دگەل فازل عومەری و رۆمانا (جانێن ژ تەقنێ بێزار)

عبدالرحمن بامەرنی

من گوت دگەل فازل عومەری، ژبەركو دڤێ رۆمانێ دا كارەكتەرێ وی ژ نەبوونێ پەیدابوویە و لدووماھیێ ژی رۆمان بەرەڤ نەبوونێ دچیت. تشتێ دڤێ ناڤبەرێدا، ھەر ژ دەستپێكا رۆمانێ ژ خەیالا نڤیسەرێ رۆمانێ ھاتیە نڤیسین، یانكو تو چ دەستپێكان نابینی و ل دووماھییا رۆمانێ ژی چ دووماھی ناكەڤنە بەرچاڤ! سەرەرای نڤیسەرێ رۆمانێ ل پاشبەندا رۆمانێ كو دووماھی لاپەرە وەك تێبینی نڤیسییە كو ئەڤ چیرۆكە خلاس نەبوویە و نە دوورە خلاس نەبیت ژی و د تێبینیەكێدا ل ھەمان لاپەر دبێژیت: "من بریاردا بكەمە دو رۆمان.. ئەڤە پشكا دووەمە ل 21 چریا پێشی 2020 خلاس بوو". لێ وەك خواندەڤایەك دەما من دەست بخواندنا وێكری، ھەر تشتێ خوە من بجھـ ھێلا و داڤێن رۆمانێ ئەز بەرنەدام تا ل دووماھیێ رێز راوەستییام، ئەو تشتێ من دڤێت ڤی دەرباەریدا بێژم، ئەگەر ڤێ رۆمانێ بەشێ ئێكێ یێ خوە ھەبیت ژی وەك نڤیسەرێ رۆمانێ ئاماژە بۆ دایی، بۆ من خواندنا وی بەشی گرنگ نینە و ئەز ناخوینم ژی و ئەگەر ڤێ رۆمانێ چەند تایەكێن دی ژی ژێبچن و ھندەك چیرۆك ھەلاویستی مابن، وەك رۆمانڤیسی ئاماژە بۆ دایی، بۆ من ئەو ژی مەرەق نینن، ژبەركو دڤێ رۆمانێ دا ھەر تشت من دیت، یێ من وەك خواندەڤانەك تێر دكەت.

ئەگەر راستگوتر بێژم، پێشوەخت دەما من ئەڤ رۆمانە بەرھەڤكری كو بخوینم، من دزانی جیھانا فازلێ عومەر جیھانەكا جوداترە و دێ رۆمانەكا جوداتر ژی خوینم. جوداتر ب رامانا، نڤیسەرەكێ ئافرێندەر، یێن شیانا ئافراندنا تشتان ھەی ژ خەیالێ بۆ راستیێ، لێ ئەو دڤێ ناڤبەرێدا كەتیە بن چ باندورێن فەلسەفی، ئاینی و مێژوویی و ھەر چەندە ئەو بابەتێ من نابیت، ژبەركو ئەوێ خواندنەكا دی بۆ دڤێت و براستی ژی خواندنەكا دروست و ھەمە لایەنە بۆ دڤێت، ژبەركو د رۆمانێدا چەندین دەرگەھـ ھاتینە قوتان و یا ژ ھەمیێ بۆ منەكێ خواندەڤا سەرنجراكێشتر، ئەو جیھانە یا نڤیسەری ئافراندی، دویر ژوێ جیھانا كەسێن ئاینی ژێ بەحسدكەن و دویر ژوێ جیھانا زانست ژێ بەحس دكەت و تێكەلەیەك دناڤبەرا خەیالێ، ئاشوپەی و راستیێدایە.

د خواندنا مندا بۆ ڤێ رۆمانێ، گەلەك پرسیار دھاتنەكرنێ و رۆمان ل بەرسڤان دگەرییا و ئەڤە ژی ئێك ژوان خالان بوو یێن من بكێشتە خواندنا وێ، كو ئەز ژی بوویمە بەشەك ژڤێ لێگەریانێ و چیرۆكا رۆمانێ ژ كەسەكی دەستپێدكەت، ژ وەلاتێ وی ھاتبوو دەركرنێ و ئەڤ كەسە ناڤێ خوە و زارۆكاتیا خوە ژبیركردكەت، لێ نڤیسەرێ رۆمانێ د پەرەگرافەكێ كورتدا خوە تەحشیدكەتە ناڤ رۆمانێ و دبێژیت: "من دئەڤێ نڤیسارێ دا، ژناڤ رۆژگارێ دەراند و ناڤێ وی بۆ ڤەژیاند و پاراست". راستی ژی نڤیسەری ئەو كر یا گوتی، گیاسێ ناڤێ وی بوویە ئەمەرگین، پیرەك لێ دبیتە خودان و ب كورێ خوەدزانیت، ژبەركو ناڤێ كورێ پیرێ (تەناڤ) بوو، پیرێ ل زەندۆرێ كو ئەو جھە یێ لێدژین، ناڤێ وی ژی ب تەناڤ گازیدكر. كەسەكێ رابردوویێ خوە ژبیركری، رەنگە بۆ وی خوش بیت چ چیڤانۆكێن زارۆكاتیێ نەبن، لێ دگەل وەختی تێگەھشت كو دڤێت وی ژی چیرۆكێن خوە ھەبن و پیرێ باشترین بژاردەیە بۆ ڤێ چەندێ.

گیاس حەژێكرنێ دكەت و ھەر وەكو پیرێ گوتیێ نابیت تو ببیە ئەگەرێ بەخت رەشیێ بۆ كچەكێ یا تە حەژێكری، ژبەركو دابونەریتن كچ ئێكەم جار بۆ كورمامی و پاشی كورخالی و كورخالەتی و ئەگەر ژ كەسەك ژ نزیكێن وێ نەبوو شنێ دێ بۆ ئێكێ بیانی بیت و گیاس بۆ خوە ل كەساتیەكا دی دگەریت، ژ خەیالا خوە كەساتیەكێ و رابردوویەكێ دروست دكەت و بۆ ھەڤالێ خوە بەحس دكەت و ھند باوەر ژێدكەن و ھند نە، دێ چیرۆكێ كورت كەم، باوەرییا وان ب میترای و خاچا میترای و بابەتێن ئاینی و باوەریێ گەلەك ب بەرچاڤ دكەڤن، میترۆبات ھوسا بەحسا دینێ خوە بۆ گیاسی دكەت، دینێ مە ل سەر سیستەمێ حەفتان ئاڤابوویە... میترۆبات بۆ حەفت جاران گیاسی گازیدكەتە دەف خوە و حەفت دەرسێن شیرەتان ددەتێ و ئێدی پشتی ڤێ چەندێ گیاس باشتر جھێ خوە دگێریت و روودانێن رۆمانێ درێژیێ بخوە ددەن، چیرۆك و ڤەگێرێن سەیر دھێنە دناڤ رۆمانێدا و تا رۆژەكێ ل زستانێ بارانەكا گەرم دھێت، گیاس ھەست ب زیانێن ڤێ بارانێ دكەت ئەگەر ژڤان چییان بەفرێ ب حەلینێت، دێ لەھی و ئاڤ رابوون دروست بن و كەس گوداریا وی ناكەت، كەرخەكی دروست دكەت و وەك گەمیا نوح پێغەمبەر چەند رۆژان ب سەر ئاڤێ دكەڤیت، ئەو و دگەل ئەو پیرا ئەو ب كورێ خوەدایە ناسكرنێ و چەند زارۆكێن دەیبابێن وان نەشیاین وان دگەل خوە ب سەر چیایی بێخن و بجھـ ھێلاین، پشتی چەند رۆژان چەند گیانەوەر ژی خوە پێڤە دگرن. كەرخ ب سەر ئاڤ دكەڤیتن و توفان دروست دبیت و ئەو تشتەكی ژخوە نزانن، تا پشتی چەندین رۆژان كەرخا وان ل گزیرتەكی دراوەستیت، ڤێرێ ژی چیرۆكێن سەیر ھەنە، دروستكرنا فروكێ و چوونا گیاسی بۆ عەسمانان، ھاتنا گەمیەكا ژ نشكەكێڤە و تڤەنگ ڤێ، برنا دوو گەنجێن رزگاربووی و ڤەدیتنا ئاڤا ژیانێ ل وێ گزیرتێ، دناڤ گەمیێدا ئەو گەنج دھێنە ئەشكەنجەدان و ئێك ژوان دمریت و ئێك ژی شێت دبیت، ئاڤا ژیانێ بۆ پاشایی دبەن و گەنجێ رۆگاربووی یێ شێت بووی و چ ژ ئەزمانێ وان نەزانیت و ئەو چ ژ ئەزمانێ وی نەزانن، ب ئەگەر كو ئوزێر یان خدرێ زیندی چوویە دناڤ لەشێ ویدا و ھاتیە سحركرن و ئەڤە ژی نەباشە، ژیانا وی لێ دكەنە دوزەخ و ل دووماھی جار د بلنداھەكێ دا دفرینن و ژیانا وی و نھێنییا روودانێن چیرۆكێ ھەمی دگەل دچنە خارێ و بەرزە دبن، دگەل ڤێ بەرزەبوونێ ژی و سەرەرای چەند چیرۆكێن دی بی بەرسڤ دمینن، چەند چیرۆكێن دی ھلاویستی دمینن، لێ یا دروست نڤیسەرێ رۆژمانێ ھەر ژ ئێكەم پەیڤا رۆمان ژێ دەستپێكری و تا دووماھی پەیڤ، ئەم راكێشكرینە ناڤ جیھانا وی ڤییایی ب ئافرینیت و فەلسەفەییا خوە یا ژیانێ بكەتە دناڤدا و بێژیتە مەیێن خواندەڤا، ئھا ئەز ھوسا دشێم داھێنانێ بكەم، ئەز دشێم ئافراندنێ بكەم و جیھانەكێ ژ خەیالێ دروست بكەم و تە دناڤدا بەرزەكەم و راستی ژی دوێ بەرزەكرنێ و ددروستكرنا وێ جیھلانێ دا یێ سەركەفتی بوو، ھەر چنە بیت بۆ منەكێ خواندەڤان.

----------------

1ـ ئاكنجیێت مێرگا بیابانێ. جانێن ژ تەقنێ بێزار، رۆمان، فازل عمر، وەشانێن ناڤەندا خانی یا رەوشەنبیری و راگەھاندنێ.

2ـ د رۆژناما ئەڤرو ژمارە 3389 یا رۆژا 28/8/2023 دا بلاڤبوویە.