Gomana di navbera rojnamegerî û wergerê de, parêzgeha Duhokê wek nimûne

     Rojnamegerî di pêşeya xwe da bi berçavkirina yarîpêkirin, xirabî û kemterxemiyan dikarûbarên giştî de, dixizmeta raya giştî daye. Dîtinên berteng berçav nake, belku dadyê bikar dîne û alîsengyê dêxte diboçûnên hevdij de, pîşeyeke diruşimê wê “Bila ronahiyek hebe”.

Rojnamenivîs Edolf. S. Okis li rojnameya Newyork Times

Tomas Cîfirmon serokê siyê yê Emrîka, li dor rojnamegeriyê dibêje: “Heger min bêxine di navbera helbijartinan de hukmeta bê rojnamegerî yan rojnamegeriya bê hukimet divêt, ez dê ya diwê helbijêrim. Li vê derê dema serokê Emrîkî di vê helbijartinê de rojnamegeriyê bi baştir dizane, merema wî pê rojnamegerî amîrekê guhorîn û pêşxistinêye di hemû biyavekî de.

Bêdengbûn di eqliyeta daxistî de - Xeca Berlînî wek nimûne

Herdem axiftin li ser wê çendê dihête kirin, jiyan yan ku guhorîn û berdewamî. Bêyî van herdu çemkan jî, jiyan dê ya mend be, herdem dê arîşe û paşvemanî di berdewamiyê de bin. Dibe ramana ji hemiyan nêzîktir jî bo peyiva mendbûnê, ji mendbûna avê hatibe. Jiber ku li deverên me çi avên bi wî rengî nebûne, ji blî geravka û rûbar û cûkan. Ji ber hindê jî ramana ji hemiyan nêzîktir bo vê peyiva me merim pê, avên rawestayî dihêt.  Ew geravkên, çi avên bû nehêne ser û çi av ji ber jî neçin. Yan ku ev avên he nahêne guhorîn, ku aveka paqij bihête ser û jiyan di nav de berdewam be, ji blî peydabûna hêlîvankên nesaxiyan di nav de. Yan ku em civakek di nav xwe de têr in (eger ramana dirust ya peyiva erebî (eşbai eljatî) bihêt. Dema ev têrbûna he di naxê yan di derûnê her kesekî de hebe, ewî kesî çi pêdiviyatî bi çi şilqava nabin, ku livînek bi wê mendê bikeve.

مه‌لا نه‌جمه‌لدین بابك

مه‌لا نه‌جمه‌ددین كى یه‌

ناڤێ وى یێ دروست (مه‌لا نه‌جمه‌ددین كورێ مه‌لا ئه‌حمه‌دێ بابك) ه‌، برایێن وى (حوسنى بامه‌رنى و مه‌لا عه‌بدولره‌حمان) كو ره‌وشه‌نبیر و هوزانڤان بونه‌ و به‌رهه‌م ل پاش خوه‌ هێلاینه‌. ژێده‌رێن ل سه‌ر ژیانا ڤی هوزانڤانی ب ده‌ست مه‌ كه‌فتین دكێم بونه‌، هه‌ر وه‌سان  به‌رهه‌مێ ل پاش وی ژى مای، بتنێ ئێك هوزان بویه‌، ئه‌و ژی دئه‌رشیفێ ده‌ست نڤیسێ هوزانڤان (عه‌بدوللا مه‌لا حه‌سه‌ن نه‌قشه‌به‌ندی) دا بو. هوزانه‌كا زورا جوان و لێكدای ب زمانێ عه‌ره‌بی هاتیه‌ ڤه‌هاندن، ب سالوخدان و وه‌سفكرنا باخچێ بن گویزا هاتیه‌ نڤیساندن، ئه‌ڤ باخچه‌یێ ژ لایێ (شێخ غیاس لددین نه‌قشه‌به‌ندى) ڤه‌ ل بامه‌رنێ هاتیه‌ چێكرن، كو دوی ده‌می دا ڤی باخچه‌ی گه‌له‌ك ناڤ و ده‌نگێن خوه‌ وه‌رگرتبوون، گه‌له‌ك هوزانڤانێن دى ژی ل سه‌ر جوانى و سالوخدانا ڤى باخچه‌ی نڤیسینه‌، وه‌ك (حوسنی بامه‌رنی) و هوزانا وی یا بناڤ و ده‌نگ (حه‌ودێن بن گویزا) و دیسان (ئه‌حمه‌دێ نالبه‌ند) ژی دهوزانێن خوه‌ دا ئاماژه‌ بڤی باخچه‌ی دا یه‌. 

Nivîsîn bi qelemê hibrî -2-

Tirs

Hemiyan pê xweş e guh li stirana kuçk û dîwanan bigirin, heku Nadir Spîndarî Leilîxana Guveyî dibêje yan Lawikê Meidenî bi dengê Xelîl Bakûzî yan dema Hesen Elî Xencer “Ûsê zerî bi qesabê serê” dide niyasîn yan heku Şukrî Bêsevî tiblên xwe dike di guhên xwe re û pif dike Seydiko Seydevanan, bi rastî dengê wan û selîqa stirangotina wan, gelek li dilê me dihêt û em nahêlin kippên ji dengê biçûkekî bihêt. Te her divêt tawîka bideyê û guhê hemiyan jî di gel xweş dihêt.

Di salên ji nû televîzyon li ser çayxaneyan hatine belav kirin, her gava fîtî û destqutan bi ser gundî ve çûban, hemiyan dizanî Semîra Tewfîq hatiye ser şaşa televîzyonê û tiştê seyr jî jê, jinan jî hesîdî bi dîtina wê ve dibirin, belê ne ji ber dengê wê, belku ji ber ku ew jin şiya serinca zelam û lawên gundî bo xwe rabikêşe, tu bêjî ya bi çi bejn û bal e.

نڤیسه‌ر و نهێنیا حبرێ ره‌ش

عبدالرحمن بامه‌رنى

هه‌ر ده‌ما ئه‌ز دچمه‌ بازارى و رێكا من  دبه‌ر (په‌رگه‌هه‌كێ) را  دكه‌ڤیت، ئه‌ز چاڤێ خوه‌ ل كرینا قه‌له‌مه‌كى دگێرم و پتریا جاران ژى حه‌زا من ل سه‌ر قه‌له‌مێ حبرێ وى ره‌نگ ره‌شه‌. ئه‌ز حه‌ز دكه‌م هه‌ر نڤیسینه‌كا من یا جان  ب قه‌له‌مه‌كێ جودا بهێته‌ نڤیسین، ره‌نگێ هه‌مى نڤیسینان ژى ژ ره‌نگێ ره‌شى ده‌رنه‌كه‌ڤیت. هه‌ر بابه‌تێ من بو نڤیسینێن خوه‌ هه‌لبژارتى ژى، كو ئه‌ز شیابم تشته‌كى تێدا بگه‌هینم، ره‌نگێ ره‌شه‌. مه‌رج نینه‌ ئه‌و تشت د چ بواره‌كى دا هاتبیته‌ دارشتن و پتریا بابه‌تێن نڤیسینێن من ژى یان شعرن یان ڤه‌كولینێن هزرى نه‌. ژبه‌ر وێ خوشیا ئه‌ز ب وان بابه‌تان دبه‌م و ئه‌ز یێ ژێ رازى، پتریا جلكێن من د ره‌شن و یا راست تر ئه‌ز پتر ب وان جلكان یێ كه‌یف خوه‌شم، ده‌ما ره‌نگێ وان یێ ره‌ش بیت.

پێشكه‌تنا كه‌سى گرێدایى بیروباوه‌را نه‌

 ئه‌گه‌ر ئه‌م ئازادییا تاكه‌ كه‌سى بكه‌ینه‌ پیڤه‌ر بو هه‌ر گوهرینه‌كێ و ئافراندنه‌كێ، دێ بینین ده‌رفه‌تا ڤێ ئازادیێ مه‌ نه‌دیته‌ و ئه‌گه‌ر ده‌رفه‌ت بو په‌یدابونا وێ هه‌بن ژى، ئه‌م نه‌شیاینه‌ بكار بینین ژبه‌ر چه‌ندین فشاران كو دێ كه‌ینه‌ بابه‌ته‌ك بو دان و ستاندنێ. ئه‌گه‌ر گوهرینێ وه‌ك پێنگاڤه‌ك بو باشتربونێ وه‌ربگرین، دێ بینین هه‌ر ده‌م مروڤان حه‌ز ل وان رێكان هه‌بویه‌ كو زوى پێ بگه‌هنه‌ ئامانجه‌كێ و ژیانا خوه‌ پێ ئاسوده‌تر لێ بكه‌ن. ژڤێ هه‌ڤكێشه‌یێ ژى خه‌ون و خوزیێن وى بو گه‌له‌ك بیاڤان بژاله‌ دبن، به‌لێ دبیت ئه‌و تشتێن كو خه‌ون و خوزیێن وى ل سه‌ر ئاڤا دبن، هێشتا برێڤه‌ بن یان نه‌شیابیت ژبه‌ر هه‌ر ئه‌گه‌ره‌كێ هه‌ى، بگه‌هیتێ. ئه‌گه‌ر بزڤرینه‌ هه‌ڤكێشه‌یێ و ل گرێكا دكه‌ڤیته‌ به‌ر سینگێ هه‌ر بزاڤه‌كێ بنێرین، دێ بینین كو هنده‌ك گرێدایى ره‌فتارێن مروڤى بخونه‌، كو مروڤى حه‌زا هه‌ى وان گرێكان لپشت خوه‌ بهێلیت یان دسه‌ر را گاڤ بده‌ت، لێ هه‌رده‌م ئاسته‌نگه‌ك دكه‌ڤیته‌ درییا وى دا، ئه‌و ژى كى دێ خه‌لكێ ل ره‌خ و دووران گوهریت یان رازى كه‌ت كو ئه‌ڤه‌ باشترینه‌.

بێده‌نگبون دعه‌قلیه‌تا داخستى دا ............(خه‌جا به‌رلینى) وه‌ك نمونه‌

هه‌ر ده‌م ئاخفتن ل سه‌ر وێ چه‌ندێ دهێته‌ كرن، ژیان یان كو گوهرین و به‌رده‌وامى. بێى ڤان هه‌ردوو چه‌مكان ژى، ژیان دێ یا مه‌ند بیت، هه‌رده‌م دێ ئاریشه‌ و پاشڤه‌مانى دبه‌رده‌وامیێ دا بن. دبیت رامانا ژ هه‌میا نێزیكتر ژى بو په‌یڤا مه‌ندبونێ، ژ مه‌ندبونا ئاڤێ هاتبیت. ژبه‌ركو ل ده‌ڤه‌رێن مه‌ چ ئاڤێن بوى ره‌نگى نه‌بوینه‌، ژبلى گه‌راڤكا و ریبار و جوكان. ژبه‌ر هندێ ژى رامانا ژ هه‌میا نێزیكتر بو ڤێ یه‌یڤا مه‌ مه‌رم پێ، ئاڤێن راوه‌ستایى دهێت. ئه‌و گه‌راڤكێن، چ ئاڤێن بوش نه‌هێنه‌ سه‌ر و چ ئاڤ ژبه‌ر ژى نه‌چن. یان كو ئه‌ڤ ئاڤێن هه‌ ناهێنه‌ گوهرین، كو ئاڤه‌كا پاقژ بهێته‌ سه‌ر و ژیان دناڤ دا یا به‌رده‌وام بیت، ژبلى په‌یدابونا هێلیڤانكێن نه‌ساخیان دناڤ دا. یان كو ئه‌م جڤاكه‌ك دناڤ خوه‌ دا دتێرین (ئه‌گه‌ر رامانا دروستا په‌یڤا عه‌ره‌بى (اشباع الژاتى) بهێت. ده‌ما ئه‌ڤ تێربونا هه‌ دناخێ یان دده‌رونێ هه‌ر كه‌سه‌كى دا هه‌بیت، ئه‌وى كه‌سى چ پێدڤیاتى ب چ شلقاڤا نابن، كو لڤینه‌ك بوێ مه‌ندێ بكه‌ڤیت.  دناڤا كومه‌لگه‌هێ مه‌ ژى دا، ئه‌م نه‌شیاینه‌ خوه‌ ژ دوو تشتان ده‌رباز بكه‌ین، ئه‌و ژى هزركرن بو خو گوهرینێ و خو بێده‌نگكرن دعه‌قله‌كێ داخستى دا. ئه‌ڤان هه‌ردوو چه‌مكان ژى گه‌له‌ك ژ مێژوویا كوردى داگیر كریه‌ و ژ به‌ر زالبونا ڤان هه‌ردوو عه‌قلیه‌تێن نه‌ گوهور، نڤیسه‌رێن مه‌ یێن ئه‌ده‌بى پتریا داهێنان و ڤه‌كولینێن خوه‌ ژ بو ده‌ربازبونێ ژ ڤان هه‌ردوو چه‌مكان، ته‌رخانكرینه‌.

نڤیسین ب قه‌له‌مێ حبرى ---(2 ـ 4) -----

                                                  ده‌ست هژاندن

هه‌مى حه‌زدكه‌ن ده‌ما هه‌ڤاله‌كى یان كه‌س و كاره‌كێ خوه‌ دبینن، وه‌ك رێزگرتن بچنه‌ ده‌ستێ وى.  هنده‌ك جاران مروڤ یێ به‌رهه‌ڤه‌ تا ده‌هـ مروڤان ده‌ستێ وان بگڤێشیت و بهژینیت. چ ئه‌و مروڤ  ل دیوانه‌كێ درونشتى بن یان ژ جهه‌كێ دویر هاتبن و ئه‌گه‌ر بو ده‌مه‌كێ كێم ژى لده‌ف وان بمینیت و بخازیت خاترێ ژ وان بخازیت! دووباره‌ دێ كت كته‌ چیته‌ ده‌ستێ هه‌میان ڤه‌. ده‌ست هژاندن بو هه‌میان خوشه‌ و هنده‌ك پیروزیێ دده‌نێ و بو هنده‌كان مه‌رجه‌ ده‌ست بهێته‌ گڤاشتن و دبێژن: دبیت (خدر پێغه‌مبه‌ر) بهێته‌ ده‌ستێ ته‌ و ئه‌گه‌ر ته‌ تبلێن وى گڤاشتن و هه‌ستى دده‌ستى دا نه‌بون، ئه‌و تو دشێى (مرادا) خوه‌ ژێ داخاز بكه‌ى.

(Nivîsîn bi qelemê hibrî -1- (Elheq

Da ku bişên tiştekê ciwan û bimifa binvîsin, divêt ji xwe dest pê bikin! Nivîsîna ji nik xwe jî, yan dê me li ayindeyî rawestîne yan dê me milkeçî hizrûbîrên Kevin bike. Tiştê mirovî ji van herdu kêşeyan rizgar dike jî, divêt ayindeyî li paş xwe nehêlin û serborên xwe bêxine di xizmeta vî dorhêlî de, ewê heçku heyî, bê kêm û bê zêdehî. Ew tiştê tu dinivêsî jî û te bivêt armanca xwe bihingive, divêt hemî xelk têbigehin û ji (çîzîvîziya) ew dizanin, dernekeve. Ji ber hindê jî, me hewildaye bi qelemê hibrî, wan tiştên dikevne ser hizrên me, darêjin. Ji ber ku, ne em şiyane xwe ji wan tiştan rizgar bikin û ne em şiyane jî, xwe di gel keybordê kompiyuterî biguncînin.

(سه‌عدوللا بامه‌رنى) ژ په‌رتوكا من یا بناڤێ (شاعرێن بامه‌رنێ)

سه‌عدوللا بامه‌رنى، ئه‌وێ ب كه‌له‌پورێ كوردى دهاته‌ نیاسین (هوزانڤان، سترانبێژ، ئاوازدانه‌ر، ده‌رمانێن كوردى و  نڤیسه‌ر)، دڤان بواران هه‌میان ژى دا شیا ناڤه‌كى بو خوه‌ چێكه‌ت، ل ده‌ستپێكا سالێن حه‌فتیا قه‌ستا ئێزگێ رادیویا كوردى ل به‌غدا دكه‌ت، چه‌ندین سترانێن خوه‌ لێ توماركرینه‌ و شیایه‌ چه‌ندین به‌رنامه‌یان ژى لێ پێش كێش بكه‌ت، كو د وى ده‌میدا كه‌سێن وه‌ك وى ل (ده‌ڤه‌را به‌هدینان) دكێم بون كو بشێن وێ بوشاتیێ پر بكه‌ن و ده‌ڤه‌را مه‌ پێدڤییاتى ب بلیمه‌ته‌كێ وه‌ك وى هه‌بو، ژبو تژیكرنا وێ بوشاتیێ و ئێك ژ سترانێن وى بو رادیویا به‌غدا توكاركرین ب ده‌نگێ خوه‌.

وه‌ره‌ بچین مه‌تینا 

ل چیاكێ ژورى ل ئه‌ڤرازى

خه‌ملا دیندارى شوینه‌

ل ئێك و دوو بكه‌ینه‌ گازى