عبدالرحمن بامەرنی
پروسا داهێنانێ، گرێدای بەرفرەهیا قەبارێ خەیالێ یە لدەف هەر كەسەكی و خواندنا وی كەسی بو وان هەمی ئالوزی و هەر تشتەكێ بیركرنا وی مژویل دكەت. بەرفرەهیا قەبارەیێ خەیالێ ژی، هەمان قەبارەیێ ڤەدیتن و دوبارە هزرتێكرن و تەوزیفكرن و دروستكرنا وان هەمی تشتانە، یێن عەقلێ مروڤی پێڤە مژویل دبن و ئەو تشتێن دبنە ئالوزی ل بەرامبەر بیركرن و ڤەدیتن و هەمی تێهزرینێن وی، لڤێرە عەقل سكەیێ خوە یێ دروست دگریتە بەر و هندەك ژ ڤێ چەندێ ژی، برێكا خەیالێ ژ ناڤ ئێك دهێتە ڤاڤێرتن و ژڤی روانگەی ژی، كێشەیا دناڤبەرا زمانی و دەربرینێ دا سەهلددەت. دا بزانین پێگەیێ خەیالێ دناڤبەرا كێشەیا زمانی و دەربرینێ دا هوزانڤانی چەند دراوەستینیت، دێ دەقەكێ هوزانڤان (شوكری ئیسماعیل) بناڤێ (زێمارەك لبن سیبەرا دار بەرویەكێ) وەرگرین:
دلێ من و چاڤێن دلبەرێ
دناڤا ئێك نامەدا بوون
پیرەمێرەكی نامە ڤەكر و خواند
دگەل خواندنێ، دلێ وی ژی شكەست
هوزانڤان بو ڤێ پارچەیا شعری سێ ئەكتەران دەست نیشان دكەت، ئەو ژی هەر ئێك ژ (ئەز.. یێ نامە نڤیسی و دلبەر.. یا نامە خاندی و پیرەمێر.. ئەو كەسێ خوە دڤێ نامێ دا دیتی)، یانكو دڤێ پارچە شعرێ دا هوزانڤانی ژ خەیالا خوە ڤیایە مەسجەكێ بگەهینیت و قەبارەیێ بەرفرەهیا فەزایێ مەسجا لێ دهێتە بلاڤكرن، خوە ل چ جهـ و دەمان ناگریت. دڤی فەزایێ بەردریایی دا، هەر كەسەكێ وەك وی روژەكێ دلبەرەك هەی و هەست ب شكەستنەكێ، دویركەتنەكێ، ژ دەست دانێ و دئێك نەگەهشتنەكێ كربیت، دشێت دزمانێ دەربرینا ڤێ مەسجێ بگەهیت و برییا پیرەمێری، هوزانڤان ڤێ چەندێ دوپات دكەت. ئەڤ مەسجا برییا ڤێ نامێ دگەهیت رەنگە نامەكا نڤیسی نەبیت ئەوا ب قەلەمی ل سەر كاغەزێ دهێتە نڤیسین و كەسەك دخوینیت كو مەرەم ژ كەسێ دخوینیت ژی (دلبەر)ا وی بخوە یە، رەنگە ئەو ناما هەنێ بەشەك ژ خەیالێ بیت و هوزانڤانی مەرەم ژێ بو دیاركرنا (دەم و جهـ)ەك جودانە، دەم یانكو ئەو نامە برییا پیرەمێرەكی یانكو زەمەنێ ئەو تێدا دژیت نە وەك زەمەنێ وان هەردوویان بویە، ئەو دگەنجن و پیرەمێر بناڤ سال ڤە چوویە، جهـ ژی نە هەمان ئەو جهە كو دڤیابایە ئەو نامە بتنێ ددەستێ وی و دلبەرا وی دا بویە، ژ بەركو گرێدای عەشقا هەردووكانە و دەرئەنجامێ ڤێ كارلێكرنا شاعری دناڤبەرا زمانی و دەربرینێ دا پەیدا كری، شاعری ڤیایە ژ زاردەڤێ ڤی پیرەمێری هەمی خاندەڤایێن ڤێ شعرێ دوێ نامێ بگەهن و بزانن ئەو چ مەسجە ڤیایی دەربازی مە یێن خاندەڤا بكەت.
هوزانڤانی شیایە گەلەك وێنەیێن جودا وەك تابلو دڤی دەقی دا نمایش بكەت، ئەڤ وێنێن هەنێ ژی گەلەك وێنێن دناڤ ئێكرا و ئالوزن، چەند دیاردە و وێنەیێن راستەقینە ژ نیڤا كومەلگەهی بەروڤاژی مە دكەت و مە یێن خاندەڤا دئێختە دحالەتێ تێهزرینێ دا، بو وان هەمی دیاردان. گەلەك قولاچكێن ڤەشارتی دناڤ ڤی دەقێ شعری دا ب بەرچاڤێن مە دكەڤن و بخاندنەكا ئاسایی ژی، خاندەڤا دشێت تام و چێژێ ژ حالەتێ سایكولوژیێ شاعری وەربگریت، لڤێرە ژی هوزانڤان نەهاتیە هەمی ڤێ تامێ و چێژێ ب زمانێ خوە وەك هوزانڤان بنڤیسیت، بەلكو عەشقێ دكەتە زمانێ ڤەگێرانێ و گوهورینا دەم و جهی دڤێ پارچە شعرێ ژی دا، گوهرانكاریا جەستەی، ب عشقێ دەردبریت.
لڤێرە ژی، جوداهیێن بیروبوچوونا و دیتنا و تێهزركرنێ دناڤبەرا چەمكێ زمانی و ئاڤاكرنا دەقی بخوە دا، گوشارێ دئێختە ل سەر مە یێن خاندەڤا، كو بەردەوام بین و لدویڤ نهێنیێن زمانی و خەیالێ و دەربرینێ بگەرین، كاریگەریا وێ موزیكا دناڤ شعرێ ژی دا هەی، دەما ئەم دەقی هەمیێ دخوینین و ئەم و دەق د ئێك چەم دا ل دیوانا ئێك دروینین و دگەل ئێك دهێینە زمان، ئەم ب سەر فەزایەكێ ئارامتر هلدبین ژ ئەوا ئەم هیبوینێ، كو گەلەك جاران ئەگەر شیعریەتێ دڤی دەقی دل خوە ژ دەست دابیت ژی، ئەو موزیكە رحێ ددەتە دەقی ڤە و هندەك خاندنێن جوداتر بخوە ڤە بگریت.
ليست هناك تعليقات:
إرسال تعليق