عبدالرحمن بامەرنی
تێگەھێ قەرقوودەی دڤێ گوتارێدا، دەما مرۆڤ ھزردكەت مانا مرۆڤی و ھەبوونا مرۆڤی ئەو قەرقوودەیە و مەبەستا من ژ قەرقوودەی، رەنگە قەرقوودێ كیسەلەی نزیكترین بیت، دەما كیسەلە ھزربكەت ئەگەر قەرقوودێ وی نەبیت، یانكو ژیانا وی یا د مەترسیێدا.
لێبنێرە، ھەر ئێك ژمە ئالودەبوویێ وێ ژینگەھێ یە ئەڤا دناڤدا دژیت و چ وی بڤێت یان نەڤێت، دێ پابەندی ھندەك یاسا و رێسایێن وی جھی بیت یێ دگەلدا رۆژانێن خوە دبەتە سەر. ئەو ژینگەھا ئەز ژێ بەحسدكەم رەنگە جھێ ئاكنجیبوونا مرۆڤی بیت ل تاخەكی یان كولانەكێ و مرۆڤ نەچارە دا خوە راگریت و بشێت دگەل وان مرۆڤێن د وێ كولانێدا بەردەوامییێ بكەت، ھندەك تشتان، رەفتاران بكەت چ بدلێ وی بن یان ژی بدلێ وی نەبن. ئەو ژینگەھـ رەنگە جھێ كاری بیت و رەنگە ھەڤالێن مرۆڤی یێن كاری وەك مرۆڤی ھزرنەكەن، رەفتارێن وان، مامەلەكرنا وان د پێشھاتاندا، لێ مرۆڤ پێ ل گەلەك تشتان د دانیت، دا بشێت خوە دگەل بگونجینیت و رەنگە ئەو ژینگەھـ ھەبوونا مرۆڤی بیت دگەل پارتەكا سیاسی یان ئەندامبوونا مرۆڤی دناڤ كومەلەیەكێ یان گرۆپەكیدا بیت و مرۆڤ بزانیت ئەو ژینگەھـ یا مرۆڤی نینە، لێ مرۆڤ دێ ھەمی ھەولەكێ دەت خوە دگەل بگونجینیت! پرسیار لڤێرە ئەڤەیە، ئەڤ ژینگەھا نوكە ئەم تێدا دژین، ئایا ئەو ژینگەھەیە یان ل سەر مە ھاتییە سەپاندن یان ئەوە یا ئەم ب نەچاری خوە دگەل دگونجینین یان ژی ب حەزا مەیە و مەدڤێت دگەلدا د بەردەوام بین؟ رەنگە ھەر كەسەكی لدویڤ بارودوخێ ئەو دناڤدا دژیت، ژینگەھا وی یا جوداتر بیت و لێ ئەگەر ئەو ژینگەھا ھەنێ یا گونجایی نەبیت و فاكتەرێ شەرمێ یان ژ دەستدانێ یان ترسێ ھەبیت كو مرۆڤ وێ ژینگەھێ بگوھوریت، ھینگێ دبیتە جورەكێ رەڤینێ ژ ھەر تشتەكی و ژ ھەر بەرپرساتییەكێ و مرۆڤ شیانێن خوە دكوژیت ژ پێخەمەت تشتەكێ مرۆڤی باوەری پێنەبیت.
گوتنەكا (ئەلبێر كامۆ)ی دڤی دەربارەی دا یا ھەی جوان دبێژیت و ئەو بەحسێ ھەمان تشت دكەت، یێ ئەز بۆ دچم و دبێژیت: "یا سرۆشتی یە ئەگەر مرۆڤ دەست ژ بەشەكێ بچویك یێ ژیانا خوە بەردەت ژ پێخەمەت ژ دەستنەدانا ھەمییێ". دەما ئەز دبێژم كامۆی جوان یا گوتی، مەبەستا من ئەم نەچار نینین خوە دگەل تشتەكی بگونجینین دگەل بیروباوەر و شیانێن مە نەگونجیت و گەلەك جاران دڤێت ئەم دەستان ژ ھندەك تشتان بەردەین، چ گرێدایی ژیانا مەبن یان حەز و ئارەزۆ و خەوێن مەبن، رەنگە ل وی دەمی خەونەك بیت، پەیوەندیەك بیت، وەزیفەیەك بیت و ژ دەستدانا مە، شكسەتنا مە یان رەڤینا مە نینە ھندی ئارامبوونا ھەبوونا مەیە كو دڤێت خوە ژبیرنەكەین، ئەم یێ د ھەبوونێ دا و مافێ مەیە ئەم ژیانا خوە وەك مە بڤێت و مە باوەری پێ ھەی دەرباز بكەین.
ئەڤا ئەز دبێژم، رەنگە گەلەك بێژن پا بیروباوەرێن مە؟ پا كا پرەنسیپن مە؟ دیتنا كەسێن دی ل سەر مە؟ و لێ ئەگەر بزڤرمە گوتنا (ئەلبێر كامۆ)ی ڤە دڤی دەربارەیدا، ئەڤ دەركەفتنە ژ قەرقوودەی چ تشتەك ژڤانە ھەمیان نینن، بەروڤاژی، وەك دانپێدانەكێ یە ب شكەستنەكێ و دانپێدانا ھەنێ بخوە شكەستن نینە، بەلكو دەركەفتنەكە ژ شكەستنەكا گەلەك مەزن بۆ شكەستنەكا بچویك و دگەل دەمی مرۆڤ دشێت و شوینوارێن وێ شكەستنا بچویك ژی نەھێلیت و لڤێرە ژیراتی و زانابوون د چ دایە؟ پێنەڤێت ئەو زانابوونا ھەنێ نە دھندێ دایە مرۆڤ خوە ب تشتەكیڤە گرێدەت تا دووماھیێ، بەلكو د پاشڤەزڤرینەكا ژیرانەدایە و دڤێت بگەھینە باوەریەكێ، ئەو ژی دەست بەردان نە لاوازییە، بەلكو زیرەكاتییە بۆ رزگاركرنا خوەیێ مرۆڤی بخوە.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
رۆژناما ئەڤرۆ 3731 – 2025 /24/04
ليست هناك تعليقات:
إرسال تعليق