ne ayinî. Her kes azade û dê padaşta xwe wergire, babetên tama rexnê jî jê bihên, ji siyaseta belavokê derdikevin û nahêne belavkirin.

Ta vê derê armanca derêxistina rojnamê û palpiştiya wê xûya dibe, ewa din ya bi navê hemereng û zanistî û xwe ji bîrvekirin û dîdarên edebî û belavkirina dahênanên nivîser û dûvçûna babetên ji vî rengî, bi tinê bo girêdana xwandevaniye, heger nebêjîn bo ji dest nedana wî xwandevanî ye ewê heye.

Heger çavxişandinekê deva serî da me nivîsî bikîn û rojnamên me çend vê siyasetê peyrew dikin, ez dibêjim rojname û kovarên me çi tiştê nû zêde nekirî ye û dibe jî, ev gotina min bibe cihê dan û standinê jî, ne ku ji ber ku min ber di tiraşê wer kiriye. Belku ew siyaseta ew rojname yan kovar peyrew dike û wî neçar bike, ji babetê min yê gotî kêm bike.

Rojnameyek diniyayeka parey bo bihête mezaxtin bi vî rengî, tu bêjî şiya be yan dê bişêt çî boşayê pir bike, dê çend ya berhev be bo avakirina dîwarê baweriyê di navbera xwandevan û rojnameyê da yan nivîserî de, erê bo çend kesan ya giringe, ewê rojnamê bikirin yan dûvçûnê bo bikeh eger xwedanê projey nebe, ku rêvebere yan ew kesê bivêt bo xwe şirînkirinê, babetekî bixwîne, da bo behs û mezinkirin û saluxetên wî bide yê wêneyê wî hatiye belavekirin yan dîdar digel hatiye kirin. Heger evro me pilan bo bersîngirtina vê xeleka nebaweriyê nebin, sube meydan ya hizra eşayîrî û hizra bertenge! Hîngê jî girentiya salên paş vemanê bike, hîngê jî çaverêy propagandeyên hevdij û şilqeyên kore bike û ji koreyiya livandina caddê jî, tund û tîjî peyda dibe.

Derencam

Hebûna desthelata çarê, desthelata raderbirrînê bo evro ya me li herêma Kurdistanê û di baruduxê nuke em tê de dijîn, zor ya giringe, ji ber van xalan:

Welatî dişêt bi derbirrînên xwe pişikdariyê di biryarên hukmetê da bikin û çavdêriyê li cîbicîkirina erkên wê da bikin.

Peywendiyan di navbera welatî û desthelatê de xurt dike û veqetiyana welatî û nûnerên wan yên bi dengên wan derkevtîn, xurttir dike.

Gotgotkên caddê nahêle û bersînga her propagandeyeka ne dirust digire.

Nahêle kes mifayê ji çî boşayiyan bibîne û li bin çî nav xelk bihête xapandin.

Şilqên kore bi caddê nakevin û zû rastî dihêne aşkirakirin.

Piştirastiyekê û barekê aram bo welatî peyda dike, diberamber da welatî jî çalak tir dibe, ji layê huşmendyê ve.

Baweriyê bo welatî peyda dike ku berev pertûkxanê biçe û her zû agehî rûdanan bibe û egerên peydabûna wan bizanibe.

Layenê kemiterxem dê hête aşkirakirin û sisitî nakeve çi dam û dezgehan.

Baweriya welatî bo hizbê û desthelatê mukumtir dibe û ev baweriye bo helbijartineka dî zor ya giringe.

Jêder:

1ـ alshafe silge rabe kîf..?, mihmdim sîd mihmid, astaj alshafe Alimsaid, kilî ye alailam came alqahire, 1979 .

2ـ silge nalshafe û sihafe alslge, di. Lî bin şwîl alqirinî, astaj alailam Alimşarik bicame Alimlik sud.

3ـ aqirîş rişîd

alhwar Alimtmdin-aldid: 2848 -2009  / 12  / 4

Alimhur: Alshafe walailam

4ـ bid alkirîm liya