عبدالرحمن بامەرنی
هەر چەندە مروڤی بخو زمان یێ خولقاندی، لێ ئەڤە نە رامانا وێ ئەوە كو زمانی سحر و (تەلسم)ێن خوە یێن تایبەت نەبن. پێشكەفتنا زمانی ژی هەر هوسان بو یە و سنعەتكاری بو هاتیە كرن و زمانە مروڤ ژ جیهانا گیانەوەران جوداكری، كو بتنێ برییا رەنگی و قەبارەی و بێهنێ و تامكرنێ، ئەڤ هەردوو جیهانە دگەهنە ئێك. داهێنانا مروڤی نە بتنێ د ئاخفتنێ دا یە و ئەگەر ئاخفتن بتنێ بو مەبەستەكا یان هزرەكا راستەوخو دناڤبەرا مروڤی و وەرگری دا بیت، لێ زمانی هەمان هەسەت و هەمان ئەرك نینن كو بتنێ ڤێ پەیوەندیێ دروست بكەت و لڤێرە ژی ئەز دهێمە سەر كاكلكا بابەتێ خوە یێ من مەبەست پێ، ئەو ژی زمانێ داهێنانێ یە و ئەڤ زمانە د شێت چ تشتی ب خولقینیت، كو پێشتر مروڤ لێ د هایدار نەبون و ئەو چ سحر و تەلسمن، زمان گرێكێن وان ڤەدكەت.
دێ نشتمانا خوە نازینم، شعرا هوزانڤان )هزرڤان(ی یە د كوڤارا چاڤدێر ژمارە 123 ێ دا بلاڤ بویە، ئەگەر وێنەیەكی ژ ڤێ شعرێ وەربگرین، ژبلی یاریكرن ب پەیڤان، هوزانڤان وێنەیەكی ب زمان دئێخیت و هەر كەسێ پیچەك گوهێ شعری هەی و پیچەك ژ حەژێكەرێن خاندنا شعرێ بیت، ژ ڤی وێنەی نابوریت. دبیت ژی ب چەند جاركی دگەل ڤی وێنەی دا بژیت، هوزانڤان دبێژیت:
سترانەكێ ب چاڤەزەرێن مامزەكێ دگۆتن بەند
وێ ئاوازێ ب خوەرا برم
بێ های ل چەرخا سەمایێ سەرخۆش كرم
سەرخۆش د لاندكا شەڤێ دا بێ دابڕان
د وێنێ ئێكێ دا، دەما ستران (بەندا)ن ب چاڤێن مامزێ دبێژیت، پێدڤی ناكەت خاندەڤا پسیار بكەت یان لهیڤیێ بمینیت كا ستران بێژ كی یە و چ رەگەزە، دبیت سروشت بیت و دبیت بێدەنگی بیت و خەیالا هوزانڤانی بخوە بیت و دبیت ژی داهێنانا هوزانڤانی بیت، كو برییا وێ ئاوازێ، سترانێ، بەندێ، خوە پاڤێژیتە بەروكەكێ دی و سنعەتكاریێ د وێنەیەكێ ئاسایی دا بكەت و ئەو تشتێ وی بڤێت بینتە زمان، ئەو ژی حەژێكرنا خوە و سەرسام بونا خوە و شەیدایی بونا خوە بو سروشتێ نشتمانێ خوە دیار بكەت، كو چاڤێن مامزێ وەك ئالاڤەكێ جوانیێ بو ڤێ مەبەستێ بكار ئینایە. هوزانڤان دبێژیت (وێ ئاوازێ ب خوە را برم)، لڤێرە خەیالا هوزانڤانی نە وەك خەیالێن كەسێن دی یە، ژبەركو لێگەریان و مژویلاهیێن هوزانڤانان جوداتر لێگەریانن ل تشتێن نوی، هوزانڤان حەز دكەن، ئەو وێنەیێ دئێخنە د خەیالا خوە دا، لڤینەكا دی بدەنێ و كەنگی هوزانڤان شیا دگەل وێ لڤینێ رحەكێ ب وێنێ خوە ب بەخشیت، هینگێ دێ شێت شعرەكا جوان بەرهەم ئینیت و بەرهەم ئینان ژی ب رامانا خولقاندانا تشتێن نوی، ژ بەركو هوزانڤان وێنەیان دبینیت و ب سنعەتكاری و ئەزمونا خوە یا شعری و مەعریفی، گیانی پێ د بەخشیت.
ئەگەر ل سەنگ و هێزا ڤی وێنەیێ شعری سەح بكەین و بزانین كا هوزانڤانی دڤێ شعرێ دا چ یاریكرن د زمانی دا كریە، دێ دڤی وێنەی دا بینین كو هوزانڤانی چاڤێن مامزێ بتنێ بو راكێشانا خاندەڤای وەرگرتینە، ئەگەر نە ئەو سترانا هوزانڤان ب گوهداریا وێ سەرخوش بوی، ل سەر خاترا چاڤێن مامزێ بتنێ نە هاتیە بەر گوهێن وی، بەلكو ئەو سەرخوشیا هەنێ ژ سروشتی و سحرا سروشتی بو یە، هوزانڤانی دڤێت حەژێكرنا خوە بو ڤی سەروشتی د دەرزەكا شعری را دیار بكەت، كو دگەل نشتیمانێ خوە بژیت و وەسف بكەت، هوزانڤان برییا ڤی وێنەی حەژێكرنا خوە دیار دكەت، پەنا نە بریە وێنەیەكێ راستەوخو و سالوخەتدانێ، بەلكو ئالاڤێن وی و پەیڤێن وی و زمانێ وی هەر دەم ژ كەسێن دی دڤێت جوداتر بیت، كەنگی هوزانڤان شیان ڤی زمانی جوداتر بكەن و سنعەتكاریێ تێدا بكەن، شعرا وان ژی هند دێ رەواجا خوە زێدەتر وەرگریت و دێ یا مەقبول تر بیت ژ لایێ خاندەڤای ڤە.
تایتلێ هوزانێ یاریكرنەكا دی یە هوزانڤانی بكار ئینای، كو خاندەڤا ب ڤێ شعرێ ڤە بهێتە گرێدان و خوە ژ خاندنا وێ بێ بار نەكەت كو هەمی خەلك ب جورەكی و دوا ب نشتمانێ خوە ڤە دگرێداینە و حەز دكەن ڤێ نازاندنێ بدەنێ، لێ ئایا دێ شێن خوە دگەل زمانێ هوزانڤانان هەڤبەر بكەن.
ليست هناك تعليقات:
إرسال تعليق