عبدالرحمن بامەرنی
ددرێژاهیا مێژوێ دا، مە نڤیسەرێن ژن گەلەك كێم هەبوینە و ژڤێ ڤالاتیێ، هەڤكێشە د ئالیێ زەلامی دا ئالیسەنگ بویە و كارتێكرن ل سەر رویێ جوانێ ژنان بخوە هاتیە كرن، ئەو وێنەیێ زەلام بو روخسار و هەست و نەستێن وێ دكێشیت و كێشایی، وێنەكێ نە دروست نیشان دایە، ژڤێ نەبونێ ژی هەردەم كێرڤێ باب سالاریێ بلندتر بویە و دبەرامبەر دا ژنان وەكی زەلامی ڤیایی خوە پێناسەكریە. دا بشێین وێنەكێ دروستێ ژنێ ژی بەرچاڤ بكەین، دڤێت ئەڤ وێنەیە بدەستێ ژنێ بخوە هاتبیتە كێشان، ئەڤ ڤالاتییا هەنێ ژی تا سەرهلدانێ بەردەوامی دایە خوە و وێنەكێ مژەوی كەتیە بەر دەستێ مە، دشێین قوناغا پشتی سەرهلدانێ زێدەتر ل سەر ڤێ نیشاندانێ راوەستین، ئەو ژی پشتی ژن شیایی جهێ خوە دپروسا سیاسی و هەمی جومگەیێن دی یێن رێڤەبەرنێ دا بگێریت. ژن شیایە بدەنگێ خوە و ب هەلویستێن خوە و دەربرین و نڤیسینێن خوە هەبونا خوە ب سەلمینیت. گرنگیا هەبونا ژنان ژی دڤان بیاڤێن جودادا ژ گەلەك ئالیان ڤە دهێتە خواندن، ژبەركو زەلام نەشێت هەستێن ژنان بەروڤاژی بكەت، بەلكو هەر نەشێت ببیتە ئالتەرناتیفێ ژنان و دەربرینێ پێش وان ڤە بكەت، بویە هاتنا ژنان دڤان بیاڤان دا و رێگە خوشكرن بو وان، گرنگییا خوە ژ گەلەك ئالیان ڤە هەیە، ئەگەر هزر ل ئاڤاكرن و دروستكرنا كومەلگەهەكێ پێشكەفتی و مەدەنیانە بهێتەكرنێ و ئەڤ ئاڤاكرنا هەنێ ژی یا تەندروست نابیت، ئەگەر مە میناكێ وێنەكێ دروست لبەر دەستان نەبیت.
ئەگەر لڤێ داویێ ژی ل نڤیسینێن ژنان تەماشا بكەین و بتایبەت ئەوێن دبیاڤێ ژنان دا داهێنانێ دكەن، نڤیسینێن وان هەمی گرزە ئازارێن پەنگیایی نە دناڤ ناخێ هەر ژنەكێ دا و لڤێرە و وێرا هەنێ سەراڤ دبن و بویە گەلەك جاران، دا ئەڤ گڤاشتنا كومەلگەهی ل سەر سەپاندی ژخوە بدەتە پاش، وەك پەقینەكێ لدەف سەرهلددەت و برەنگەكێ وێرەكانە دەردكەڤن، تا دەنگێ وان و حەزێن وان بگەهنە گوهێن هەر كەسەكی و لڤێرە ژی ئەم ل بەرامبەری دورهێلەكێ دی دراوەستین، ئایا نڤیسینا ژنێ بەرەڤ چ ئاراستە ڤە دچیت، هەڤپێ یە دگەل نڤیسینا زەلامی؟ یان ئامانجەك دپشت را هەیە و تولڤەكرنە ژ زەلامی؟! ژبەر هندێ ژی، دنڤیسینا ژنان دا، تایبەت ئەڤ ژنێن وێرەكانە دەربرینێ دكەن، لەشێ ژنێ دنڤیسینێن خوە دا دكەنە شەنگستەیێ رەمزی و دهەمان دەمدا، ماددی ژی، مەرەم ژێ، وێنەكرنا ژنان، هەستێن ژنان، ژن د ئالیێ هەڤكێشەیێ دا، ژن ل بەر سینگا گەفێن باب سالاریێ و ل بەر گەفێن رەوشت و تیتال و ئاینی.
رومانا (مرن دزەنگا 12ێ دا) یا روماننڤیس (كەوسەر شەوكەت)، ئێك ژوان رومانایە كو ب قەلەمێ ژنەكێ هاتبیە نڤیساندن، هەر چەندە بەری وێ ژی ل دەڤەرا بادینان ژنێ رومان نڤیسی یە، بەلێ وەك میناك، ئەگەر زێدەتر ل سەر ڤێ رومانێ راوەستین، ژبەركو، ئەڤ رومانە، بهەستێن ژنەكا كورد، ب قەلەمەكێ وێرەكانە هاتیە نڤیسین، رودانێن رومانێ ژی هەر ئەو بەرێخوەدانن یێن كومەلگەهی و داب و نەریتان بو ژنان داتراشین و ئەگەر ژن بخوە ژی نەبیت، زەلام نەشێت دەربرینێ ژ وان ئازاران بكەت، یێن كومەلگەهی ل سەر سەپاندین و بوینە رەوشت و تیتال. بویە ئەڤ رومانە دەرهاڤێشتێ ناخێ ژنەكێ یە، بو كەمكرنا گڤاشتنا ل سەر ژنان هەمیان، كو زەلام ئەكتەرێ سەرەكی یە دگێران و نڤیسینا چارەنڤیسێ ژنان دا، ئەڤ رومانە بخوە ژی ئەگەر نە بێژم راستییا (واقعی) یە، بەلێ دەربرینێ ژڤی كەلتوری دكەت یێ ئەم تێدا دژین و دڤێت بزانین، دەما ژن دنڤیسیت، ژن دەربرینێ ژ ئازار و هەستێن خوە بكەت، وەك دایك، وەك پەروەردە، وەك هەڤژین و خوشتڤی یان كو هەبونا هشیاریەكا زێدەتر دناڤ كومەلگەهی دا.
رودانێن رومانێ خوە دچیروكەكا حەژێكرنێ دا دبینیت. كچەكە ناڤێ وێ هەبونە و پەیوەندیێن حەژێكرنێ دگەل كورەكێ هەڤالێ خوە یێ زانكویێ هەنە، بناڤێ (راڤەر)، ئەو كچ ئێكانا بابێ خوە یە و بابێ وێ بەرپرسەكێ مەزنە ل باژێری و دزانیت حەژێكرنا وی دگەل راڤەرێ خوشتڤیێ وێ دێ یا بێ بنەما بیت و بابێ وێ ل سەر ڤێ چەندێ رازی نابیت، لێ روماننڤیسێ گەلەك زوم نەئێخستیە سەر چیروكا ڤان هەردوو گەنجان و كا دوماهییا ڤان هەردوو گەنجان و ئایندێ حەژێكرنا وان ل كیڤە دراوەستیت، هندی ئەڤ هەردوو گەنجە (هەبون و راڤەر)، بو دیاركرنا یان دروستتر بو سەراڤكرنا هندەك چیروكێن دی یێن ڤەشارتی بكارئیناینە. درومانێ دا پەردە ل سەر گەلەك تشتان هاتیە راكرن، رەوشت و تیتال، عەقلیەتا باب سالاری، بەرێخودانا كومەلگەهی بو ژنان، وێنەكرنا كومەلگەهێ د زەمەنەكێ دەست نیشانكری دا، ئەو ژی، رودانێن رومانێ پشتی سەرهلدانێ دەست پێدكەن و دیسان و دڤان سالان ژی دا، بارودوخێ هەرێمێ بگشتی نە یێ ئارام بۆ، هەم ژ ئالیێ سیاسی ڤە، گوهورینا دەستهەلاتێ ژ دكتاتوریەتێ بو رێڤەبرنەكا خو بخو، ئەڤێ ژی دەم بو دڤێت تا هەمی تشت بدروستاهی بكەڤنە سەر سكەیێ خوە یێ دروست و كەسێن نە شیا و چوونە دجهێ نە شیاو دا و گەلەك كەس دهاتنە (ئیستیغلالكرن)، ژ ئالیێ ئابوری ژی ڤە، ئابلوقەیێن ئابوری هەبون، برس و هەژاری ب رێژەیەكا زێدە یا بلاڤ بو، ئەڤێ ژی جوداهی پەیدا دكر، خەلك نەچار دكر ژیارا خوە پەیدا بكەت، ئەڤ ژیارا هەنێ ژی بێ باج نەبوینە. دڤێ رومانێ دا، ئەڤ دەرگەهە دهێَنە قوتان، بابێ ڤێ كچێ ژبەركو بەرپرسە و نڤیسینگەها خوە یا تایبەت هەیە و دەستهەلات و پارە هەردوو دبن دەستێ وی دانە، كارێن نە دروست دكەت. درومانێ دا چەند پەیوەندیێن وی یێن نە دروست هاتینە ئاشكەراكرن، دپشت ڤان رودانان را، رومانڤیسێ گەلەك دەرگەهێن دی قوتانە، پەردە ل سەر گەلەك تشتێن دی راكرە، كوشتنا ژنان بناڤێ شیشتنا نامیسێ، نە دادی ئەڤا ل بەرامبەری خەلكی دهێتە كرنێ، گەندەلی، زالبونا گەلەك جومگەیێن عەشیرەتێ ل سەر ژیانا تاكی و بتایبەتێ ل سەر تەخان ژنان. ئەڤ كچە یانكو (هەبون)، دكەڤیتە دناڤبەرا هشیارییا وژدانێ دا، ئەڤ گونەهێن هاتینە كرن، ئەڤ كەسێن هاتینە بێ سەروشوین كرن و بێ هەتك كرن، هەمی ژلایێ بابێ وێ ڤە هاتینە ئەنجامدان، خواندەڤا دگەل چنینا رودانێن رومانێ دێ هەست بڤێ نە ئارامیێ كەت، ئەڤێ كچێ دڤێت خوە ژ بابێ خوە بشوت (بەری) بكەت، ئەڤێ چەندێ ژی دكومەلگەهەكێ وەك یێ مەدا، داب و نەریت دزال و ئاین زال، تشتەكێ ئاسان نابیت، دا ئەڤ رزگاربونا هەنێ سەربگریت، رومانڤیس گەلەك بابەتێن فەلسەفی پەلكێش دكەت و ب شارەزایانە رەمانێ و رودانان بەرەڤ دوماهیێ دبەت و ب تەكنیەكەكا جوان و زمانەكێ ئەدەبی و لێكدای، وێنەكێ جوانێ ژنێ ژ داب و نەرتێن كەلتوری پەلكێش دكەت و درومانێ دا بشێوێ رودان و تابلویان پیشان ددەت.
• مرن دزەنگا 12ێ دا، رومان 182 لاپەر، كەوسەر شەوكەت، چاپخانا هاوار 2015.
• دروژناما ئەڤرو ژمارە 1814 ل روژا 2/2/2016ێ دا بلاڤ بویە.
%20copy.jpg)
ليست هناك تعليقات:
إرسال تعليق