ژبه‌ركو گروپێ داعش خوه ب خیلافه‌تا ئیسلامێ دایه ناسكرن و هه‌لگرێ ئایدیولوژیه‌ته‌كا ئاینی یه، بویه
تشته‌كێ زورێ ئاسایی یه، ئه‌گه‌ر لناڤ وه‌لاتێن موسلمان گه‌شێ بكه‌ت. لێ دخوه بخوه دا، ڤێ په‌یدابوونێ هنده‌ك بنه‌مایێن كوورتر هه‌نه و ئه‌گه‌ر مه بڤێت ئه‌ڤ گروپه نه‌مینیت یان رێ ل په‌یدابوونا گروپه‌كێ دی یێ ژڤی ره‌نگی بهێته گرتن، دڤێت ئه‌گه‌رێن سه‌رهلدان و گه‌شه‌كرنا (گروپێ داعش) و به‌ری وێ (رێكخراوا ئه‌لقاعیده)، بهێنه زانین.
جوداهیا دناڤبه‌را داعش و ئه‌لقاعیده دا:
هه‌ر چه‌نده ئه‌ڤ هه‌ردوو رێكخراوه ب رێكخراوێن تیروری هاتینه ناسكرن، هه‌ر دوو رێكخراوان ژی ئیسلام بۆ خو كریه بنه‌ما، لێ جوداهییا هه‌ردوویان خوه ددوو خالان دا دبینیت، ئێك: رێكخراوا ئه‌لقاعیده، زێده‌تر رێكخراوه‌كا رێكخستی بۆ و چ سنورێن ده‌ست نیشانكری بۆ چالاكیێن خوه ده‌ست نیشان نه‌كربوون، به‌لكو، هه‌ر جهێ زانیبا دێ شێت چالاكیه‌كێ لێ ئه‌نجامده‌ت و ئه‌و چالاكییا هه‌نێ دێ بیته گه‌ف ل سه‌ر ئاسایشا نیڤ نه‌ته‌وه‌ی و دێ به‌رژه‌وه‌ندیێن هنده‌ك وه‌لاتان پێ تێكچن، ئه‌وێ به‌رێخوه‌ددایێ، نمونه ژی، 11ی سپته‌مبه‌رێ و په‌قاندنا چه‌ندین بالوێزخانێن وه‌لاتێن دی و چه‌ندین كارێن دی یێن خوه كوژیێ. ئه‌ڤه ژی به‌روڤاژی گروپی داعش، كو درووشمێ خیلافه‌تێ بلندكری و خوه پێدایه ناسكرن، ئه‌ڤه ژی برامانا دروستكرنا ده‌وله‌ته‌كێ ل سه‌ر جهه‌كێ ده‌ست نیشانكری.
مه‌ترسییا داعش د چ دایه:
داعش وه‌ك مه‌زنترین گروپا تیرورستی و رێكخستی دهێته ناسكرن، ئه‌ڤه پشتی ب كوشتنا (ئوسامه بن لادن)، گه‌فێن ئه‌لقاعیده كێم بووین و بێده‌نگ بووین. هه‌ر چه‌نده بازنێ چالاكیێن ڤی گروپی بتنێ ل ناڤ چه‌ند وه‌لاتان دهێنه نیشاندان، ئه‌و ژی هه‌ر ئێك ژ وه‌لاتێن عیراقێ و سوریێ، به‌لێ مه‌ترسییا وێ ل سه‌ر ئاسایشا نیڤ نه‌ته‌وه‌ی ژی هه‌یه، مه‌ترسییا وێ ل سه‌ر گه‌له‌ك وه‌لاتێن دی ژی هه‌یه. ئه‌م دشێین مه‌ترسیا داعشێ د چه‌ند خاله‌كان دا به‌رچاڤ بكه‌ین، ئه‌گه‌ر ئه‌م بیر ل ژناڤبرنا گروپه‌كێ ژڤی ره‌نگی بكه‌ین یان رێ نه‌ده‌ین گروپه‌كێ دی یێ ژڤی ره‌نگی و ل وه‌لاته‌كێ دی سه‌رهلبده‌ت ڤه، ئه‌و ژی داعش ل سه‌ر سێ بنه‌مایان هاتیه ئاڤاكرن، ئێك: درنداتی (وه‌حشیه‌ت)، دوو: عه‌قلێ رێڤه‌به‌ر (العقل المدبر)، سێ: هزر (الفكر). ئه‌ڤا جیهان ژێ دترسیت ژی، ئه‌و جورێ درنداتیێ یه، ئه‌ڤا داعش دكه‌ت، دا بزووترین ده‌م بگه‌هیته ئامانجێن خوه.
ئیسلام و خالا لاواز:
ئه‌م دێ دشاش بین ئه‌گه‌ر ئه‌م رهـ و ریشالێن گروپێ داعش ب ئیسلامێ ڤه گرێبده‌ین و بێژین، داعش ته‌مامكرنا خیلافه‌تێ یه، ژبه‌ركو ل وه‌لاتێن موسلمان و لڤان وه‌لاتان سیسته‌مێ ده‌ستهه‌لاتێ، نه سیسته‌مه‌كێ دیموكراسی یه و یه‌كسانی دناڤبه‌را تاكان دا ناهێته‌كرن و كێشه‌یێن (ره‌گه‌ز، پێست، ئاین و نه‌ته‌وه) ژ كێشێن مه‌زنن، ژ ده‌رئه‌نجامێ ڤان كێشه‌ییان، دێ تشته‌كێ چاڤه‌رێكری بیت، توندوتیژی بهێته دیتن، كوشت و كوشتار هه‌بن، دیموكراسی بهێته پێشێلكرن، دادی بۆ هه‌میان وه‌ك ئێك نه‌بیت، مافێن ژنێ و زاروكی، وه‌ك پێدڤی نه‌هێنه دان. ئه‌گه‌ر بپرسین ژی بۆچی ئیسلام و ئاین خالێن لاواز بن ل ڤان وه‌لاتان؟ ژبه‌ركو سیسته‌مێ حوكمرانی نه سیسته‌مێن دیموكراسی نه و سیسته‌مێن لاواز و سه‌قه‌تن و ل سه‌ر بنیاتێ هه‌لبژارتنان و ده‌ستا و ده‌ستكرنا ده‌ستهه‌لاتێ و شیانان نینن، خه‌لك نه‌وێریت بۆ دیاركرنا نه رازیبوونێن خوه به‌ره‌ڤ ریێن دیموكراسییانه و خوه پیشاندان و مانگرتنان راببن. خه‌لك جورئه‌ت ناكه‌ت و راسته‌وخۆ نه‌شێت گازنده و نه رازیبوونێن خوه ئاراسته بكه‌ت. ژبه‌ركو ئیسلام و ئاین، ئاینێ هه‌ری خورتن ل ڤان وه‌لاتان، خه‌لك بڤی ئاینی ڤه پێگیره و ب پیروز دزانن، رییا ئاینی باشترین چاره‌سه‌ر دبینن، كو پێ بگه‌هنه مه‌ره‌مێن خوه. لێ پسیار ئه‌وه، كی خه‌لكی هاندده‌ت به‌ره‌ڤ هه‌لبژارتنا ریێن ئاینی ڤه بچن؟ لڤێره ئه‌م ل به‌ر سینگا خاله‌كا گرنگ دراوه‌ستین، ئه‌و چ ده‌ست و چ عه‌قلن، ئاینی بۆ خوه بكار دئینن كۆ بگه‌هن مه‌ره‌مێن خوه؟ كو ئه‌ڤه دخوه بخوه دا پرسگرێكه‌كا مه‌زنه و دێ یا به‌رده‌وام بیت، هندی، لڤان وه‌لاتان سیسته‌مێ حوكمرانیێ خوه دبن په‌رده‌یا ئاینی ڤه ڤه‌شارتی بینیت و ئاین و ده‌وله‌ت ژ ئێك نه‌هێنه جوداكرن.
ئه‌گه‌ر مه بڤێت ئه‌م رێزێ ل ئاینی بگرین، ئاینی ب پیروز وه‌ربگرین، دناڤ خه‌لكی دا و ل جیهانێ هه‌میێ بلند راگرین و جوان پیشانی خه‌لكی بده‌ین، بكه‌ینه ئاینێ لێبوورینێ و رێزگرتنێ ل مروڤایه‌تیێ، ئاین و ده‌وله‌ت ببنه دوو تشتێن ژ ئێك جودا. هه‌ر گاڤا ئه‌م شیاین لڤان وه‌لاتان ڤی كاری بكه‌ین، ئێك: دێ رێ ل به‌ر هه‌ر گروپ و لایه‌نه‌كی هێته گرتن، كو ئیسلامێ بۆ خوه بكه‌نه مه‌تال و پێبگه‌هن مه‌ره‌مێن خوه و خه‌لكی پێ سه‌ردا ببه‌ن، دوو: جیهان دێ ئیسلامێ وه‌ك ئاینه‌كێ دروست ناس كه‌ت، وه‌ك ئاینێ لێبورینێ و رێزگرتنێ، نه‌ك ئاینێ تیرورێ و كوشتن و خوه ته‌قاندنێ.
ئه‌گه‌رێن سه‌رهلدانا داعش:
ره‌نگه ئه‌م بپرسین، بۆچی دڤان سالاندا داعش په‌یدا بۆ و بۆچی د چ ده‌مێن دی دانه؟ دا كو هه‌ر گروپه‌ك یان هه‌ر رێكخراوه‌كا سیاسی یان تیروری بشێت گه‌شێ بكه‌ت، دڤێت دوو رێخوشكه‌ر هه‌بن، ئێك: زه‌مینه و دوو: ڤالاهییا سیاسی. ئه‌گه‌ر به‌رێخوه بده‌ینه عیراقێ ژی و كا بۆچی داعشێ ل عیراقێ شییا جهێ خوه بكه‌ت و بهێز بكه‌ڤیت، ئه‌ڤ هه‌ردوو رێخوشكه‌رێن هه‌نێ هه‌بوون. ئه‌گه‌ر به‌رێخوه بده‌ینه پێكهاتا عیراقێ دێ ئه‌ڤ چه‌نده بۆ مه هێته سه‌لماندن، پێكهاتا عیراقێ پێكهاته‌یه‌ك ئالۆزه، ل سه‌ر بنه‌مایێ مه‌زهه‌بی و نه‌ته‌وه‌ی هاتیه لێكدان و دناڤ قه‌واره‌یه‌كی دا، بناڤێ عیراقێ هاتیه دروست كرن. كۆرد و عه‌ره‌ب، دوو نه‌ته‌وێن ژ ئێك جودا. عه‌ره‌بێن شیعه مه‌زهه‌ب و عه‌ره‌بێن سنه مه‌زهه‌بن. ئه‌ڤه دده‌مه‌كی دا ل سه‌ر ده‌مێ رژێما به‌عسا ژناڤچویی، حوكمرانیا عیراقێ دده‌ستێ عه‌ره‌بێن سنه مه‌زهه‌ب دا بۆ، تا ئازادكرنا عیراقێ و گوهورینا بنه‌مایێن حوكمرانیێ ژ دكتاتوریه‌تێ به‌ره‌ڤ دیموكراسیبوونێ، شێوازێ حومكرانیێ ژی هاته گوهورین و ژ به‌ر كو پێهاتا مه‌زن ل عیراقێ عه‌ره‌بێن شیعه مه‌زهه‌ب بوون و ڤێ ته‌خێ ژی گه‌له‌ك كوشتن و ئه‌شكه‌نجه‌دان و ده‌ربه‌ده‌ركرن ژ ده‌ستێ عه‌ره‌بێن سنه مه‌زهه‌ب دا دیتی نه، ئه‌ڤه دده‌مه‌كی دا، مێژوا هه‌ڤنه‌كرنێ دناڤ ڤان هه‌ردوو مه‌زهه‌بان دا رهـ و ریشالێن مێژوی هه‌نه، دبه‌رامبه‌ر ژی دا، كورد وه‌ك نه‌ته‌وه‌یه‌ك جوداتر ژ هه‌ڤكێشه‌ییا ڤان هه‌ردوو مه‌زهه‌بان و دعیراقا به‌رێ دا، كۆرد و عه‌ره‌بێن شیعه هه‌ردوو دده‌ستێن عه‌ره‌بێن سنه مه‌زهه‌ب دا، دهاتنه سه‌ركوتكرن. دیسان كوردان شیان بۆ خوه هه‌رێمه‌كێ سنوردار بكه‌ن، بۆیه، بوشاهیه‌ك دناڤ عه‌ره‌بێن سنه مه‌زهه‌ب دا په‌یدا بۆ. ل ئه‌ڤ باژێرێن عه‌ره‌بێن سنه مه‌زهه‌ب لێ ئاكنجی، دوو ڤالاهی په‌یدا بوون، ئێك: ژلایێ عیراقا نوی ڤه تا رادده‌یه‌كی هاته په‌راوێزكرن و دناڤ جهێن عه‌ره‌بێن شیعه مه‌زهه‌بدا، بالا ده‌ستی و خزمه‌ت و خزمه‌تگوزاری زێده‌تر په‌یدا بوون، دوو: دده‌مه‌كیدا، ل ناڤ ده‌ڤه‌رێن عه‌ره‌بێن سنه مه‌زهه‌ب دا، سه‌ركرده هه‌بوون، ده‌سته‌كێن رژێما به‌عس هه‌بوون و دبالا ده‌ست بوون، پلێن سه‌ربازی یێن بلند هه‌بون و خودان شیان بوون، ملك و مولكداری هه‌بوون، دگه‌ل گوهارتنا حوكمرانیێ دشه‌رێ ئازادكرنا عیراقێ دا، دبریاره‌كێدا، نه ئه‌ڤ كه‌سێن هه‌نێ هاتنه خانه‌نشینكرن، به‌لكو هاتنه ده‌رئێخستن و پشت گوهكرن، ئه‌ڤ كه‌سێن هه‌نێ، ژ بلنداهیه‌كا ره‌ها، به‌ره‌ڤ ئاسته‌كێ نزم و سڤكاتیێ هاتنه خار، لڤێره ڤالاتیه‌كا سیاسی په‌یدا بۆ. ده‌ڤه‌رێن سنه مه‌زهه‌ب كه‌تنه به‌ر دوو شالاوان، ئێك: ڤالاتییا سیاسی، سه‌ركردێن وێ یێن بالا ده‌ست و ئه‌ڤ كه‌سێن خه‌لكی بۆ هزر دكرن ژێ دترسان و ئه‌و پرێڤه‌دبرن، مانه بێ ده‌ستهه‌لات و بێ پاره و بێ هه‌می تشت، دوو: نه هه‌ڤسه‌نگییا دعیراقێ دا په‌یدا بۆی، عه‌ره‌بێن شیعه مه‌زهه‌ب ئه‌ڤێن دچاڤێن عه‌ره‌بێن سننه مه‌زهه‌ب دا كه‌سێن پله دوو و بێ شیان بوونه خودان شییان و پووته بوان هاته دان، یانكو ڤالاتییا زه‌مینێ ژی بۆ خالا دوێ. ژڤی ده‌رئه‌نجامی ژی، ئه‌ڤ ده‌ڤه‌رێن هه‌نێ خوه ب زولم لێكری دزانین، لهیڤییا هه‌ر گروپه‌كی بوون، كو بشێت وان رزگار بكه‌ت، تا وی رادده‌ی، بێ ئومێدی پێڤه دیار بۆ، بێی هزركرن، ده‌ما داعش سه‌رهلدای، ب تلیلی و ده‌ست قوتانان پێشوازی لێكرن و ده‌رێن مالێن خوه بۆ ڤه‌كرن.
هێزا داعش دچ دایه؟
هه‌ر وه‌كو مه ئاماژه بۆ دای، داعش ل سه‌ر سێ بنه‌مایان شییا بهێز بكه‌یڤت، ئه‌و ژی (درانداتی، عه‌قلیه‌ت و هزر) بو زێده‌تر ئه‌م بشێین ڤان هه‌ر سێ بنه‌مایان ژ ئێك جودا بكه‌ین و رێژا هه‌ر ئێكی ژ یا دی، ئه‌م دێ پێدڤی دروستكرنا ڤێ هێلكاریێ بین.
دا كو داعش په‌یدا بیت، دڤێت زه‌مینه و بوشاتییا سیاسی هه‌بیت، هه‌ر وه‌كو مه ئاماژه دایێ، ئه‌ڤ هه‌ردوو یێن هه‌نێ ل ده‌ڤه‌رێن عه‌ره‌بێن سنه مه‌زهه‌ب هه‌بوون. خالا دوێ، كو كاكلكا بابه‌تێ نڤیسینا مه‌یه، چێبوون و بهێزبوونا داعش، ژ ئه‌گه‌رێ هه‌بوونا رێژه‌یه‌كا زێده و ئه‌كتیف ژ عه‌ره‌بێن سنه مه‌زهه‌ب و خودان پلێن بلندێن سه‌ربازی، دا كو ئه‌ڤ كه‌سێن هه‌نێ ژی جاره‌كا دی ده‌ستهه‌لاتا خوه یا ژ ده‌ستان هاتیه ستاندن ڤه‌گه‌رینن ڤه و لعیراقێ ئه‌و حوكمرانیێ بكه‌ن، بوونه عه‌قلێ رێكخستی و پلانرێژ، یێ دروستكرنا گروپه‌كێ بناڤێ داعش، به‌لێ ئایا تا ئه‌و بشێن بگه‌هنه ڤێ ئامانجێ وان چ دڤێت، ئێك دڤێت هزره‌ك هه‌بیت، خه‌لك لدویڤ وان بهێت خه‌لك باوه‌ریێ پێبینیت و شه‌نگشتێ وێ هزرێ ژی یێ بهێز بیت، باشترین شه‌نگسته ژی، هه‌ر وه‌كو مه ل به‌راهیێ گوتی ئاینه، ڤێ عه‌قلیه‌تێ ئاین بۆ خو كره بنه‌ما، كو ئاینی بكه‌نه مه‌تال، دا بگه‌هنه ئامانجێن خوه، ژبه‌ر هندێ ژی، داعشێ مان و به‌رده‌وامی و گه‌شه‌بوونا خوه ژ ئاینێ ئیسلامێ وه‌ردگریت! لێ ئه‌ڤه بتنێ به‌س نه‌بوون، كو ئه‌ڤ عه‌قلیه‌ته بشێت بگه‌هته ئامانجێن خوه، پێنگاڤا هه‌ری مه‌ترسیدار هاڤێت ئه‌و ژی، درنداتی ( وه‌حشه‌ت)، ڤێ عه‌قلیه‌تێ ب هاریكارییا كه‌سێن شاره‌زا و بلیمه‌ت ئه‌ڤێن په‌راوێزكری، هه‌می جوره‌كێ وه‌حشیه‌تێ بكار ئینان، كوشتن و سه‌ربرین و سوتن و كرین و ره‌ڤاندنا ژنان و كرین و فروتن بژنان. ئه‌ڤه ژی، دا خه‌لك ژێ بترسیت، دا كو خه‌لك هزره‌كێ بۆ بكه‌ت و نه‌وێریت به‌رامبه‌ری وێ رابیت و ده‌نگێ نه رازیبوونێ په‌یدا بیت، هه‌می ئه‌و رێك هاتنه خوشكرن، یێن خه‌لك پێ بهێته ترساندن و دڤێت دان پێدانێ ژی بكه‌ین، داعش دڤێ رێكێ دا شییا سه‌ركه‌فتنێ بینیت و ئه‌ڤ خه‌لكێن پێشوازی لێكری و بده‌ست قوتان ده‌رگه‌هـ بۆ ڤه‌كرین، بوونه ئێكه‌م كه‌س كو ئه‌ڤ درنداتییه ل سه‌ر بهێته چه‌سپاندن، دا خیانه‌ت ژوان ده‌ست پێنه‌كه‌ت و هه‌ر وه‌كو مه ئاماژه بۆ دای، دا كو باوه‌ری بۆ خه‌لكی په‌یدا بیت و ده‌نگێ نه رازیبوونێ په‌یدا نه‌بیت، هزرا ئیسلامی و به‌شه‌ك ژ فه‌لسه‌فا ئیسلامی ژی هاته رتوشكرن و داعشێ بۆ خوه كرنه په‌یره‌و.
داعش و یاریا نیڤ ده‌ولی:
هه‌ر چه‌نده مه چه‌ند سه‌ده‌مێن په‌یدابوونا گروپێ داعش دیاركرن، لێ ژبیرنه‌كه‌ین، ده‌ستێ ده‌ره‌كی ژی ئه‌گه‌ره‌كێ بهێز بۆیه، كو ئه‌ڤ گروپه بشێت خوه پێش بێخیت و به‌رده‌وام دڤه‌ژینێدا بیت. هه‌ر وه‌كو دیار ژی، داعش وه‌ك گه‌وره‌ترین گروپێ تیروری یه ل سه‌راسنه‌ری جیهانێ، كو خوه‌دان داهاته‌كێ باش بیت، ئه‌گه‌ر ژلایێ ئابۆری و سیاسی ڤه ژی به‌رێخوه‌بده‌ینه په‌یدابوونا داعش، دێ ل به‌رامبه‌ری هه‌ڤكێشه‌یه‌كا دی و یاریه‌كا سیاسی راوه‌ستین، راسته راسته‌وخو، هه‌می وه‌لاتێن جیهانی دژی هه‌بوون و گه‌شه‌كرنا داعشن و ب به‌رچاڤ هه‌ولدده‌ن ڤی گروپی ژناڤ ببه‌ن، لێ دراستی دا، داعش یا بوویه ته‌په دنیڤا گوره‌پانا سیاسی یا جیهانی دا و نه بتنێ وه‌لاتێن سنه مه‌زهه‌ب و شیعه مه‌زهه‌ب كومڤه‌كرینه هه‌ر ژ وه‌لاتێن توركیا و سعودیه و ئیمارات و ئیران، به‌لكو، ئه‌ڤ یاریه ژڤێ هه‌ڤكێشه‌یێ ژی به‌رفره‌هتر لێدهێت و وه‌لاتێن زلهێز یێن دهێنه دناڤ گوره‌پانێ دا و ئه‌ڤه هه‌می ژی بۆ یاریكه‌رێن سه‌ره‌كی ڤه‌دگه‌ریت، ئه‌و ژی عه‌قلێ رێكخه‌رێ داعشه، كو بنیاتا وان، ژ پله‌دارێن سه‌ربازی یێن سه‌رده‌مێ عیراقا ژناڤچویی نه، مه‌رج نینه ژی هه‌مان ئه‌و سه‌روچاڤ بن، لێ نزیكێن وان بن.
نه‌مانا داعش و ئه‌نجام:
راسته جیهان و جڤاكێ نیڤ ده‌وله‌تی هه‌می ل سه‌ر نه‌هێلان و لاوازكرنا داعشێ كاردكه‌ن و ل به‌ر سینگێ وێ راوه‌ستاینه، هه‌ر ژ داوه‌شاندنا گورزێن له‌شكه‌ری و هاریكاریكرنا ئه‌و هێزێن دژی داعشێ رادبن و تا دگه‌هیته نه‌هێلان و ژناڤبرنا ریێن ستراتیژی یێن ڤی گروپی و پیچكرنا ژێده‌رێن داهاتێ وێ، لێ بهزرا من و لدویڤ خواندنێ به‌رده‌وام ل سه‌ر ڤی گروپی دهێنه ئه‌نجامدان، دڤێت، چاره‌سه‌ریێ ژ بنه‌كوكێ بۆ پرسگرێكا هه‌بوون و بهێزبوونا داعشێ بهێته ڤه‌دیتن، بیر ل چاره‌یێن سیاسی دناڤخوه‌یا عیراقێ دا بهێته كرن، تا ئه‌ڤ گروپه ژبنیات بهێته هلكێشان و شینوارێن وێ نه‌مینن و ب چ ناڤ و چ جورێن دی سه‌رهلنه‌ده‌ته ڤه و عیراق ژڤان ده‌رده‌سه‌ری و قه‌یرانێن ئێك لدویڤ ئێك رزگار ببیت.
مێژوویا به‌لاڤكرنێ: 2016/10/11 - 9:37 ص112 دیتن
ليست هناك تعليقات:
إرسال تعليق