2013/01/31

زمانێ‌ قەلەمی هەر جارێ‌ و دەقەكێ‌ شعری


عبدالرحمن بامەرنی
زمانێ‌ قەلەمی، دێ‌ ناڤێ‌ وێ‌ گوشەیێ‌ بیت كو حەفتیێ‌ جارەكێ‌ دڤی بەرپەری دا، هەر جار ل سەر (دەقەكێ‌ ئیبداعی) راوەستین و بزانین ئەو تشتێن زمان نەشیایی دەربرینێ‌ ژێبكەت، قەلەم چاوان شیایە وەرگێریتە بەرچاڤ و هەر پێنج هەستێن مروڤی بەشداریێ‌ تێدا بكەن و تێبگەهن. دڤێ‌ گوشێ‌ دا زێدەتر دێ‌ ل وان نڤیسینان ژی ڤەگەرین یێن مروڤ هەست دكەت مەندبونەك یا هاتیە دەرێژكرن، دیمەنێن نوی یێن هاتینە ئاشكەرا كرن و خولقاندن، ل هەمی وان تشتێن بەهرەمەند هەست دكەت كو ئەو جیهانا وی یا تایبەتە و ئەو دبینیت، ئەو ئێكەم كەسە پێن وی دچنە سەر هشكاتیا وێ‌ و دیسان بزانین، ئەو چ تشتن نڤیسەرێن مە پێڤە مژول دبن و ئەوی ژ نڤیسینا خوە دڤێت چ پەیام بگەهینیت! نڤیسەر ژی زێدەتر مەرەما من پێ‌، ئەڤ كەسێن شعرێ‌ د نڤیسن، بزانین ئەو دەقێن خوە یێن ئیبداعی ژ بو چ دنڤیسن، ئەوا ئەو د نڤیسن شیاینە مە یێن خاندەڤا تا چ راددە ب وێ‌ نڤیسینێ‌ ڤە گرێدەن، ئایا شیاینە مە نەچار بكەن جارەكێ‌ و دوا و سیان ب وی دەقێ‌ نڤیسی دا بچینە خارێ‌ و دگەل دا ببینە ئێك هەست؟

هەر چەندە نڤیسین د گوشەكا ژ ڤی رەنگی ژی دا، پێنەڤێت دێ‌ نڤیسینەك ئالوز بیت، ژبەركو دێ‌ زێدەتر نڤیسین ل سەر تشتێ‌ دیار و نە دیار بیت، تشتێ‌ عەقلانی و نە عەقلانی، ل سەر خەیالێ‌ و خەیال ژی ب چ رەنگەكی ناهێتە دەست نیشانكرن، خەیال یان كو دنیایەك جوداتر ژ یا ئەم تێدا ژیانێ‌ د بەینە سەر، دنیایەك دی ل پشت خەونێن هەر كەسەكی و كەسێن بەهرەمەند زێدەتر ئەو كەسن یێن یارییا و لێگەریانێن خوە د بەنە دڤێ‌ جیهانێ‌ دا و هەر ئێك لدویڤ ئاستێ‌ خوە یێ‌ داهێنانێ‌، لدویڤ ئاستێ‌ خوە یێ‌ هزركرنێ‌ و دویر بینینێ‌، پارچەیەكێ‌ ژێ‌ داگیر دكەت و خواندنێن وی بو روژەڤا ئەو تێدا دژیت و ئەو كومەلگەهێ‌ كارتێكرنێن خوە ل سەر باندورا وی دهێلیت، حەز و حەزكرنێن وی،  مژویلاهیێن وی و ئەو تشتێن د دورهێلێ‌ ئەو تێدا دژیت بو وی بوینە بارگرانی و نیشانا پسیارێ‌، ل سەر ددانیت.
زمانێ‌ قەلەمی زێدەتر دێ‌ ئەو پەیوەندیە بیت یا روحێ‌ ددەتە دەقی، دەق ژی ب وێ‌ رامانێ‌، بیركرنەڤەیا ئەدەبی نەك یا عەقلانی، ئەگەر بیكرنەڤەیا عەقلانی وەك ماددە بهێتە تەماشاكرن، بیركرنەڤەیا ئەدەبی وەك نمونە دهێتە بەرچاڤكرن. ژڤی روانگەی ژی زمانێ‌ بیكرنەڤەیا عەقلی وەسیلەیەكە زێدەتر ئەزمون بو دڤێت، لێ‌ د بەرامبەر دا زمانێ‌ ئەدەبی داهێنانێ‌ دزمانی دا دكەت، خو ئەو داهێنانە بنیاتێ‌ وێ‌ وەهم و خەیال ژی بیت.
د نڤیسینێن خوە یێن بهێت دا دێ‌ هەولدەین مفای ژ ئەزمونا چەند شاعر و چیروكنڤیسان وەرگرین، كا ئایا ئەو چەند شیاینە روحێ‌ بدەنە دەقێن خوە و ئەو كامیرەیا ئەو وێنەیێن خوە پێ‌ دكێشن، چەند دەستهەلی و سنعەتكاریا وان تێدا بەرچاڤە و پەیام و خواندنا وان، دویربینییا وان بەرامبەر ڤێ‌ تەكنەلوژیایێ‌ و پێشكەفتنا ئەڤرو جیهان گەهشتیێ‌ و تا چ راددە شیاینە ئەزمونا ئەو كومەلگەهێ‌ ئەو دناڤ دا رابوی، هەڤبەری كومەلگەهەكێ‌ شارستانیتر و بیركرنەڤەیەكا دی و كەلتور و دنیا بینینەكا دی بكەت. ئەو چ نهێنیە، برێكا وێنەی و تام وەرگرتنێ‌ ژ دەقی، خودیێ‌ دەقی مە بەرەڤ سەر سامبونێ‌ و ڤەدیتنا تشتێن نوی ڤە دبەت، چاڤێن مە ل بەر دنیایەك دی ڤەدكەت، كو مروڤ هەست دكەت روحەك پێ‌ هاتیە پەخشین و ژڤێ‌ روح پەخشینا ددەقی ژی دا دهێتە دیتن، ئاستێ‌ خودیێ‌ دەقی بو هەمی ئەو تشتێن مەژیێ‌ وی مژویل دكەن، كا ئایا مروڤەك رەشبینە یان ژی ئاسویێن وی یێن هزری و بیركرنەڤەیێ‌، دگەش بینن و حەز یا هەی بو ژیانێ‌، ئایا ئەو دناخێ‌ خوە دا چەند یێ‌ ئازادە ئەگەر نڤیسینێ‌ ژی ژڤی روانگەی تەماشا بكەین، هەستێ‌ نڤیسینێ‌ گرێدای نا عەقلانیەتێ‌ یە و داهێنان ژی بێ‌ ئازادی هەبونا خوە نینە.



ليست هناك تعليقات: