ئەڤ گوتوبێژە ژلایێ هوشەنگ شێخ محەمەد دگەل عبدالرحمن بامەرنی هاتیە ئەنجامدان و دكوڤارا مەتین ژمارە 187 دا هاتیە بلاڤ كرن.
12/07/2009
هۆشەنگ: بامەرنی، برا ئەز یەكەم پرسیار بۆ تە بوەشینم بریتی یە ژ چەند پەیڤەكان، (پەشیمانی، چیرۆك، سویند، شعر). برایێ بەڕێز من ئەڤ پەیڤێن هەنێ دناڤ شعرەكا تە دا (گەڤزكێن شعری) هینانە دەر، ئەگەر ئەز پرسیار بكەم ژوان پەیڤان تو دێ كیشكێ هەلبژێری، كو بكەیە ناسنامەیەك بۆ بامەرنی یان بۆ شعرێن بامەرنی؟ و هەكەر پیچەكێ مەسەلێ ژی ئالوز بكەم دبێژم بامەرنی پەشیمانە؟ یان چیرۆكە كە؟ یان سویندەكە؟ یان شعرە؟
بامەرنی تو هەكەر باسی خۆ بكەی، دناڤ وان چوار پەیڤان را، سەربۆرا خوە بۆ مە بێژی. كا تو چ كاینەكی؟
بۆ وێ كو پتر ژی مەسەلێ كویرتر لێبكەم، بامەرنی وەك هۆشەنگ، ڤێگاڤێ من تشتەك نینە ژێ پەشیمان بم، خوە وەك چیرۆكەك ژی نابینم، پتر پێدحەسیێم ئەز شەبەحانە دڤێ ژیانێدا دفرم، بابەتەك یان كەسەك ژی نینە ئەز سویندا پێ بخۆم، ئانەكو چ تشتێن موقەدەس ل جەم من نە ماینە. بۆ شعرێ ژی ئەز چ نابێژم.
لێ بزانم بامەرنی ئەز و تو دڤێ گۆتۆبێژێدا دێ گەهین كیڤە؟ تو هەیامێن داویێ گەلەك دنڤیسی و ئەز باوەڕم ئەو زۆر نڤیسین پەیوەندی ب هەر چوار پەیڤێن هەنێ و پەیڤێن دی ژی ڤە هەیە كو رەنگە دگەل بەرسڤا كەشف ببن یان دگەل پرسیارێن دی خوە پێشبەر بكەن.
بامەرنی من ئەڤ گۆتۆبێژە وەها دەست پێكر، بۆچ؟ ئەز ژی نزانم، لێ ئەڤە رێكەكە دا بامەرنی ژناڤدا بئاخێڤم، درێكا پەیڤاندا بچمە دهناڤ و گیانێ وی دا، ئەز بەرەڤ گیانێ تە ب پەیڤێن خوە دهێم، بزانم تو بەرەڤ كیڤە؟
14/07/2009
عەبدولرەحمان بامەرنی: ئەگەر بێژم تە ئەز یێ پەشێمانم!، نەخێر ژبەركو من چ قوناغێن تایبەت دژیانا خوە دا نینن كو هزرێ تێدا بكەم، خوزیا بو راهێلم كو جارەكا دی زڤریبامێ ڤە. ئەو رێكێن ئەز تێدا و دناڤدا دەربازبویم و نوكە ئەز خوە تێدا دبینم، هەڤكێشەكە و ئەنجامێ وێ هەر دا بڤی رەنگی بیت یێ نوكە تو من تێدا دبینی یان نڤیسینێن من لبەر روناهیا وێ زیق دكەن. دا هەر ئەڤە بم، بوچی؟ ژبەركو من چ تشتێ هوسا نینە كو روژەكێ ئەز و قەلەمێ خوە بكەڤینە بەر و رێزكەم و بێژم ژبەر ڤێ و ڤێ و واهە كەس چاڤ لمن نەكەت. ئەز باوەرناكەم ژی ئەو پەشێمانیا تە ئینایە سەر زمان ژی بوێ قەدەرێ بیت، گەر من هو كر بایە یان من ئەو رێكا هە گرتبایە بەر، دا چەند قوریشەكێن دی دبەریكا من دا زێدەبن.
ئەز نەیێ پەشێمانم، ژبەركو زاروكینیا من گەلەك یا تەحل بو و ئەز نزانم چاوان بكەمە چیروك! هەر دبیت ژبەر وێ چەندێ بیت كو ئەز نەشیایمە وێ چیروكێ بێژم یان ژی من نەڤیایە كەس وێ چیروكێ بخوینیت، ئەز ل باوەرم پتر دمن بگەهی ئەگەر تو سەحكەیە نابینایەكی چاڤێن خوە ل پشت بەرچاڤكەكا رەش ڤەشارتین. نزانم بو تە ب چ سویند بخوم دا تو باوەربكەی كو من بتنێ حەژ تنێیاتیێ كریە و ئەز پتر بوێ چەندێ یێ خوش بوم، گەر ئەز بتنێ بامە هەر بتنێ ژی خودان هزرێن خوە بامە و كەسێ لبەر دەڤێ من نە دابایە. هەر ژبەر هندێ بویە چ جارا ئەز پێدڤی نەبویمە كەسێ بدەمە سویندێ یان بو كەسێ سویند بخوم، هەر چاوا بیت ئەز شانازیێ بركمانیا خوە دبەم و ئەزێ ركو، ئەز خودانێ سەرێ خوە بوم و من ئەو نە دهێلا بتنێ، ژبەر هندێ ژی تا نوكە هەر تشتێ ب بەرچاڤێن من بكەڤیت و من دناڤ خودا ئالوز بكەت! ئەز چەند خاندنەكان ددەمێ و دویرنەبینە ژی هەرگاڤا من كورتە چیروك یان رومان نڤیسیبان یان ب بامە هونەرمەندەكێ شێوەكاری و تابلویێن من بدیواران ڤە هاتبانە هلاویستن یان ژی ببامە موزیك ژەن، دا بتنێ ناڤ و هەڤال و شێوازێ هزركرنێ و دارێتنا وان لدەف من هێتە گوهرین و دشیانێن ڤان هەمیان ژی دا بو جێهـ شعرێ بگرن.
14/07/2009
هۆشەنگ: بامەرنی من بەرسڤا تە سێ جار ل سەر ئێك خواند، تو باوەڕ دكەی هەكەر بێژمەتە من باوەڕی ب هەمی پەیڤێن تە كرن و من گەلەك حەژ تە كر؟! تە مەسەلا تنیاتیێ یان تەنهایی ل دەف من وروژاند، ئەز ژی هندەك جاران حەز دكەم هند بتنێ بم، تەنانەت دگەل هۆشەنگی ژی نەبم؟! تو بۆچی وەها حەز ژ تەنهایێ دكەی؟ مەسەلە گرێدای هزر و بیرو بۆچوونانە، یان گرێدای ئەو كەتوار و هەقیقەت و ژیانا تو تێدا؟ ئایا دەمێ تو تەنها بی، عبدالرحمن بامەرنی نەفی دكەی یان چڤاكی؟ یان هەردووكان یان ئێك ژوان ژی نەفی ناكەی؟ بۆچ؟
هەروەسا زارۆكینی ژی وەك بابەت تە ئازراند، رەنگە هەر ئێك ژمە هندەك روویدان و بیرهاتنێن تایبەت یێن زارۆكینی هەبن، لێ هەمی نەشێن بكەنە چیرۆك ، ئەز بخوە ڤێگاڤێ دناڤ پێكۆلەكێدا كو هندەك سەرهاتیێن زارۆكینیێ بكەمە چیرۆك یان رۆمان یان هەر جۆرەكا نڤیسینێ، بارا پتر ژی من دڤێت وان روویدانان بكەمە چیرۆك ئەوێن تایبەتن ب مەسەلەیێن سێكسی، بۆ نموونە كابرایەك هەبوو چەند سالەكا ژمن مەزنتر بوو و دڤیا ب تەعدایی كریارا سێكسی دگەل من بكەت، چەندین هەولدان و سەركەفتی نەبوو. هەتا ڤێگاڤێ ئەڤ رووداوە دگەل من مەزن دبیت و خەریكە دبیتە رۆمان؟ نزانم بامەرنی ئەو تشتێن تو نەشێی بكەیە چیرۆك و رۆمان چنە؟ دشێی لڤێرە، د بەرسڤا خوەدا بكەیە نڤیسین؟
پشتی وان پرسیاران بەرسڤ ددەی تكایە وان سەد و سیه و چوار پەیڤان بۆ من لگور دیتنا خوە پێناسە بكە:
16/07/2009
عەبدولرەحمان بامەرنی: هەكو ئەز بتنێ دمینم، ژبەركو ئەز دشێم دگەل خوە دان و ستاندنێ بكەم! ئەو تشتێ سەرنجامن بو هاتیە راكێشان ئەز دوبارە خاندنەكێ ددەمێ. هەمیا دەمەك دڤێت بتنێ بمینن یان دەمەك بو لێ زڤرینێ، بەس دیارە حەژێكرنا من بو وێ، برەنگەكێ دی بویە. د تەمەنێ زاروكینیێ دا جارنا من هزردكر بتنێ ئەز یێ دڤێ دنیایێ دا هەیم، ئەو كەسێن ل دووروبەرێن من ژی هەر ژ برا و خوشك و هەڤال و هەر كەسێ كەتبا بەرچاڤێن من، هەمی ئەكتەرن و هەمی مروڤێن وەهمی و خەیالی نە! هەر ژ لێكزڤرینا شەڤ و روژان، ترس و برس و برویسی و هەكو ئێڤاریان پێشمەرگە دبو رێزك و ل سەر مالان بەلاڤە دبون!! ئەز تە لومە ناكەم ئەگەر تو هزر بكەی ئەڤە كەسەكێ ئەزوكی یە، بەلێ من بیروكەیەك هەبو و من تێدا هزردكر هەر مروڤەكی رویەكێ باش هەیە.
قوناغا زاروكینیێ ئەز گەلەك پێدڤی هەڤالان بوم و هەردەم من خوە ژێ ددا پاش، جارنا ئەو روی لدەف وان یێ ڤەشارتی بو ئەوێن دگوتن هەر كەسەكی رویەكێ باش هەیە، بەلێ تە پسیارەك ئازراند و ئەز نەچاربوم هندەك بەرسڤان بو ڤەببینم، ڤێجا ئەو بەرسڤ چەند نێزیكی راستیێ نە ئەز بخوە ژی نزانم، من دزاروكینیا خوە دا گەلەك نڤێژ ل سەر ستریا كرینە و بەرێن شاریایی لبەر حەتاڤێ من سەرێ خوە پێڤەنایە، من هزر دكر چەند پتر تێدا هەست ب ئێشانی بكەم دێ خێرا من مەزنتر بیت، قوپا شێخی و فاتحا شێخی و عەیدا شێخی و ماچیكرنا مەكانێ شێخی و كەسكا شێخی هەمی یێ دگەل من مەزن بوین.
زاروكینیا من ئەز فێری گەلەك تشتان كریمە، ئەز قەردارێ وێ زاروكینیێ مە كو شیایی عەبدولرەحمانەكی پەیدا بكەت زوی (غرور) سەرێ وی نەگریت، یێ گەشبین و هەردەم هەست بخوە شكاندنێ بكەت، خوە بهێلیتە بهیڤیا خوە بتنێ ڤە و هەردەم حەژ خوە ڤەهێلانێ نەكەت. ڤێ راستیێ ژی ئەز دێ كێشمە ناڤ بەرسڤێن خوە، گەر گرنژین من بخوە پەیدا نەكربان جیهانەكا تایبەت من نەبا دبیت ئەڤرو ئەز برەنگەكێ دی هاتبامە دیتن عەبدولرەحمانەكێ سمبێل بوق، پرچ درێژ، رهـ ساسوكی یان نوكە ل جادێن ئەوروپا من پیاسە كربان. بەلێ هەردەما پاخلێن من ژ كەربێ و تەحلاتیێ و رەڤینێ و خەمان تژی ببان! هەر ملانا لبەر دەنگێ دەهول و زرنا ب بەرچاڤێن من كەتبا، من خوە دناڤ را دكر و دگەل سەلیقا وێ ملێن من بخوە دهەژیان و هەر كەسێ هاتبا دەستێ من ژی زوی دەستێ من بەر نە ددا، چنكو من حەقێ وێ داوەتێ ددایێ و من دزانی ئەز یێ بەرەڤ روژێن گەش و ئاڤا ڤە دچم، هەر ژبەر هندێ ژی پتریا جاران سەرچەمك یێ من بو و من ئالا دهەژاند.
1.با: رامالین، نەهێلانا شینوارێن كەڤن.
1. ژن: ئەو كەسا بیرا من ل مال دئینیت.
2. زەواج: گەهشتنا ئارمانجەكێ كو بەری هینگێ پلان بو هاتینە دانان.
3. قانون: هەكو ئەز هەست دكەم ئێك یێ مافێ من دخوت.
4. دەسهەلات: ئەو جهە یێ نەشیایی پێناسا خوە بكەت و هەمی چاڤان رازی بكەت.
5. چیرۆك: هزرێن من ل سەر ئاڤا بوینە و چیڤانوكێن كافرێ حەفت سەر و شەیتانا شوین دئینتە بیرا من.
6. شعر: ئەز پێ هاتیمە نیاسین و ژ دلێ من دەردكەڤیت.
7. دیتن: خوارن و بێهنڤەدانا چاڤان.
8. رەنگێ سەوز: كەسكا شێخی.
9. رەنگێ پەمپی: بو من نەیێ گرنگە.
10. سۆر: شەراب.
11. سپی: كوتر.
12. شەڤ: هزركرن و داهێنان.
13. رۆژ: كار و وەستیان.
14. مزگەفت: سویندا موسلمانان.
15. كەنیسە: هەبونا ئاینێن جیاواز.
16. ئەوروپا: جیهانەكا جودا.
17. نیشتمان: هەمی تشت.
18. پرچ: لەشێ مێ.
19. سمبێل: مێرانی و زرتەكی.
20. لێڤ: ناسناما سەروچاڤان.
21. ماچ: لێكگەهشتن و نزیكبون.
22. سێكس: چاڤ دچنێ.
23. سەفەر: هەیڤێ جارەك.
24. سنوور: دەربازنەبون ژهێلا دەست نیشانكری.
25. جەریدە: پێدڤیە بهێتە خاندن.
26. ماڵ: جهێ بێهنڤەدانێ.
27. زارۆكینی: ئاڤاكرنا كەسایەتیێ و بەرائەت.
28. زەلامینی: هەڤكێشەیا ژیانێ.
29. پیربوون: ژ دەستدانا گەلەك تشتان.
30. كۆلیژ: ددەمێ من دا ب زەحمەت بو.
31. وەزیفە: مسوگەركرنا ئایندەی.
32. خواندن: ب سەرهلبون.
33. نڤیسین: سڤكرنا مێشكی.
34. كچ: بەرائەت.
35. پارە: تێركرنا حەزان.
36. یار: پێدڤیە هەبیت.
37. ژوورا نڤستنێ: هەردەم بهێتە نویكرن.
38. بێهن، عەتر: نیاسینا هەڤالێ.
39. پێلاڤ: دا یێ ماقویل بی.
40. مكیاژ: كێشانا چاڤان.
41. خوارن: بێدەنگ كرنا زكی.
42. فێقی: هنارێن سەیدایێ سەعید ل سەرێ كەلەكێ.
43. تەبەلانێ: خەونێن زاروكینیێ و بارینا تەبەلان.
44. جلوبەرگ: نیشاندانا كەسایەتیێ.
45. بەرچاڤك: خو ڤەشارتن.
46. باخچە: بێهن ڤەدان.
47. پایز: وەرزێ عاشقان، وەریانا بەلگا و رویساتی.
48. هاوین: تەمبەلی و نڤستن.
49. زڤستان: نڤیسین و خاندن.
50. بەهار: خو بەرهەڤكرن بو ژیانەكا نوی.
51. برێڤەچوون: هەبونا ئارمانجەكێ.
52. گریان: هەستكرن ب خوسارەتیێ.
53. گرنژین: رازیبون.
54. پێكەنین: حەز ژێناكەم.
55. زارۆك بوون: بەردەوامیا ژیانێ.
56. بابینی: سەرەدان، بیرلێئانین.
57. خیانەت: خو ژێ دانە پاش.
58. دۆڕان: ئەنجامێ هەڤكێشەكا سەرنەگرتی.
59. پەشێمانی: لنیڤا رێ ژی یا باشە.
60. درەو: خو رازی كرن.
61. دزی: مروڤی شەرمەزار دكەت.
62. برادەر: ژیان بێی وی بریڤە ناچیت.
63. باب: پێدڤی هاریكاریا منە.
64. دایك: ئەزێ دگەل مەزن بویم.
65. برا: مشە سەرەدانا وی دكەم.
66. خویشك: جهێ رێزێ یە.
67. فەلسەفە: خوارنا مەژی.
68. دین: تەناكرنا دەرونێ مروڤی.
69. باژێر: شەرەنیخا پەیداكرنا نانی، نێزیك بون ل شارستانیەتێ.
70. گوند: جهێ ژ دایكبونا من و زاروكینیا من.
71. رەزێ تری: مشتاخا مێویژا.
72. رێكێن گوندا: ئاڤاهی، ڤەگوهاستنا بیكان، پارزینك، دەوسا كەری، وەستیان، ژێهەلی و ژوردانی، ڤێكدانا كەزانان، دیتنا مازیا، سلاڤكرن، بێهنڤەدان.
73. ئاڤ: شكاندنا تێهنشكێ، چاندن، حەودكێن كخس و پیڤازان، تژیبونا تانكێن ئاڤێ، موبەریدا هەوای، شوشیتنا ترومبێلێ.
74. دەریا: سیاربونا بەلەمێ.
75. ئاسمان: هژمارتنا ستێران، تەرمێ نحێ.
76. هێلین: وێنێن وێ یێن زاروكینیێ لدەف من هەنە و نوكە یا هاتیە شویا.
77. باڵندە: ل زاروكینیێ بێوكانە و گرتنا وان، نوكە بەرێخودان و چاوانیا ژیانا وان.
78. هێك: خارن، چویچەلوكێن مامركێن كوردی.
79. گیانەوەر: جیهانەكا جودا، ژیانەكا بێ دلرەشی.
80. زڤڕین: گەهشتنا رێكەكا گرتی و پەشێمانی بون.
81. سویك، بازاڕ: زوی ژێ دەردكەڤم.
82. ئنتەرنێت: یا بویە پێدڤیا ژیانێ.
83. رادیۆ: دترومبێلێ دا.
84. تەلەفزیۆن: دەم بوراندن و مفا وەرگرتن و پێزانین.
85. كورسی: نە یا هەمی كەسانە.
86. كۆشك: بازاركرنەكا سەرپێ.
87. كتێب چاپكرن: گەهاندنا رەوشەنبیریەتێ.
88. فۆلكلۆر: زەنگینكرنا فەرهەنگێ.
89. دیدار: بەرچاڤكرنا هندەك لایەنێن ڤەشارتی.
90. كۆتۆبێژ: نێزیككرنا بیرو رایا.
91. هەناسە: بەردەوامیا ژیانێ.
92. رۆندك: ئارامكرنا مێشكی، رەڤین ژ دورهێلی، ژدەستدانا تشتەكی.
93. گۆڕ، قەبر: دوماهیك هەناسە.
94. گۆڕستان: مروڤایەتی و هەستكرن ب دلوڤانیێ.
95. چیا: ل بهارێ نێرگز و رێڤاس و ل پایزان ژی كەزوان و گهیشك و لهەمی دەمێن سالێ ژی بێهن فرەهی و گەریان.
96. نهاڵ: گەریان و سروشت.
97. سەر سپیبوون: تێكهەلبونا تشتان.
98. نساخی: سەرەدان.
99. نەخۆشخانە: چارەسەری.
100. ستران: گوهدانا دەنگێ خوە.
101. موزیك: فرین دگەل عەوران.
102. پەیاسە: دینەمویێ هزركرنێ.
103. فڕین: برینا قوناغا ئێكێ.
104. هاری: مروڤایەتی.
105. بێدەنگی: دخو گەهشتن و خارنا مێشكی.
106. جگەرە كێشان: بخو حەسیان.
107. مرن: چەند سەردەانا گورستانەكێ دكەم، گریا من بو دهێت.
108. زیندیبوونەڤە: نویبون.
109. راستی: خوشە گەر بهێتە گوتن.
110. هەقیقەت: گەهشتنا وێ ژدەستدان بو دڤێت.
111. گوهداریكرن: وەرگرتنا پێزانینان.
112. ئاخفتن: هندەك جاران یا باشە.
113. شعر خواندن: گوهدێری و شروڤەكرنا وێنەیان.
114. رەڤین: خو قورتالكرنە ژ دەرونەكێ نە ئارام.
115. كۆچ كرن: رێكەكا دی یە.
116. نڤستن: خو بەرهەڤكرن بو دیدارەكا نوی.
117. خەون: خوشە ئەگەر یا خوش بیت.
118. زمان: دڤێت سەربەردایی نەبیت.
119. حەكایەت: ڤەگێرانا سەربوران.
120. خواستن: دەرۆزی كرن: بێ قیمەتی.
121. خێر: شەكروكێن حەجی محەمەدێ توڤی و مە پێكڤە ددوڤرا دگوت ئامین.
122. شەڕ: بێ ئومێدی، نەدیتنا چارەسەریان.
123. هلبژارتن: هەڤركی.
124. نامۆبوون،هاڤی بوون: بێ ئومێدبون.
125. بێ ئومێدی: ژدەستدان.
126. غوربەت: بیركرن.
127. قەرەج: خاستن و فروتنا لەشێ خوە بەرامبەر پارەی.
128. چاندن: بەردەوامیا ژیانێ.
129. گول: دیاری.
130. دار كاژ: سیبەرا عاشقان.
131. سێڤ: فێقیێ حەژێكرنێ.
132. برین: عشق.
133. خوین: شەهید.
19/07/2009
هۆشەنگ: بامەرنی سوپاس بۆ وان بەرسڤان، دا ڤێگاڤێ سوحبەتی ببەینە رەخەكێ دی، تو هەیامێت داویێ ژ جارا پتر دنڤیسی، گەلەك بابەت تە لبن ناڤێ ڤەرێژ كرینە نڤیسین و تێدا هندەك بابەتێت رۆژانە و گشتی پێشكێش دكەی، لرەخەكی دی، بەردەوامی دنڤیسینا شعرێ دا و مرۆڤ هەست دكەت بامەرنی خوە دنڤیسیتەڤە، ژلایەك دی هندەك خواندن ل سەر كتێب و بابەتێن نڤیسەرێن دەڤەرێ پێشكەش دكەی. پرسیار ئەوە بامەرنی بۆچی وان هەموو بیاڤێن نڤیسینێ د ئێك دەمدا ئەزموون دكەت؟ و ئایا بتنێ لایەنەك تێهناتییا وی ناشكێنیت دا دەربڕینێ ژ بامەڕنی بكەن؟ یان مەسەلە هۆكارێن دی هەنە؟ پشتی وی دێ پرسیار كەم ئایا بابەتێن بامەرنی پەیوەندی ب هزر و بیر و بۆچوونێن بامەرنی هەنە یان پەیوەندی ب هەبوونا وی هەیە؟ چونكە د ماوەیا داویێدا ئەز بخوە گەلەك ل سەر وی مژارێ راوەستیایمە، كا نڤیسینێن نڤیسەرێ كورد پەیوەندی ب هەبوونا وان هەیە یان بیر و هزرێن وان؟ ئانەكو ئەو نڤیسین دەربڕینێ ژ ئیرادەیا نڤیسەری دكەن یان دەربڕینێ ژ هزرەكێ دكەن كو لبن كاریگەرییا گووتارێن دینی و سیاسی و رەوشەنبیرییا كوردییە؟ بۆ من تا رادەیەك باش خوەیایە چونكە نڤیسەرێت مە خودان ئیڕادەیەك ئازاد و بێگەرد نینە نەشێن د تێكستێن خوەدا دەربڕینێ ژ هەبوونا خوە بكەن، بەلكی بشێن دەربڕینێ ژ هزرەكی بكەن، لێ ئەو هزر پەیوەندی ب ئیڕادەیا وان ڤە نینە، ئانەكو ئەو ئیزدواجینە نەشێن نڤیسینێ بكەنە بابەتەك كو دەربڕینەك راستگۆیانە دەربارێ وان، بەلكی دەربڕینێ ژ درەو و ماسك و هزرێن جۆراوجۆر دكەت كو دبن كاریگەرییا بهایێن جڤاكی و گووتارێن سیاسی و دینییە، بۆ من پرانییا نڤیسەرێن كوردان یێن ڤێگاڤێ دەربڕینێ ژ ڤی تراژیدیایێ دكەن. نزانم برایێ بەڕێز تو مەسەلەی چەوا دبینی؟
پشتی وێ ژی دێزڤڕمە سەر نڤیسینێن تە و پرسیار دكەم بامەرنی دناڤبەرا بابەتێن گشتی و سادە، شعر و خواندنێن رەخنەیی ل چ دگەڕیێت، ل ئیڕادەیا خوە یا بێگەرد و ئازاد یان وی ئیڕادەی ب ماسك و بابەتێن جۆراوجۆر ڤەدشێریت؟ ئایا دناڤبەرا وان بابەتان دا گەهشتییە كیڤە؟
23/07/2009
بامەرنی: بو ماوێ پتر ژ 20 سالان تو نڤیسینێ بكەی، پێنەڤێت دێ خوە دگەلەك بیاڤان دا بینی. ئەڤ چەندا هەژی زورا سروشتی یە دەما تە خوە دناڤ پەرتوكان را دیتبیت، دێ هەڤالێن تە پەرتوك و قەلەم و كاغەز بن. من خوە دنڤیسینا شعرێ دا دیتی یە و هزرا هێلانا وێ نەكەتیە سەرێ من، بو من نڤیسینا شعرێ گەلەك جودایە ژ نڤیسینا گوتارەكێ یان دیڤچونەكا روژنامەڤانی یان پێداچونەكا رەخنەی، دبیت ژ هەیڤێ پتر یان تا سێ هەیڤان ژی جارەكێ قەلەمێ من دخوەرا نەدیتبیت لبنێن شعرەكێ ل سەر ئێك بنژنیت و دڤان ناڤبەران دا تە كومەكا تشتێن دی یێن هەین بینیە بەرهەم. پێنەڤێت ژی گەر تو یێ برسی بی، دێ بتنێ هزراتە بو كەرەكێ نانی چیت. گەر كەرێ نانێ تە هەبیت دێ هزرێ ل پێخارنەكێ كەی و هوسا ژیان دخوە گوهرینێ و نویكرنێ دایە، كەنگی تەڤیا داهێنانێ بكەی و تشتەكی ئەنجامدەی دڤێت هزرێ دنویكرنەكێ دا بكەی، دبیت ژی هەر ئەڤ چەند ئەگەرە بن جارنا من خوە ل نڤیسینا هندەك بیاڤێن دی دیتبیت.
من چەند ژانرێن ئەدەبی نڤیسین، من خوە پتر دشعرێ دا دیت. من پێداچونێن هزری ل سەر شعر و چیروكێن چەند برادەران نڤیسین، من ئەو هزر و دیڤچون و لێگەریان بو شعرێن خوە زڤراندن و من بچاڤێ رەخنەیی تر ل شعرێن خوە نێری. من خوە هاڤێتە بیاڤێ روژنامەڤانی و پتر ژ پێنج سالان من گوهرینەكا دی دنڤیسنێن خوە دا دیت، یاریكرنا ب پەیڤان و شارەزاییا من دجوانكرنا وان دا، بەرەڤ سەمتەكا دی یا نڤیسینێ ئەز دامە رێ. دنڤیسینا شعرێ دا، ئەز هەست دكەم ئەز ژ كەساتیا خوە دویر دكەڤم و ئالاڤێن من یێن نڤیسینێ و هزركرنێ دبنە هەمی تشت، ئەز یاریان بوان هەمی تشتان دكەم، گەلەك جاران ژی ئەز پێ دحەسم ئەز دبمە پێترانكێ وان تشتا و ئەو هزرێن من دشعرێن خوە دا بەرچاڤكرین، دگەل نڤیسینا شعرێ ئەز وەك لەش نامینم، دبیت هەر ئەڤە ژی بیت كو من گەلەك جاران هزر كریە ئەز د دوو جەستەیان دا دژیم.
نڤیسینا چەند گوتارەكێن ئەدەبی لبن ناڤێ (ڤەرێژ) دروژناما چاڤدێر دا كو پتر ژ 15 خەلەكان من نڤیسین تشتەكێ نوی بون. خوشیا خاندنا وێ و لێكئینانا پەیڤا و دارێتنا شێوازێ وێ و یاریكرن ب پەیڤا و نڤیسینا سەربورێن خو، بابەتەكێ رەخنەی دناڤ را زیق دكر، من هەست دكر خاندەڤایەك دمینتە لهیڤیا خواندنا وان. هزرا نڤیسینا وان گوتارێن ئەدەبی ل بەری چەند سالان بناڤەكێ دی و بشێوازەكێ جودا من ب چەند خەلەكان نڤیسی بون و بەلاڤكربون، ئەز هەست دكەم ئەو رەنگێ نڤیسینان بو خواندنێ و خاندەڤای دخوش بون، ئەو ژی رەئیا وان برادەران بو ئەڤێن ژبلی خاندنا مانشێتێن روژنامی و قولپاندنا لاپەران ئێكەم بابەت و ئێكەم هەوال، (ڤەرێژ) خاندنا وان بو.
دا بزڤرینە پسیارێ كا ئایا ئەز وەك نڤیسەر چەند خودان ئیرادەیا خوە مە؟
پێنەڤێت هەر تشتەكی بەرنامەیەك بو دڤێت دەما مروڤ سپێدێ ژ خانی دەردكەفیت و دەرگەهێ مال ل پشت خوە دگریت دڤێت بەرنامەیەك هەبیت دێ بو كیڤە چیت و دێ چكەت و سعەت چەند دێ زڤریت، دەما سەرەدانەكێ دكەت دڤێت بەرنامەیەك هەبیت دێ كێ لوێ سەرەدانێ بینیت و ئەڤ سەرەدانە دێ چەند ڤەكێشیت و ئەڤ بەرنامەیێن ئەز ژێ دبێژم بو هەمی قولاچكێن ژیانا مروڤی، تا نڤیسینا مروڤی ژی ئەگەر یا بێ بەرنامە بیت مروڤی شیانێن نڤیسینا دوو رێزان ل سەر ئێك نابن. جا ئەز خوە لبن كاریگەریا چ دبینم، ئەو لایەكێ ژیانا منە و دگەل زاروكینیا من مەزن بویە و تێكەلی هزر و ئایدلەوژیەتا من بویە و هەر وەك من دڤێت ئەز دادرێژمە سەر كاغەزێ. بەلێ من بڤێت و نەڤێت دەما ئەز قەلەمكێ خوە دهەلگرم، ئەز نەچارم كومەكا تشتان دانمە بەرچاڤێن خوە و بزانم دێ چاوان خوە دسەر هەر ئێك ژوان را هاڤێژم، نەك كەمە بەر بەست بو خوە.
تە پسیارەك ئاراستەی من كر و ئەز دترسم بەرسڤەكا سادە دەربرینێ ژوێ پسیارێ نەكەت یا ئەڤە چەندین سالە ئەز بو دنڤیسم. ئەز بخوە ژی نەشیایمە هزر دوێ چەندێ دا بكەم كا ئەز بنڤیسینێ ل چ دگەرم، پەیامەكە و من دڤێت بگەهینم یان من دڤێت خوە پێ بدەمە نیاسین و ناڤەكی بو خوە چێكەم یان ژی ئیرادە بیت، دویرنەبینە ژی چ ژڤان هەمیان نەبن و بامەرنیەكێ سادە و دكەساتیەكا سادە دا بیت. بەلێ ئەز باوەرم ژی دوماهی دێ بو وێ نڤیسینێ مینیت ئەوا دكەڤیتە بەر دەستێ خەلكی و كا ئەو نڤیسین چەند شیایە پەیامێ بگەهینیت.
هۆشەنگ: بامەرنی هەتا ڤێرێ مە زانی كو تو نە یێ پەشیمانی، تە حەز ژ تەنهایێ كریە، و تو خودانێ سەرێ خوە بووی، و تە باسی شەهیان و داوەت و دیلان و سەر چەمكێ كر، بزانم بامەرنی لدەف تە سەما و دیلان دەربڕینێ ژتە دكەن؟ ئانەكو بڕێكا لڤینێن لەشی دەربڕینێ ژ هەست و سۆزێن خوەیێن ئیجابی و سەلبی دكەی؟ یان سەما تەژی وەك سەما زۆربای بی؟ یان بێژین جۆرە سەمایەكا شعری بی؟ ب ئانكویا ڤێچەندێ كو سەما رێكەكا بۆ رەڤین ژ چونەیا دنیا و ژیانێ؟ دڤێرەدا من دڤێت بپرسم ژی، ئایا بامەرنی چەوا دنهێڕیتە دنیا و ژیانێ؟ ژیان بەردكەڤیت ئەم تێدا بژین؟ یان ژیان تشتەكێ توڕەهاتە و بەرناكەڤیت مرۆڤ تێدا بژیت و چێتر ئەوە مرۆڤ بدویماهی بینیت؟ هەكەر حەز ژ ژیانێ دكەی بۆچ؟ چ تە بڤی ئاخی گرێددەت وەنەكر تو بچییە ئەوروپا بۆ نموونە؟ و دهەمان دەمدا ئەز دێ پرسیار كەم، جوداهییا ئەوروپای چییە وەك جیهانەك؟ ب چ ژمە جودایە و ئەو جودابوون چ رامان ددەت؟ تو چەوا جیاوازییا جیهانا مە و ئەوروپا دبینی و خواندنێ بۆ دكەی؟
بۆ من ئەوروپا كۆمەكا پارادۆكسێن سەیر و ئەنتیكەنە، من ل ئەسپانیا دیت خەلك چەوا لڤێرە رۆژا ئەینی دچنە مزگەڤتێ لوێرێ ژی كاتۆلیك وەها دچنە كەنیسێ. ل پراگ هندی من گەوادێن بەر دەرێن قەحپەخانان دیتن ل چ ئەردێن كوردستانێ من نەدیتینە، هەر لوێرێ ئەو ئەلكحولیست و خازخازۆك من دیتن ل چ باژێرێن رۆژهەلاتی رەنگە من نەدیتنبن، ئەوروپا بۆ من ئەقلانییەتە، لێ ئەقلانییەتەك كو رەنگە بەری هەمیان نیچە ژێ ترسیابیت و پێشبینی كربیت كو ئەو ئەقلانییەت دبیتە ئەگەرێ هەرفاندنا شارستانییەتا رۆژئاڤایی و تێكشكاندنا مرۆڤێ ئەوروپی.ئەز ئەوروپا گەلەك گەریام و شار و باژێرەك من نەدیت تێدا ئاماژەیێن تێكوپێكشكاندنا روحی و دەروونییا مرۆڤان نەبینم. نزانم بەلكی ئەز خەلەت بم.لێ گوندەكێ فرەنسی من نەدیت بێ كەنیسە. باژێرەك ئەڵمانی من نەدیت بێ سەرخۆش و معتاد، بێ قەحپەخانە، بێ خازخازوك، بێ شەڕ. ل هندەك باژێڕان ژی من نڤیسەرێت كورد دیتن كو ل سەر سۆسیالێ دژین، سۆسیال بۆ من یەعنی خوینا خەلكی، یەعنی ئەو نڤیسەر ل سەر خوینا خەلكێ وێرێ دژین و باسی دیموكراتی و سستەم و ئەقلانییەت و درویشمێن دی دكەن. نزانم بامەرنی تو بۆ نەچوویە ئەوروپا؟
01/08/2009
بامەرنی: بامەرنی سەماكەرەكێ عەجێبە، دبیت ئەڤە ژی عەیبەكا وی بیت كو پتر حەژ گالتەیێ و پێكەنینێ بكەت. بەس هەر زوی خوە ژێ ددەتە پاش نەڤێت چ تشتان ژ قیمەتا وان زێدەتر بدەتێ، هەمی تشتەكی سنورەك بو هەبیت، هەمی تشتەكی ناڤەك بو هەبیت، ئەڤە هەروەكو ئەز شیایم بەحسێ سەماكرنێن وی بكەم، ژبەركو سەماكرن لدەف وی بتنێ رەڤینە ژ دورهێلی. دگەل سەماكرنێن وی، ئەز پێدحەسم تشتان ل سەر ملێن خوە كێم دكەت، دبیت جورەكی بێ هوشیێ بیت بو وی! هەمی كەسان خالەكا كێماسیێ هەیە و ئەز دزانم ئەوی دڤێت داهێنانێ دكێماسیا خوە دا بكەت، نەڤێت یێ جودا بیت، نەڤێت ژ خەلكی دویر بكەڤیت خوە ب سەمایێ بو خەلكی دیار دكەت. بەلێ ئەز حەژ تێكەلیێ ژی دكەم، هێ ێ ێ بەرێخو بدەنە من ئەز یێ داوەتێ دكەم، سەحكەنە من چاوان ملێن من یێن دهەژیێن.
تە پسیارەك ئازراند و تە ڤیا تێدا دویربینیا خەون و حەزێن من دناڤدا دیار بكەی "ئەوروپا". براستی جیهانا تەناهیێ و خوەشیێ و ئەرزانیێ، وەلاتێن تێركرنا هەمی غەریزەیێن لەشی یێن گەنجا و سنێلەیان، پسیارەكە و كومەكا بەرسڤان ژێرا دڤێن.
براستی دڤێت ئەز شنوی هزرێ دوێ چەندێ دا بكەم كا ئایا ئەز بو نەچویمە ئەوروپا، بو نەچویمە دەولەتێن جیران وەك توركیا و سوریا و ئیران كو چوونا ڤان دەولەتان گەلەكا ب ساناهیە بو ئەز وەك بەرنامەكی بو خوە نادەینم هەمی هەیڤان سەفەرەكێ بو جهەكی بكەم، بو نمونە ژ هەولێر و سلێمانیێ دەست پێبەكم.
دەنگ و باسێن ئەوروپا گەلەك بو من هاتینە، هەر ئێكی لدویڤ قاونێ خوە ئەو دەنگ و باس ڤەگێراینە، هندا ب وەلاتێن بێ هەتكیێ و بێ ئەخلاقیێ و فروتنا تریاكێ و موخەدەراتی و ئیدزێ و هندا ژی ب وەلاتێن عەشقێ و حیزاتیێ و خوە رویسكرنا ل سەر لێڤێن بەحرا و هندا ژی ب وەلاتێن دیموكراسی و پاراستنا مافێن كەسی و پێشڤەچونێ و بدەستڤەئینانا پارەی ناڤ كرینە.
ئەوروپا نە ئەوە یا حەزا گەنج و سنێلەیان بو دچیت یان كابرایەكێ هەتا حەفكێ مایە ددەینان را و بچیت پیرەژنەكێ بخودان كەت دا پێ ل جادێن دهوكێ ساسوكیا بەردەت و دفنا خوە ل مروڤێن خوە مەزن بكەت. ئەوروپا بەرهەمێ چەندین شورەشێن پیشەسازی و ئەزمونا گەلێن داهێنان كری و قوربانی بو وەلاتێن خوە داین. ئەوروپا بەرهەمێ ئێكگرتنێ و تەقەبولكرنا ئێك و دوویە و رێز ل ئێكگرتنێ یە و شكاندنا سنورێن كەڤنە و هزرێن پاشڤەمای. ئەوروپا جهێ رێزگرتنێ یە و لوێرێ هەمی كەس ب مافێن خوە دشادن و توندی ل ژنێ ناهێتەكرن و ئازادیا ژنێ ب دەست خوە ڤە ئینای شورەشەكا دی یە و قوربانی بو هاتینە دان، پیروزی یێن وان رەنگەكێ دینە و هێش ئەم خەیال دكەین ئەگەر ئەم پەنایێ بو پیروزییان نەبەین دێ روژێ دەهـ جار هێینە هنگافتن.
ئەوروپا جیهانەكا دی یە بو من، ئەگەر ئەز نەبینم خاندن و نڤیسینا من دێ تشتەكێ وەهمی بن و ئەز نەشێم بەحسێ گوهرینەكێ بكەم كو شێواز و بنەمایێن وێ نەزانم، دڤێت ئەز سەرەدانا وێ بكەم. ئەو چ پیڤەرن وان هەین، ئەو دچ شورەش دا بورینە، ئەو چاوان سەرەدەریێ دگەل مەزن و زاروكێن خوە و پیرێن خوە دكەن، موزەخانێن وان چ ژ مێژوو خەباتا وان بو وان ڤەگێرایە، نڤیسەر و بلیمەتێن وان بو چ لپاش خوە هێلایە و چاوان ئەزمون و بەرهەمێ دویڤچونا خوە بو دارێتیە.
05/08/09
هۆشەنگ: بامەرنی من دڤێت پرسیار بكەم: ئایا هەتا ڤێگاڤێ خۆشترین پەرتووك تە خواندبیت چ پەرتووك بوویە؟ و ئایا ئەو كتێب دەمێ خۆشترین بوویە و باشترین كتێب ژی بوویە بۆتە؟ تو دشێی ژی هەگەر پتر ژ پەرتووكەكی هەبیت بۆ من بێژی خۆشترین رۆمان، خۆشترین شعر، خۆشترین پەرتووكا هزری یان فەلسەفی، خۆشترین پەرتووكا مێژوویی یان سیاسی، یان باشترین كتێبا رەخنەیی؟ لێ هۆكاران ژی بۆ من دەستنیشان بكە.
پشتی وی ژی بێژە من تو چەوان دخوینی تە مەنهەجەك هەیە؟ یان بێ پلان دخوینی؟ و كیش وەخت باشترین دەم و خۆشترین دەمە بۆ خواندنێ ل نك تە؟ وباسی داوییا كتێب ژی بكە تە خواندبیت.
19/08/2009
بامەرنی: دبیت خاندنا گەلەك پەرتوكان بو من یا خوش بیت. بەس هندەك ژوان تا نوكە ل سەر هزرا منن و ئەز باوەرناكەم ببنە خوشترین پەرتوك كو من خاندبن، دسەر هندێ ژی را كارتێكرن یا لمن كری. ئەز دتەمەنێ 15 سالیێ دا هاتمە دهوكێ و ئەم دمالەكێ دا بوینە كرێدار و من گەلەك پەرتوكێن وی خاندن، چیروكێن (الف لیلە و لیلە) یێن عەرەبی ب هەمی بەرگێن وێڤە و تا گەهشتیە وی رادەی دبەر خارنێ ژیرا من ئەڤ چیروكە دخاندن.
بەردەوام من رومان دخاندن و لبیرامنە پتر ژ دەه بەرگێن روكامبولی من یێن خاندین، (القاهرە الجدیدە) ناڤێ رومانەكا دیا عەرەبی بو ل سەر جادەكێ من كریبو برەخ ئامادەییا كاوە ڤە، ئەز باوەردكەم كەسەكی ژ ئەنقەست دوو یان سێ لاپەر ژ دوماهیێ ڤەكربون و و دوماهیا وێ بو من بو مەرەق، گەلەك باژێرێن عیراقی ئەز یێ چویمێ و هەر پەرتوكخانەكا دبەررا چوبام ژی من چاڤێ خوە لوێ رومانێ دگێراند، بەلكەی تشتەكی ژدوماهیا وێ بزانم. (البوئسا‌و) رومانا ڤیكتور هیگوی خوشترین رومان بویە بو من هندی من رومانێن عەرەبی خاندین، رومان بو من گەلەك دخوش بون و ئەز گەلەك پێڤەهاتبومە گرێدان من گەلەك یێت خاندین و بەردەوام ئەز دخوینم بەلێ كێمتر. ژ رومانێن كوردی من سپێدەیەكا دی یا یونس ئەحمەدی گەلەك حەژێكر و من خوە دگەلەك قولاچكێن وێدا دیت. پەرتوكێن دكتور عەلی ئەلوەردی من هەمی خاندینە و من گەلەك حەژێكرینە، ئەز لتە نا ڤەشیرم وان پەرتوكان ئەز نەچاركریمە هەر ئێكێ ژێ دوجار و پتر بخوینم. پەرتوكێن سەرنجا من رادكێشن دزورن، پتریا وان هزری نە و ئەدەبی و نوكە هەر پەرتوكا روژنامەڤانی ببینم، ئەز دكرم.
من زوی پروسا هەڤژینیێ گرێدایە ل سالا 1992 ێ ئەز ل بامەرنێ بوم و ئەز یێ جودا بوم ژ بابێ خو وان، من ژ وێرێ مالا خو ئینا دهوكێ ب (لەندگروزەكێ) كو مالا من هەمی 7 گینیك بون و سێ ژوان ناڤ مالیا من هەمی تێدا بو و هەر چار گینیێن دی پەرتوك بون، خودانێ ترومبێلێ گەلەك بڤێ چەندێ ڤە سەیر ما. پشتی ئەنترنێت دەركەتی گەلەك دەمێ من یێ هاتیە دزین و شەڤ و روژان پتر ژ 3 سەعەتان ئەز دەمێ خوە ل سەر دبورینم، روژانە ئەز گەلەك مالپەران تێكڤەددەم و جارنا ئەز دناڤرا بەرزە دبم. من چەندین پەرتوك ژێ (داونلوند) كرینە و ئەز ل سەر كومبیوتەرێ دخوینم. دوماهی پەرتوكا ئەز پێڤە دخوینم و هێش ئەز ب دروستاهی ژێ بدوماهی نەهاتیمە ئەو ژی (فن الخبر الصحفی) كو ناڤەروكا وێ گرێدای كارێ من یێ روژنامەڤانیە، بەری وێ ژی من (فلسفە الجمال) دخاند یا د. ئەمیرە حلمی مەتەر كو دجهەكی دا هاتیە (ئەرێ هونەر دشێت سروشتی بەروڤاژی كەت وەكی خودیكا روناهیێ بو دورهێلێ هەستدار) هەر وەكو ئەفلاتون دبێژیت. ئەز پتر خوشیێ ژخاندنا خوە وەردگرم دەما ئەز یێ بتنێ بم، بەس ب شەڤ ئەز دخوینم و ئێڤاریان ئەڤە وەك خاندنەكا روژانە بەلێ وەك گوڤار و روژنامە چ دەمێن دەست نیشانكری بو وان نینن، بەلكو دەما ئێك ژوان ب پێش چاڤێن من دكەڤیت بێ حەمدی خو ئەز بنك ڤە دچم.
ليست هناك تعليقات:
إرسال تعليق