2014/12/29

خواندنەكا دوور ژ نڤیسەری بۆ رۆمانا (داویا شەرڤانەكی)* یا عسمەت محەمەد بەدەل

عبدالرحمن بامه‌رنى
جان دیلمان نویل، دبێژیت: ئەدەب، لایەكی سەبارەت واقعێ‌ مروڤی و ئەو ناوەند و چاوانیا ناسینا مروڤی ب وێ‌ ناوەندێ‌ و پەیوەندیێن مروڤی ڤە هەین، پێش كەش دكەت. ژڤی روانگەی ژی، دەما مروڤ كارەكێ‌ ئەدەبی دخوینیت و مروڤ خوە دناڤ وی كاری دا دبینیت یان مروڤ هەست بكەت، ئەوی كارێ‌ هەنێ‌، گرێدانەك ب بەشەك یان قوناغەك ژ ژیانا مروڤی ڤە هەیە، رەنگە دیتنا مروڤی و خواندنا مروڤی ژ بو وی كارێ‌ ئەدەبی یا جوداتر بیت، كو كەسەكێ‌ دی، هەمان خواندنێ‌ بدەتێ‌، كو ئەڤ كارلێكا من ژێ‌ بەحس كری، دوی كارێ‌ ئەدەبی دا نەبینیت. رۆمانا (داویا شەرڤانەكی) ژی یا چیروك نڤیس (عسمەت محەمەد بەدەل)، ئێك ژ وان رۆمانانە، كو چیروكا وێ‌، دسەر دەمەكێ‌ مێژویی و دەست نیشانكری دا هاتیە رویدان و ئەو هەمی تشتێن وی بەحس كرین، هەر كەس دشێت خوە دوان رویدانان دا بیینیت، بتایبەت ئەو كەسێن دوی سەردەمی دا ژیاین. ژبەركو بدەهان چیروكان ژوی رەنگی، دڤی كومەلگەهی دا رویداینە و ژبەركو، دوی سەردەمی دا، ئەڤ رویدانێن هەنێ‌، هەمی ب ئێك ڤەدچوون و خەم و مژولاهیێن خەلكی ژی وەك ئێك بون و هەمی بەشداری وان خوشی و نەخوشیان دبون.

2014/12/25

مەترسییا داعشێ‌ ئەگەر بو بەدیلێ‌ هەمی گروپێن ئیسلامی!

عبدالرحمن بامه‌رنى
راستە دەولەتا ئیسلامی ل عیراقێ‌ و شامێ‌ ـ داعش ـ بناڤێ‌ پەیرەوكرنا شەریعەتێ‌ ئیسلامێ‌، پێشرەویێ‌ دكەت و بو بەرفرەهكرنا دەستهەلاتا خوە ئاینێ‌ ئیسلامێ‌ بو خوە كریە بنەما و ژڤی رەهەندەی خەلك پێوەندیێ‌ پێدكەت، بەلێ‌ دخوە بخوە دا، داعش نە هلكەندەیێ‌ چ ئایدیلوژیەتێن ئیسلامی یە و بتنێ‌ ئیسلام وەك ئاین، شیایە خزمەتا وێ‌ و فرەهبونا دەستهەلاتا وێ‌ بكەت.


ئایدیولوژیەتا داعش؟
پتریا شەرێن ل جیهانێ‌ هاتینە رویدان، دوو ئامانجێن سەرەكی بخوە ڤە دگرتن، یان بو بەرفرەهكرنا بەروكێ‌ دەستهەلاتەكێ‌ بویە و پترییا ڤی جوری ژی ژ بو بەرژەوەندیێن ئابوری بویە یان ژی ئایدیولوژیەتەك ل پشت هەبویە، چ وێ‌ ئایدیولوژیەتێ‌ رەهەندێن ئاینی بخوە ڤە گرتبن یان ژی رەهەندێن ئاخێ‌ و زمانی. ئەگەر ل سەر ئامانجێن داعشێ‌ یێن بەرچاڤ ژی راوەستین، داعش زێدەتر هەلگرێ‌ ئایدیولوژیەتەكا ئاینی یە و هەر لبن ڤی ئالای ژی، بەروكێن شەری گەرم دكەت و گەلەك ژ چەكدارێن وێ‌ یان ئەڤێن ل بەروكێ‌ شەری بو دجەنگن، هزر دكەن داعش گروپەكێ‌ بناڤ جیهادی یە و پەیاما ئیسلامێ‌ دگەهینیت، كو بهزرا وان، ئیسلام

2014/12/21

رۆمانا (سیتاڤا تاریێ‌)، هەر وەكو من خواندی

عبدالرحمن بامه‌رنى

خواندنا رومانێ‌ ئەگەر كارتێكرنێ‌ لمروڤی بكەت، تا دوماهی لاپەر، بەرێ‌ مروڤی ژێ ناهێتە وەرگێران و چەند لاپەرەیەكی دقولپینیت، مروڤ هزر ل رویدانەكا نوی و تشتەكێ‌ نە پێشبینی تر دكەت. هینگێ‌ چاڤێ‌ مروڤی نامینیتە، ل قەبارێ‌ وێ‌ و ژمارا بەرپەرێن وێ‌. رۆمانا سیتاڤا تاریێ‌ یا (ئومەر دەوران)، ب قەبارەكێ‌ مەزن، ب 454 لاپەران، ژلایێ‌ رێڤەبەریا چاپ و بلاڤكرنێ‌ ڤە لدهوكێ‌، ب رێزبەندیا 98ێ‌ هاتیە چاپكرن و ئێك ژوان رومانان بویە، ئەگەر دەرفەت بكەڤیتێ‌، ئەز جارەكا دژی ببمە خواندەڤایێ‌ وێ‌. رومان بەحسێ‌ ژیانا گەریلایان دكەت، گەریلا ل چپا و چیا ژی برامانا، برس و ترس و سەرما. ل بەروكێن شەری و شەر ژی ژ بو رزگاركرنا نەتەوەیەكی و رزگاركرنا نامیسێ‌ و كەرامەتێ‌ وەك مروڤ. بەحس ل خەباتا كچێن گەریلا دكەت، خەباتا ژن و زەلامان دئێك چەپەر دا. بەحسێ‌ خیانەتێ‌ و بێبەختیێ‌ دكەت، هوكارێن نەچاركرنا كەسێن لاواز، كو پشتێ‌ ل هەڤالێن خوە بكەن. بەحس ل رێ‌ رەوێ‌ پارتەكێ‌ و بزاڤەكێ‌ و نەتەوەیەكێ‌ داگیر كری دكەت، ژ نێزیك مروڤ دشێت ل ژیان و بەرخودانا گەریلایان شارەزا ببیت، ئەڤێن حەز دكەن تشتەكی ژێ‌ بزانن.
كارێكتەرێن سەرەكی یێن رومانێ‌، ژنەكا نەژاد توركە و بریار دایە، ببیتە گەریلا، گەریلا بونا وێ‌ ژی، ژ بەر داخباربونا وێ‌ بویە ب گەریلایەكێ‌ زەلام ڤە. ژلایەكی ڤە، عەشقا وی چوویە دناڤ دلێ‌ وێ‌ دا و ژلایەكێ‌ دیڤە، ئەڤ گەریلایە گەلەك رەوشەنبیر و تێگەهشتی و قوتابیێ‌ زانكویێ‌ بویە و نوكە ل چیا، خەباتا خوە دبەتە سەر. پرس ژخوە دكەت، ئەگەر دوزا وی یا رەوا نەبایە، ئەو دا چاوان دەستان ژ ژیانا باژێران كێشیت و ژیانا چیان و برسێ‌ و ترسێ‌، هەلبژێریت؟ پسیارێ‌ ژخوە دكەت و بەهانێ‌ بو خوە دروست دكەت، كو دوزا وان دوزەكا دروستە و دگەهیتە بریارەكێ‌، كو ئەو ژی، دگەل گەریلایان ژیانا خوە ببەتە سەر و ژیانا باژێری و خوشییان، ل پشت خوە بهێلیت.

2014/12/09

گەفێن كوچبەریێ‌ و عەقلەكێ‌ بابسالاری گەریانەك بو ناڤ لاپەرێن رومانا (ژڤانەك بۆ دوماهیا شەڤێ‌)

رومانا (ژڤانەك بۆ دوماهیا شەڤێ‌) یا رومانڤیس (ئاواز مستەفا بەرواری)، ئێك ژوان رومانا یە، كو من ددەمەكێ‌ كێم دا، هەمی بەرپەرێن وێ‌ خواندین، هەر چەندە ئەز ئێك ژ وان كەسانم، بتایبەت ل دەڤەرا بادینان، ئەڤێن بەرهەمێن داهێنانێ‌ دنڤیسن، چ چیروك یان رومان و شعر، ئەز ژ نێزیك ناس دكەم یان من بەرهەمێن وان خواندینە، لێ‌ ئەڤە ئێكەم جار بو، ناڤێ‌ ڤێ‌ خانمێ‌ ب بەرچاڤێن من بكەیڤت. دەما من دەست بخواندنا ڤێ‌ رومانێ‌ ژی كری، رەنگە هزرەك بو من دروست ببیت، كو ئەز ل خواندنا وێ‌ یێ‌ دوو دل بم یان من هزر كربیت، كو دێ‌ دنیڤا رێ‌ دا، ئەم ئێك هێلین. ژبەركو رومان ژ 278 لاپەران پێك دهات و دەم بو خواندنا وێ‌ دڤییا و ناڤێ‌ روماننڤیسێ‌ ژی بو من، یێ‌ نوی بو و من گومان كربیت، كو بەرهەم دێ‌ یێ‌ ساددە بیت. لێ‌ یا راستی بیت، چەند من لاپەرەكێ‌ وێ‌ خواندبا، ئەز بەرەڤ لاپەرێ‌ دی ڤەدچووم و تا من گەهاندیە دوماهی نڤیسین، ئەو ژی هاتبو نڤیسین "شەمبی"، من پەرتوك بجهـ نەهێلا و من خوە ل چ خواندن و نڤیسینێن دی نە كرە خودان، تشتێ‌ ئەز ب خواندنا رومانێ‌ ڤە گرێدایم ژی، ئێك: چیروكا وێ‌ یا كارتێكەر بو و دەربرین ژ دورهێلێ‌ كومەلگەهێ‌ كوردی و دەبەدەریێ‌ دكر، دوو: خالا دوێ‌ لدەف من گرنگییا خوە هەبو، ئەو ژی شێوازێ‌ دارشتنێ‌ بو.

حكومەت چاوان قەرەبۆیا وولاتیان بكەت

دگرژە و كێشمەكێشەیێن دناڤبەرا حكومەتا بەغدا و هەرێما كوردستانێ‌ دا، ژبلی كو بابەت زێدەتر گرێدای سەروەرییا حكومەتا هەرێما كوردستانێ‌ و ماف و دەستور و بەرژەوەندیێن مافێن نەتەوەی یێن وێ‌ بون، دگەل بەغدا، كو دبەرامبەر دا بەغدا و سیاسەتا سەروك وەزیرێن بەرێ‌ یێن عیراقێ‌ هەمی ئەو بون، كو هەرێمێ‌ ملكەچی ئیرادەییا خوە بكەت، بو ڤێ‌ چەندێ‌ ژی حكومەتا عیراقێ‌ چەند كارتێن فشارێ‌ بكار ئینان و كارتا ژ هەمیان ژی كاریگەرتر، كارتا برینا موچێ‌ فەرمانبەران بو، ئەو ژی بتنێ‌ فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ‌ و نەك عیراقێ‌ هەمیێ‌، بمەرەما، خوە نەرازیكرنا فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ‌ و گڤاشتن ل سەر سەركردایەتی و حكومەتا هەرێمێ‌، كو هەرێمێ‌ پابەندی بریارێن بەغدا بكەت. دبەرامبەر دا، هاولاتی بو بەشەك ژ پشتەڤانییا حكومەتێ‌، ژبەركو بابەت نە بتنێ‌ گرێدای برینا قیتێ‌ وی یێ‌ روژانە بو، بەلكو، بابەت گرێدای دەستكەفتان و سەروەریێ‌ و ئەو خەباتا بو هاتیە كرن و خوین و كارەسات ژبو هاتینە دان، كو هیچ خێزانەكا كورد نینە، ئەگەر، بجورەكی و دووان، نە ببیتە قوربانی ڤان دەستكەفتان، ئەڤێن نوكە ئەم پێ‌ بوینە خودان هەرێمەكا سەربەخو، دناڤ عیراقەكا ئێكگرتی دا.

راوەستیانەك لدەف (عەرزوحالچیان)


عبدالرحمن بامەرنی

گەلەك جاران من قەلەمێ‌ خوە یێ‌ هەلگرتی، كو ئەز تشتەكی ل سەر عەرزوحالچیان بنڤیسم، لێ‌ دوو تشتان ئەز دراوەستاندم، ئێك: دا بێژم ئەو ژی فەقیرن و یێ‌ رزقێ‌ خوە دخون. دوو: من بو خوە دگوت، ما كی دخوینیت و كی دنڤیسیت، دا دویڤچوون ل سەر نڤیسا من بهێتەكرنێ‌! نڤیسینا من ژی، نە بتنێ‌ ژبەركو كارێ‌ وان تشتەكێ‌ روتینی یێ‌ زێدەیە، بەلكو بهایێ‌ وان نە یێ‌ ڤەبری یە و بو مروڤی گومان ژوی پارەی دروست دبیت، یێ‌ ژ مروڤی وەردگرن. بو نمونە، ئەز دێ‌ ئێك ژ عەریزچیێن دادگەها دهوكێ‌ وەرگرم، ئەو ژی، ئەز پێدڤی (ویكالەتەكا تایبەت) بوم، دا هەڤالەك موچێ‌ من یێ‌ بەری دوو هەیڤان وەرگریت، دەما لیژنا دابەشكرنا مووچان دهێت، ژبەركو سەفەرەكا چەند روژی درییا من دا بو. تا ڤێرە تشتەكێ‌ ئاسایی یە و من رێكا دادگەهێ‌ گرت و ئێكەم ویستگەها من ژی، عەریزچی بۆن، كو هەمی یێن كومڤەكرینە دهولەكا ژ دەست چێكری دا و ئەو هول یا تژی ژورێن بچیك كرین، كو هەر ژورەك ژی ئێك عەریزچی یێ‌ تێڤە و كارێ‌ وان ژی، زێدەتر كار ئاسانی یە، هەم بو هاولاتی، كو دێ‌ زانیت دێ‌ بەرەڤ چ بەش چیت و هەم ژی بو كارمەندێن دادگەهێ‌، كو دێ‌ زوی شێت مامەلێن هاولاتی پرێڤەبەت، ئەڤە نە بتنێ‌ ل دادگەها دهوكێ‌، بەلكو ل پتریا دام و دەزگەهێن حكومی، ئەڤ چەندە هەیە.

ژ شنگالێ‌ بو كوبانێ‌ چەند هەناسەیێن ڤەقەتیایی

ـ تیرور ـ

چەكێ‌ وان ئیمانە و 
بناڤێ‌ خودێ‌ و پێغەمبەران
بەروكێ‌ شەری دگرن و
پێشرەویێ‌ دكەن.
خەلیفەنە و ئەمیرن، جیهادی نە
خوە كوژن و مروڤایەتیێ‌ نزانن!
دێرو و مزگەفتان، مەكان و مەزارێ پێغەمبەران
ژبنی رادكەن دپەقینن
خەونا هەمیان ژی ئێكە
بەحەشتی نە و دێ‌ حەفتێ‌ حوریان بدەست ڤە ئینن..
ـ شەهید ـ
ئەو بناڤێ‌ خودێ‌ شەری دكەن،
لبن ئالایێ‌ لا الە الا الله دكەڤن و
دسەكتن.
ئەم بناڤێ‌ ئاخێ‌ و نەتەوەی و نامیسێ‌
بەرگریێ‌ دكەین
ئەم دكەڤین و شەهید دبین..

حاسیبە ئێكەم بێ‌ پلانیا من بو

عبدالرحمن بامەرنی
ل سالا 1993ێ‌ بو، ئەز هینگێ‌ ل بامەرنێ‌ بوم و من كەر دكانكەك بو خوە ڤەكربو. زڤستانێ‌ پەرێن خوە دادهێلان و هەمییان خوە بو سەرمایا وێ‌ بەرهەڤدكر. ژ هەبون و نەبونا گازێ‌ و سوپا دارا، من كر و نەكر، من ژ نیڤ بەرمیلێ‌ گازا سپی زێدەتر دمالا خوە دا من نەبو. ئەڤە ژی بو گوندەكێ‌ چیایی و بەفرین گەلەك كێمە، كو ب شەڤ و روژان دڤێت ئاگر دمالێ‌ دا یێ‌ هلكری بیت. من دحسابا خوە دا بو خوە دانا، ئەز پێدڤی دوو تەرەكتورێن دارا مە، ئەگەر بتنێ‌ سر و سەقەما زڤستانێ‌ مە نە ئێخیتە نڤینان.