كۆمەلە هەلبەستێن (بارانا درەوا)، دیوانا پێنجێ یا هەلبەستڤان عەبدولغەنی كۆڤلی یە، ئەڤ دیوانە ژ (113) ناڤ و نیشانێن هەلبەستێ، دناڤا 130 لاپەرێن پەرتۆكەكا ژ قەبارێ نیڤ a4 دا هاتینە چاپكرن. پێشەكیا ڤێ دیوانێ ژی ژلایێ نڤیسەر (ئەدیب عەبدوللا) ڤە هاتیە نڤیسین. دگەل خواندنا من بۆ ڤان هەلبەستان، ل جارا ئێكێ ئەز ل سەر شعریەت دڤێ دیوانێ دا رەوستام، یا راست من قەلەمێ خوە بۆ تیژ كربوو، لێ تشتەكێ دی بالا من زێدەتر راكێشا، ئەو ژی زمانێ رەخنێ دناڤا ڤان شعران دا. تشتێ بەرێخوەدانا من ژ هزرا من ئەز پاشكێش كریم، هەلبەستڤانی خوە هند نزیكی جاددێ و كۆمەلگەهی كریە، لایەنێ شعریەتێ ژبیرا مرۆڤی وەك خواندەڤا دبەت.
(خواندن ژی هەر هۆسانە، ئەو خواندنا نەشێت تام و خۆشیەكێ ب مێشكێ ب بەخشیت، مروڤ نەشێت دگەل دا یێ بەردەوام بیت...!)
بۆچی رەخنە ل سەر شعریەتێ زال ببیت:
هەست و دەربرینێن هەر كەسەكی، هێزا خوە، ژ رەنگڤەدانا تشتێن ل دەردۆرێن وی روو ددەن وەردگرن. تشتێن وی دكەنینن و دلگران دكەن. تشتێن خشیێ پێ دبەخشن و وی نە ئارام دكەن. ئەڤ رەنگڤەدانێن هەنێ ژی بۆ هەر كەسەكی، خوە برەنگەكێ جوداتر دیاردكەن. هەلبەستڤان ژی ژبەركو خوەدان هەستن و ئەڤ هەستێن هەنێ دناڤا نڤیسنیێن وان دا پەیدا دبن، برەنگەكی و دوان، بێی ئەڤ هەلبەستڤانێ هەنێ هەست پێبكەت، بێی بزانیت یێ كەتیە بن باندورا وان تشتان، ئەڤ هەمی تشتێن هەنێ دناڤا وێ هەلبەستێ دا بەرچاڤ دبن. مەرج نینە ئەو تشت ژی هەمی گاڤان دبیاڤەكێ دەستنیشانكری دا بن، عەشق و ئەڤینی یان شورەشگێری یان رەخنەیا جڤاكی بیت. لێ راستیەك ل پشت ڤێ چەندێ هەیە و خواندەڤایەك بو ڤان جورە نڤیسینان یێ هەی و خوەشیێ ژێ وەردگریت و تا بەرگریێ ژی ژێدكەت. نمونا شعرا بەری سەرهلدانێ و ئەو خواندەڤایێ شعرێن وی دەمی دخواندن و تام و خوەشی ژ وان شعران و هێمایێن دناڤا وان شعراندا ددیت، هەمان ئەو خواندەڤا نۆكە تامێ و خوەشیێ ژ شعرا نۆكە نابینیت و ئەڤە ژی تشتەك سروشتی یە.
(خوە ژبیرنەكەین ژی، خواندەڤا رەخنەگرەكێ ئەكادیمی نینە، دا بزانیت مەرجێن شعریەتێ دناڤ ڤان شعراندا هەنە یان نە، بتنێ وی دڤێت، كەسەك یا ب دلێ وی بێژیت و هندەك ژ ئازارێن وی كێم بكەت و تام و خوەشیەكێ بدەتێ...!)
رەخنە ب زمانێ خەلكی:
ئەڤ قەیرانێن روی ل هەرێمێ كرین، خوە د دو جۆرێن كێشەیان دا دبینن، ئێك سیاسی و یا دوێ ژی ئابوری. تا وی راددەی، كارلێكا ڤان قەیرانان ل سەر خەلكی هەیە، گەلەك جاران قەیرانێن ئابوری ب وی رەنگی كارتێكرنێ ل سەر ژیانا خەلكی دكەن، ئەڤ خەلكێ رۆژەكێ بتنێ ئومێدا وی رزگاركرنا كوردستانێ ژ دەستێن دۆژمنی و خەون و هیڤی ل سەر ڤێ چەندێ ئاڤاكرین، ئەڤرو ئەو خەون هەمی بوینە تشتەكێ ژبیركری، ئەڤ چەندا هەنێ ژی ب ئاشكەرایی دناڤ ڤان هەلبەستان دا دیار دبیت، ئەگەر پەرەگرافەكی بۆ نمونە بەرچاڤ بكەین:
(ئەڤە سالا نوی هات/ نزانم دێ بەرپەرێن نوی ڤەكەن/ دەستێن هەڤدوو گرن/ شەرمێ ژ خوینا شەهید و سێوی و بێ باباكەن/ ئێكودو ماچی كەن و لێك بورن/ یان دێ كوردستانێ فروشن/ پارچە پارچە كەن؟؟؟ (ژ هەلبەستا ئەڤ سالە چوو، لاپەرە 37،38).
دخواندنا ڤێ پارچە هەلبەستێ دا و بتایبەت ئەم ل دەستپێكا سالا نوی، خواندەڤای دڤێت بەرسڤەكێ ژ سیاسەتمەدارێن كورد وەربگریت! هەبونا داعش وەك دوژمنەكێ راستەوخو گەفێن بەردەوام؟ هەبونا ترسا (حەشد ئەلشەعبی) پشتی نەمانا داعش؟ هەبوونا ئیرانێ و توركیا و كارتێكرنا وان ل سەر پارتێن سیاسی؟ پەرلەمانەكێ ژ كاركەفتی و حكومەتەكا ئفلیج؟ قەیرانێن نەبوونا موچەی و كارەبێ و گازێ ووووو هتد. دڤی پەرەگرافی دا، ئەوا هاولاتی نەشیایی بگەهینت، هەلبەستڤان یێ بۆ بەروڤاژی دكەت، ئەو ب لێكئینانێن خوە یێن شعری یێ دبێژیت: ژ ئەنجامێ ناكوكیێن دناڤبەرا وە دا، كوردستان یا دهێتە فرۆتن!
یان ڤی پەرەگرافی:
(ددەمەكی/ جاش هەبوون/ لێ هێران و ئاش هەبوون/ مە دزانی كیش جاشە/ كی پارتیە/ كی ئاشە/ كی ئاشڤانە/ كی كاروانییە/ كی خودانە/ كی دزو موغلاچیە/ كی سیخور و تالانچیە/ كی شورەشڤانە/ ئەڤرۆ/ هەمی بوونە جاش/ پشتی نەماین/ هێران و ئاش/ جاش بوونە حاكم و پاشا/ رۆژێ سەد جار/ دبێژن حاشا/ خودێ حەشرا مە نەكەت دگەل/ گەندەلچیا و خودانێت بیست معاشا. هەلبەستا حاشا لاپەر 209، 210).
هەر كەسێ ژیانا بەری سەرهلدانێ دیتی و ڤێ پارچە هەلبەستێ بخوینیت، ئەو زولم و زورداریا بەعسیان دگەل خەلكێ بێگۆنەهـ دكر، بتنێ ژبەركو كوردن، چ جاران ئەو رۆژ ژ بیرێ ناچن. راستە ئەو رژێم روخیا نەما، بەلێ كەسانێن دی هەبون و دارودەستەكێن دی هەبون، خەلكی نەخوشیا خوە ژ بەر ددیت، ئەو ژی رەفیق و چەتە و موستەشار بوون، دگەل روخیانا وێ رژێمێ، جارەكا دی هەڤكێشە دبەرژەوەندیا وان كەسان دا زڤریڤە، ئەو كەسێن ئەڤ هاولاتیێ بێگونەهـ، چ ژیارا خوە ژ بەر وان نە، ئەو كەسێن ل سەر حسابا خوینا كوردان، یاری بو خوە ب پاران دكرن، ئەڤرو ژی خوەدان چەندین موچەنە و خوەدان پایەنە، هۆسان هەلبەستڤان بەحسێ ڤێ نەدادیێ دكەت.
(خوە خواندەڤانی ژی، دڤێت هەمان تشتی ژ ڤان سیاسەتمەداران را بێژیت...!)
بۆچی بارانا درەوا؟
دا كو ژیان بەردەوام بیت، دڤێت زڤرینا عەردی یا دروست بیت و دەمێ ژیان ل سەر عەردی بەرەڤ مرنێ دچیت، پایز دهێت و داروبار بەلگێن خوە دوەرینن و زڤستان گەفێن مرنێ ل سەر هەمی شینكاتیێ دكەت، خەلك هیڤیا ل سەر هاتنا بارانێ رادچینن، ژبەركو باران دشێت بەردوامیێ بدەتە ژیانێ، لێ دەما هیڤیێن خەلكی درەو پێڤە بهێن، هینگێ خەلك بێ ئومێد دبیت و بهزرا من هەلبەستڤان دەهلبژارتنا ڤی ناڤی دا بو پەرتۆكەكا تژی رەخنە، ناڤەكێ دروست و دجهێ خوەدا یێ هەلبژارتی، ژبەركو، ئەو هیڤیێن خەلكی خەون ل سەر راچاندین، درەو هاتنە شینێ و بێزاری بخەلكی ڤە دیار بو. ئەڤ چەندا هەنێ ژی دشعرا (ئەڤە چ وەلاتە؟) دا ب ئاشكەرای و دەق و دەق دیار دبیت، وەك ڤان پەرەگرافان ژ هەمان هەلبەست:
+ (ئەڤە چ وەلاتە/ دز و گەندەل تێدا دگرنژن؟).
+ (ئەڤە چ ماندیبوون و خەباتە/ فەرمانبەر و ماموستا/ بێ بەرامبەر خو دوەستینن و پێڤە دمرن؟).
+ (ئەڤە چ خانەنشینن/ ب دوسەد هزارا سالێ خرێ دقەتینن؟/ دیارە حكومەت یا ل هەوە شارەزایە/ چ دكیسك و قەلینێت وە نەمایە).
+ (ئەی وەلاتێ پری پەترول/ ئاخا تە زێرە/ بۆ ترك و عەجەما خێر و بێرە). ژ هەلبەستا ئەڤە چ وەلاتە؟ لاپەر 114، 115، 116.
خواندەڤا ژ ڤێ پەرتۆكێ ل كیڤەیە!
هەلبەستڤانی ددیوانا (بارانا درەوا)ن دا، بالانسا شعرێن خوە ب ئالیێ هەست و دەبرینیان دا ئالیسەنگ كریە و هەر كەسەكێ ڤان هەلبەستان بخوینیت، ڤێ راستیێ ب زیقی دبینیت و خوە دناڤ وێ جیهانێ دا دبینیت، یا هەلبەستڤانی بو خوە بناڤێ شعران پاوان كری.
(هەر هۆسایە ژی، شعر بخوە دویركەفتنە ژ جیهانا راستیان، رەڤینەكە بەرەڤ خەیالەكا چێكری و دڤێ جیهانێ ژی دا، بتنێ خواندەڤایە بریارێ ددەت، كا چاوان د دشعرێ بگەیت و چ شروڤەكرن بدەتێ...!).
تێبینی:
دروژناما ئەڤرو ژمارە 2035 یا روژا 17/1/2017ێ دا هاتیە بلاڤكرن.
ليست هناك تعليقات:
إرسال تعليق