مەرەما من ژ تەكنیكا ڤەگێرانێ د شعرێ دا، نیشاندانا تابلویەكێ شعری یە كو ئەو تابلو ژلایێ هوزانڤانی ڤە هاتبییە دروستكرن. دپتریا شعران ژی دا ئەم ژ هوزانڤانی دفێرین ل بەرانبەر تابلویەكێ شعری راوەستین و گەلەك جاران ژی، دئێك شعر دا ئەم كەرنەڤالەكێ تابلویان دبینین! ئەڤ تابلویێن هەنێ ژی نە وەك تابلویێن هونەرمەندێن شێوەكاری نە ب رەنگ و فرچەی هاتبنە كێشان، لێ رولێ هوزانڤانی لڤێرە دبیتە رولێ شێوەكاری و دهەمان دەمدا، رولێ وێنەگرەكی ژی دگێریت و هوزانڤانێ زیرەك و دەستهەل ژی ئەوە یێ بزانیت ڤان هەردوو هونەران تێكەلی ئەزمونا خوە یا مەعریفی بكەت و بهوستاكاریا خوە یا شاعیرانە و سنعەتكاریا خوە، وێنەیەكێ شعری، تابلویەكی شعری و دەقەكێ شعری بینیتە زمان.
ئەگەر گوتنەكا (بورخیس) وەربگرین دەما دبێژیت: (شعر ژبلی تامێ و سوزان چ تشتێ دی نینە) و ڤێ گوتنێ ل سەر (شەڤەكا رومانسی)، ئێك ژ شعرێن هوزانڤان (قادر حەسەن عیدو) كو د روژناما وار ژمارە (773)ێ دا بلاڤ بوی بدەینە خاندنێ و ڤێ شەڤێ وەك تابلویەك وەرگرین. هوزانڤان ژ دەستپێكا شعرا خوە چەند كلیلان رادەستی مەیێن خاندەڤا دكەت، (شەڤەكا رومانسی)، هوزانڤان یێ خاندەڤایێ خوە ل ڤی تابلوی بژارە دكەت، كو پیشانگەها شعری بو كەسێن عاشق و ئەڤێن رێزێ ل رومانسیەتێ دگرن یا ڤەكریە، یێ خاندەڤایێ خوە چارچوڤە دكەت و لپێش وەخت دزانیتـ شعرا خوە بو چ جورەكێ خاندەڤای نڤیسی یە، دا شعرا وی بشێت تام و سوزداریا خو ب وی كەسی ب بەخشیت. ئەڤا هەنێ ژی پولینكرنەكا جوانە كو چەندین بابەتان تێكەلی ئێك بكەین. (رونشتن بەرامبەری تە)، لڤێرە دڤێت هوزانڤان دڤێ ڤەگێرانێ دا وێ باوەریێ بو مە پەیدا بكەت كو هندەك سالوخەت لدەف وێ هەنە یا ل بەرامبەری وی روشنتی، كو بێژین بەلێ هوزانڤان یێ شیایی ڤێ شەڤێ ساخ بكەت، بەلێ ئایا ئەو كەسا هەنێ راستە ئەو سالوخەت لدەف هەنە كو هوزانڤان ڤێ وەسفێ بدەتێ؟ ئەڤا هەنێ ژی دێ بیتە بابەتێ مە یێ لێگەریانێ ل ڤەگێرانا ڤێ چیروكێ، د خودیێ ڤی دەقێ شعری دا. ئەگەر چەند وێنەیەكان ژڤێ شعرێ داڤ كێش بكەین:
(لێڤێن تە گولنارن، دلان بۆ خۆ ڕادكێشن)، (چاڤێن تە دوو سەرگەڕێن نێچیرڤانن)، (گەڕدەنا بەفرین... سینگێ تەیێ نوورانی)، (لێڤێن تەیێن پڕی ڕاز... دوو زاڕۆكێن ساڤانە... ب نۆز و نازی دلڤلڤن). ئەڤ وێنێن مە رێزكرین هەمی سالوخەتێن كچەكێ نە كو هوزانڤانی ڤیایی بكەتە چیروكا ڤێ شەڤی بو مە ڤێگریت و دا ئەم بزانین كو رونشتنا وی یا بێبەرهەم نەبویە، دهەمان دەم ژی دا، دڤێت هوزانڤانی چەكەك بو خاندەڤایێ خوە هەبیت و هندەك دەستەواژە ڤێ هەبن كو خاندەڤایێ خوە رازی بكەت و هندەك وەسف و سالوخەتێن جوان بەچاڤ بكەت، دا خاندەڤا ژ شعرا وی ڤەنەقەتیت.
ئەڤ وێنێن ل سەری ئەگەر ئاماژە بن بو جوانیا كچەكێ، لێ ئەڤە بتنێ بەس نینە بو ڤێ ڤەگێرانێ، ژبەر هندێ ژی هوزانڤان پەنایێ دبەتە هندەك تشتێن بالكێش تر كو راست ببیتە شەڤەكا رومانسی، دەما دبێژیت (دەستێن تە وەك بەلاتینكا... ل دۆر مۆما ڕوویێ تە دزڤڕن... دگەل زولفێن تە سەمایێ دكەن... وەك دوو كەڤۆكێن تێهنی و برسی... د هێلینكا خۆدا ناهەدرن)، شاعر لڤێرە كلیلەكێ ژڤێ ڤەگێرانێ دكەتە ددەستێ خاندەڤایێن خوە دا، كو دگەل سالوخەتێن جوانیێ یێن لدەف ڤێ كچا هەنێ، فیریانا عەشقێ ژی یا لدەف هەی، ئەڤە ژی تام و خوشیەكێ ل سەر ڤێ شەڤێ زێدەدكەت و ئەگەر وێنەیەكێ بڤی رەنگی دناڤ ڤی دەقێ شعری دا نەبایە، دبیت شاعر نەشیابا ناڤێ رومانسیەتێ لێ بداینت و دا بزانین هەستێن هوزانڤانی بو ڤێ كچێ چنە و دا تابلو تەمام بیت، دڤان وێنەیان دا هاتیە: (لێڤێن من وەك دوو كەوێن... پەیت و سڕت و سڤك... ل بەرزی و نزمییا دیمێ تە دگەڕن... وەك دوو مامزێن برسی... ل پاوانێ سینگێ تە دچەرن... چاڤ ڕەنگێ ژیانێ دبینن... گوهـ ئاوازێن ڤیانێ دبهیزن). ئەڤ وێنە هەمی ژی ئاماژەنە كو هوزانڤان ژی دڤێ شەڤێ دا یێ بەشدارە و دهەمی دەمان ژی دا، هوزانڤان جوداتر ژ كەسێن دی، حەزدكەت ژ خەیالا خوە ژ زمانێ خوە یێ شعری، تابلویەكی ژ هەست و سوزداریێ دروست بكەت و پێش كێشی خاندەڤایێ خوە دكەت، هەر وەكو ئەمێن خاندەڤا برێكا ڤێ شەڤا رومانسی دناڤ ڤێ ڤەگێرانێ دا، بەرزەبوین.
%20copy.jpg)
هناك تعليق واحد:
Likes it
إرسال تعليق